Εκκλησία, κορωνοϊός και απαγορεύσεις 20 Μαρτίου, 2020
Posted by expaganus in Θρησκευτική ελευθερία, Θαύματα/ανεξήγητα, Ορθοδοξία, Προσευχές, Σύγχρονα προβλήματα, κλήρος.Tags: euxh.gr, Βενέδικτος Πετράκης, Εκκλησία, Εκκλησία Κρήτης, Εκκλησία Κύπρου, Θεία Κοινωνία, Θεία Μετάληψη, Ιωάννης Μαξίμοβιτς, Ιερά Σύνοδος, Μόρφου, Μόρφου Νεόφυτος, Μέγας Βασίλειος, Μαρία Δημητριάδου, Μητρόπολη Κορέας, Μητροπολίτης Μόρφου, Ρωσική Εκκλησία, απαγόρευση, ακολουθίες, κορωνοϊός, κοροναϊός, κορονοϊός
5 Σχόλια
Καλό υπόλοιπο Σαρακοστής εύχομαι σε όλες και σε όλους.
Το άρθρο που επέλεξα να αναδημοσιεύσω για το κρίσιμο θέμα των ημερών μας από το euxh.gr με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο, γνωρίζω όμως ότι θα δυσαρεστήσει κάποιους. Ποτέ δεν προσπάθησα να είμαι ευχάριστος… Καλώ όσους δυσαρεστηθούν να το διαβάσουν μια δεύτερη φορά με ψυχραιμία και να το ξανασκεφτούν. Στη Μητρόπολη Κορέας που έχει λάβει τα αυστηρότερα μέτρα τελούνται κανονικά οι ακολουθίες, στη Ρωσία που έχει λάβει επίσης αυστηρά και για πολλούς σκανδαλιστικά το ίδιο… Ενώ εμείς οι έξυπνοι με τους λεονταρισμούς και τις «ομολογίες πίστεως» που μόνο τον εγωισμό μας τρέφουν, δώσαμε δικαιώματα στον Καίσαρα και στον κάθε άγευστο της πίστης άνθρωπο να μας χαρακτηρίσει απειλή για τη δημόσια υγεία, με αποτέλεσμα να απαγορευτούν οι ακολουθίες και να μην μπορούμε να συμμετέχουμε στη Θεία Μετάληψη.
Εκκλησία, κορωνοϊός και απαγορεύσεις
Της Μαρίας Δημητριάδου
Πολλά ακούμε τις τελευταίες ημέρες σχετικά με τη λήψη μέτρων για την προφύλαξη από τον κορωνοϊό στις εκκλησίες. Άλλοι ανησυχούν για τη δημόσια υγεία, άλλοι για τη δική τους, άλλοι για τη διαφύλαξη της Ορθόδοξης πίστης και δόγματος, άλλοι για πολλά από αυτά ή και για όλα αυτά.
Σχετικά με την προστασία από τον κορωνοϊό κατά την τέλεση της λατρευτικής ζωής, οι απόψεις διΐστανται. Τα αυστηρότερα μέτρα προστασίας πήρε εξ’ αρχής η Μητρόπολη Κορέας:
«1. Κατά την διάρκεια της θείας Λατρείας στους Ιερούς Ναούς μας όλοι οι πιστοί θα φορούν μάσκες.
- Πριν την είσοδό τους στον ναό θα απολυμαίνουν τα χέρια τους με απολυμαντικό που υπάρχει στην είσοδο του ναού.
- Δεν θα χαιρετούν κανέναν με χειραψία.
- Δεν θα φιλούν το χέρι των κληρικών.
- Δεν θα φιλούν τις εικόνες αλλά θα τις προσκυνούν τιμητικά με υπόκλιση.
- Δεν θα χρησιμοποιούν τα λειτουργικά βιβλία κατά την ώρα της προσευχής.
- Το Αντίδωρον θα το λαμβάνουν όχι από τον λειτουργό, αλλά μόνοι τους κατά την έξοδό τους από τον ναό.
- Δεν θα παρατίθεται το κοινό γεύμα αγάπης μετά την θ. Λειτουργία της Κυριακής.
- Δεν θα γίνονται οι διάφορες συναντήσεις πιστών και κατηχουμένων.
Ευχόμενοι σύντομα να ξεπεραστεί η κρίση στην χώρα μας και σε παγκόσμιο επίπεδο, ας παρακαλούμε με ταπεινό φρόνημα και πνεύμα μετανοίας τον Φιλάνθρωπο Κύριό μας να δείξει το έλεός Του και να μας απαλλάξει από το σοβαρό αυτό πρόβλημα.»[1]
Η Εκκλησία της Κύπρου όρισε παύση των ακολουθιών και αποχή από τη Θεία Κοινωνία για τρεις εβδομάδες[2], ενώ ο Μόρφου Νεόφυτος δήλωσε ότι θα συνεχίσει όπως ξέραμε μέχρι τώρα.[3] Η Εκκλησία της Ελλάδος ήθελε χρονικό και ποσοτικό περιορισμό των ακολουθιών[4]. Η Εκκλησία της Κρήτης ήθελε τις λειτουργίες να γίνονται κεκλεισμένων των θυρών[5], ενώ αναφορά σε Θεία Κοινωνία δεν είδα (αν κάποιος ξέρει περισσότερα, αν για παράδειγμα ξέρει ότι ήταν αποδεκτό να κοινωνούν ιερείς τους πιστούς στα σπίτια τους, ας το καταθέσει στα σχόλια). Η Εκκλησία της Ρωσίας επέβαλε αυστηρά υγειονομικά μέτρα:
«Μετά από το τέλος κάθε λειτουργίας, δεν θα επιτρέπεται στους πιστούς να φιλάνε τον σταυρό, ενώ ο ίδιος κανόνας ισχύει και για τις εικόνες, οι οποίες θα πρέπει να καθαρίζονται με απολυμαντικά υγρά συστηματικά. Η θεία μετάληψη θα πραγματοποιείται με κουταλάκια μιας χρήσεως, το αντίδωρο θα πρέπει όταν διανέμεται οι κληρικοί να φοράνε γάντια μιας χρήσεως όπως δεν θα επιτρέπεται να δίνουν το χέρι τους για φίλημα στους πιστούς.
Επίσης οι ιερείς όπως και οι ηγούμενοι και ηγουμένισσες των μοναστηριών και όσοι προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στους χώρους αυτούς, θα πρέπει να τηρούν απαρέγκλιτα του κανόνες υγιεινής και να απολυμαίνουν τα χέρια τους κατά την διάρκεια της ημέρας, τουλάχιστον μια φορά ανά δύο ώρες. Παράλληλα θα πρέπει να φροντίζουν ώστε να εξαερίζονται οι ναοί και οι λατρευτικοί χώροι των μοναστηριών, και μάλιστα να υπάρχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα εξαερισμού. Επίσης θα πρέπει να καθαρίζονται με απολυμαντικά διαλύματα τα έπιπλα κοινής χρήσεως που υπάρχουν στους ναούς, καθώς και τα πόμολα των θυρών.»[6]
Εδώ στην Ελλάδα όπως ξέρουμε, μετά την ανακοίνωση της απόφασης της Ιεράς Συνόδου η κυβέρνηση απαγόρευσε όλες τις συναθροίσεις σε χώρους λατρείας. Ειδικότερα για την Ορθόδοξη Εκκλησία αυτό σημαίνει απαγόρευση της εξομολόγησης, της τέλεσης της Θείας Λειτουργίας άρα και τη συμμετοχή στη Θεία Μετάληψη. Επιτρέπεται η μετάδοση ιερών ακολουθιών τηλεοπτικά – σε αυτή την περίπτωση προφανώς οι τελούντες τη Θεία Λειτουργία καταλύουν Σώμα και Αίμα μόνοι τους. Οι ναοί ως κτίρια, παραμένουν ανοικτοί για «ατομική προσευχή».[7] Οι Ιερές Μονές δεν δέχονται επισκέπτες και οι ακολουθίες τελούνται μόνο για τους μοναχούς/μονάζουσες.
Τις εξελίξεις αυτές ακολούθησε ο κλασικός διχασμός του εκκλησιαστικού σώματος: Κάποιοι φωνάζουν ότι θα «αποτειχιστούν» από την Εκκλησία της Ελλάδος για να συνεχίσουν τις ακολουθίες όπως πρώτα. Άλλοι κατηγορούν την Εκκλησία της Ρωσίας, ότι δεχόμενη τα κουταλάκια ή και τις απολυμάνσεις της λαβίδας σε οινόπνευμα πριν κοινωνήσει ο επόμενος πιστός, δέχεται ότι δεν είναι το Σώμα και το Αίμα του Χριστού στο Άγιο Ποτήριο, αλλά πρόκειται για απλό ψωμί και κρασί που μπορεί να μεταδίδει ασθένειες κτλ. Άλλοι λένε ότι μόνο η Θεία Κοινωνία δεν μεταδίδει ασθένειες, ενώ ο ασπασμός των εικόνων μπορεί και να μεταδίδει. Άλλοι, ότι από τη στιγμή που κάποιος βρίσκεται μέσα στο ναό, ειδικά εκεί μέσα δεν αρρωσταίνει, άρα δεν υπάρχει λόγος για ιδιαίτερες απολυμάνσεις και μέτρα προστασίας. Έχει τεθεί και θέμα παραβίασης της θρησκευτικής ελευθερίας λόγω της απαγόρευσης των ακολουθιών, με νομικά επιχειρήματα.[8]
Πάνω σε όλα αυτά, ακολουθούν μερικές σκέψεις. Ξεκινάμε αποδεχόμενοι ως γεγονός, το ότι ο κορωνοϊός προκαλεί σοβαρή, ακόμα και θανατηφόρα ασθένεια σε πολλούς ανθρώπους και μεταδίδεται πολύ εύκολα.
- Σίγουρα αποτελεί παραβίαση της θρησκευτικής ελευθερίας η απαγόρευση των ακολουθιών και της συμμετοχής στη Θεία Ευχαριστία. Όμως από την άλλη, όταν «κυκλοφορεί» μια σοβαρή ασθένεια, ΑΚΟΜΑ ΚΙ ΑΝ ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΠΟΛΥΤΑ ΣΙΓΟΥΡΟΙ ότι ο εκκλησιασμός δεν την μεταδίδει, θα πρέπει να λάβουμε μέτρα να ησυχάσει η συνείδηση και αυτών που δεν είναι σίγουροι, ώστε να μην αντιμετωπίζουν τους συμμετέχοντες στον εκκλησιασμό σαν πιθανούς φορείς της μόνο και μόνο επειδή εκκλησιάζονται. Δηλαδή, η λήψη μέτρων δεν είναι μόνο θέμα υπευθυνότητας του χριστιανού αναφορικά με την υγεία των συνανθρώπων του, είναι και θέμα κοινωνικής ειρήνης.
- Ως χριστιανοί, γνωρίζουμε μετά από αιώνες συμμετοχής του εκκλησιαστικού σώματος στη Θεία Ευχαριστία, ότι ειδικά από το Μυστήριο αυτό ΔΕΝ μεταδίδονται ασθένειες. Γνωρίζουμε ότι οι ιερείς μας μετά τη Θεία Λειτουργία καταλύουν ό,τι έχει μείνει στο Άγιο Ποτήριο, με την ίδια λαβίδα που χρησιμοποίησαν όλοι οι συμμετέχοντες, κι όμως δεν αρρωσταίνουν με μεγαλύτερη συχνότητα από τον υπόλοιπο κόσμο. Γνωρίζουμε για τον ιερέα που λειτουργούσε επί 10 χρόνια στη Σπιναλόγκα και ποτέ δεν κόλλησε λέπρα. Γνωρίζουμε για τον άγιο Ιωάννη Μαξίμοβιτς που έφαγε τη Θεία Κοινωνία αφού την έφτυσε ετοιμοθάνατη γυναίκα με λύσσα, για τον ιερομόναχο Βενέδικτο Πετράκη που έφαγε τη Θεία Κοινωνία αφού την έφτυσε ετοιμοθάνατος φυματικός, που έκανε αιμόπτυση, κι όμως δεν έπαθαν τίποτα.[9] Μερικοί ίσως γνωρίζουμε ότι υπάρχει και επιστημονική μελέτη γι’ αυτό το θέμα.[10] ΟΜΩΣ, αυτή μας την πεποίθηση δεν την συμμερίζονται οι μη πιστοί άνθρωποι. Οι οποίοι μπορούν να θεωρήσουν ότι οι συγκεκριμένοι ιερείς, ή άλλοι που ίσως τους αναφέρουμε σε συζήτηση, είχαν έναν πολύ ισχυρό οργανισμό, ειδικά αντισώματα για συγκεκριμένες νόσους κ.α. Και ο Θεός μας, που είναι άρχοντας και δεν θέλει κανείς να Τον ακολουθεί με το ζόρι, δεν τους επιβάλλεται κάνοντας το θαύμα τόσο ξεκάθαρο, ώστε να μην μπορούν να το αρνηθούν, αλλά τους αφήνει πάντα ελεύθερους να επιλέξουν τι θα πιστεύουν για το θέμα. ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΩΣ, δεν υπάρχει τρόπος να αποδείξουμε πότε ακριβώς κολλάει κάποιος μια ασθένεια, άρα δεν υπάρχει τρόπος να αποδείξουμε κι ότι κάποιος που θα νοσήσει από μια ασθένεια επειδή ήρθε σε επαφή με φορέα της το απόγευμα της Δευτέρας, δεν το έπαθε αυτό επειδή κοινώνησε το πρωί της Κυριακής. Έχοντας υπόψη όλα αυτά, θα δεχόμουν αδιαμαρτύρητα να αλλάξει προσωρινά ο τρόπος μετάδοσης της Θείας Κοινωνίας, για να μην σκανδαλίζονται οι μη πιστοί άνθρωποι και να μην ανησυχούν, θεωρώντας ότι συμμετέχοντας στο Μυστήριο υπονομεύουμε την υγεία τους. Εξάλλου, ο τρόπος της Θείας Μετάληψης που ισχύει σήμερα εφαρμόζεται από τον 9ο αιώνα. Πριν είχαμε την ξεχωριστή μετάληψη του Σώματος και του Αίματος του Κυρίου, όπως κάνουμε και σήμερα στη Λειτουργία του αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου.[11] Οπότε δεν έχω καμία ένσταση στα μέτρα που έλαβαν λόγω του κορωνοϊού, η Μητρόπολη Κορέας και η Εκκλησία της Ρωσίας. Έχω όμως ένσταση στα μέτρα που έλαβε η Εκκλησία της Κύπρου απαγορεύοντας τη Θεία Κοινωνία για τρεις εβδομάδες. Και γι’ αυτό θα αναφέρω τον Μέγα Βασίλειο, ο οποίος όχι μόνο συνιστούσε πολύ συχνή συμμετοχή στο Μυστήριο, αλλά δεν ήταν αντίθετος σε πρακτικές τη εποχής του να μεταλαμβάνουν οι πιστοί και μόνοι τους, με μερίδες Θείας Κοινωνίας που διατηρούσαν στο σπίτι τους.[12] Ταπεινά φρονώ ότι αυτό δεν είναι αδύνατον να γίνει και τώρα, τουλάχιστον με τους πιστούς αυτούς που έχουν πνευματικό πατέρα στον οποίο εξομολογούνται, και ο οποίος τους δίνει την άδεια να κοινωνούν. Μάλιστα, σήμερα ίσως να είναι και πολύ πιο εύκολο.
- Ενώ για τη Θεία Μετάληψη έχουμε ξεκάθαρο δόγμα ότι δεν μεταδίδει ασθένειες, και πληθώρα περιστατικών που το αποδεικνύουν, δεν υπάρχει τίποτα τέτοιο απ’ όσο γνωρίζω, σχετικά με τον εκκλησιασμό και τον ασπασμό των εικόνων και του Τιμίου Σταυρού. Αλλά και να υπήρχε, νομίζω ότι θα ήταν καλύτερα να ακολουθήσουμε τα μέτρα που λήφθηκαν στην Κορέα και τη Ρωσία, ώστε να αναπαυθούν και οι μη χριστιανοί συνάνθρωποί μας. Όπως δεν θέλουμε να επιβάλλεται σ’ εμάς απαγόρευση της λατρείας μας, έτσι δεν δικαιούμαστε να απαιτούμε να συμμετέχουμε στη λατρεία μας με τρόπο που θεωρείται επικίνδυνος για τη δημόσια υγεία. Δεν νομίζω ότι η άρνησή μας να εφαρμόσουμε μέτρα, με τα οποία και η λατρεία μας θα τελείται και οι συνάνθρωποί μας θα αισθάνονται ασφαλείς, συνιστά ομολογία πίστεως.
- Τέλος, συντάσσομαι με τη θέση του καθηγητή Κυριάκου Κυριαζόπουλου να εφαρμοστούν από την πολιτεία «μέσα που δεν θα ανέστελλαν, δηλ. δεν θα απαγόρευαν προσωρινά, αλλά θα περιόριζαν λιγότερο σοβαρά το θεμελιώδες δικαίωμα των θρησκευμάτων στην ελευθερία λατρείας στη συλλογική της διάσταση, λόγω των προληπτικών μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας από τον κορωνοϊό».[13] Νομίζω ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να αρνηθεί η κυβέρνηση την τέλεση των ακολουθιών, αν γίνονται κεκλεισμένων των θυρών με τη δυνατότητα μετάδοσης της Θείας Κοινωνίας στα σπίτια των πιστών, ή αν τελούνται με μέτρα σαν αυτά που λήφθηκαν στην Κορέα και τη Ρωσία. Ή ακόμα, αν υπάρξει ένας τρίτος τρόπος που να συνδυάζει πρακτικές από όλα τα παραδείγματα και τις επεκτείνει – αν για παράδειγμα, οι πιστοί μεταλαμβάνουν στα σπίτια από τους ιερείς χωρίς τη χρήση κοινής λαβίδας ή αν απαγορευθεί ο ασπασμός των εικόνων και εκτός των ακολουθιών, όταν οι πιστοί προσέρχονται στο ναό για «ατομική προσευχή». Κι αυτό επειδή θεωρώ ότι το ζητούμενο δεν είναι η επιμονή διατήρησης μιας συγκεκριμένης παράδοσης, η οποία μπορεί να προσαρμόζεται ανάλογα με τις εξωτερικές συνθήκες κι έχει ήδη προσαρμοστεί πολλές φορές μέχρι τώρα, αλλά η διαφύλαξη του πυρήνα της πίστης μας και της λειτουργικής μας ζωής σε δύσκολους καιρούς.
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1] Οδηγίες για την προστασία εκ του κορονοϊού (Μητρόπολη Κορέας), https://ierapostoli.wordpress.com/2020/03/04/instructions-for-protection-against-coronavirus-metropolis-of-south-korea/
[2] Κορωνοϊός Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου: Αποχή 3 εβδομάδες για τους πιστούς από ακολουθίες, https://orthodoxia.online/ekklisia/koronoios-iera-archiepiskopi-kyproy-apochi-3-evdomades-gia-toys-pistoys-apo-akoloythies
[3] «Aνταρσία» από τον Μητροπολίτη Μόρφου που καλεί σε συνέχιση των Ακολουθιών, https://www.alphanews.live/cyprus/antarsia-apo-ton-mitropoliti-morfoy-poy-kalei-se-synehisi-ton-akoloythion
[4] Καρανάσιος, Σπύρος, Κορωνοϊός, Εκκλησία: Αναβάλλονται οι καθημερινές Λειτουργίες, γάμοι και βαφτίσεις, https://tvstar.gr/ellada-articles/114280-koronoios-ekklisia-anavallontai-oi-kathimerines-leitourgies-gamoi-kai-vaftiseis
[5] Κορωνοϊός: Χωρίς πιστούς οι λειτουργίες στην Εκκλησία της Κρήτης – Η απόφαση, https://www.skai.gr/news/greece/koronoios-xoris-pistous-oi-leitourgies-stin-ekklisia-tis-kritis-i-apofasi
[6] Κορονοϊός: Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία εφαρμόζει αυστηρά μέτρα υγειονομικής προστασίας, https://www.news247.gr/kosmos/koronoios-i-rosiki-orthodoxi-ekklisia-efarmozei-aystira-metra-ygeionomikis-prostasias.7604392.html
[7] Αναστέλλονται όλες οι θρησκευτικές λειτουργίες με απόφαση της κυβέρνησης, https://www.kathimerini.gr/1069449/article/epikairothta/politikh/anastellontai-oles-oi-8rhskeytikes-leitoyrgies-me-apofash-ths-kyvernhshs
[8] Κυριαζόπουλος, Κυριάκος, «Η προσωρινή απαγόρευση της λατρείας, για την προστασία της υγείας, παραβιάζει τη θρησκευτική ελευθερία», https://www.romfea.gr/katigories/10-apopseis/35960-i-prosorini-apagoreusi-tis-latreias-gia-tin-prostasia-tis-ugeias-parabiazei-ti-thriskeutiki-eleutheria
[9] 1. Ο Ιωάννης Μαξίμοβιτς και η γυναίκα με τη λύσσα
Θα διηγηθούμε ένα γεγονός που παρουσιάζει την ακλόνητη πίστη του Αγίου Ιωάννη Μαξίμοβιτς Επισκόπου Σαγγάης, Βρυξελλών και Σαν Φρανσίσκο (+1966) στον Χριστό, το οποίο διηγείται η Ο. Σκοπικιένκο κι έχει επιβεβαιωθεί από πολλά άτομα της Σαγγάης.
“Κάποια κυρία Νενχίκοβα υπέστει δάγκωμα από λυσσασμένο σκυλί. Προφανώς δεν πήρε την κατάστασή της στα σοβαρά κι αμέλησε τα εμβόλια κατά της λύσσας, με αποτέλεσμα μετά από σύντομο χρονικό διάστημα, να προσβληθεί από αυτήν την τρομερή ασθένεια. Ο Άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς έμαθε το γεγονός κι έσπευσε να συναντήσει την ετοιμοθάνατη γυναίκα. Αμέσως την κοινώνησε, αλλά όμως αυτή έπαθε κρίση λόγω της ασθένειας της λύσσας, άρχισε να αφρίζει από το στόμα κι έφτυσε τη Θεία Κοινωνία που μόλις είχε λάβει. Επειδή όμως η Θεία Κοινωνία δεν επιτρέπεται να πέσει κάτω, ο Άγιος έσκυψε αμέσως, μάζεψε τα Τίμια Δώρα, που μόλις είχε φτύσει κάτω στο πάτωμα η άρρωστη γυναίκα και τα έφαγε εκείνος! Αμέσως οι γύρω του, του είπαν: «Βλαντίκα τι κάνεις εκεί; Η λύσσα είναι τρομερά κολλητική». Ο Βλαντίκα όμως, ειρηνικά τους απάντησε: «Δεν θα πάθω απολύτως τίποτα, γιατί είναι τα άχραντα Δώρα, το Σώμα και το Αίμα του Χριστού». Κι έγινε ακριβώς όπως το είπε, δεν έπαθε απολύτως τίποτα!
(«Άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς, Επίσκοπος Σαγγάης και Σαν Φρανσίσκο», Συλλογικό έργο, Εκδόσεις Αγ. Νεκταρίου Δωρίδος, http://www.catacomves.gr/agios-ioannis-maximovits-nf54)
- Ο π. Βενέδικτος Πετράκης και ο ετοιμοθάνατος φυματικός
Στα Ιωάννινα, κοντά στο ναό των Άγιων Αναργύρων του Κάστρου μέσα στο κάστρο του Αλή Πασά, ήταν το μικρό Φθισιατρείο με τους ετοιμοθάνατους φυματικούς.
Στα χρόνια 1938 – 1940 μετά τη Θεία Λειτουργία, ο Πατέρας Βενέδικτος Πετράκης πήγαινε κάθε Τετάρτη κι όποτε άλλοτε χρειαζόταν και κοινωνούσε τους αρρώστους.
Μία μέρα κοινώνησε και έναν φυματικό ετοιμοθάνατο. Εκείνος αμέσως, μόλις εκοινώνησε, έκαμε αιμόπτυση. Ο Πατέρας Βενέδικτος με την Αγία Λαβίδα μάζεψε την αιμόπτυση, που είχε και την Θεία Κοινωνία μέσα και την έφαγε.
Οι γιατροί που το είδαν τρόμαξαν και φώναξαν:
– Μα! Είναι στα καλά του αυτός ο παπάς ή τρελάθηκε;! Πάει αυτός…! Θα του έλθει αμέσως καλπάζουσα!
Τόση δυστυχώς πίστη είχαν εκείνοι. Που να είχαν την πίστη του Πατρός Βενέδικτου. Ο Πατέρας Βενέδικτος δεν τους έδωσε σημασία και φυσικά δεν έπαθε τίποτα. Εγνώριζε ότι στην Θεία Κοινωνία είναι ο Χριστός, ο Θεός που είναι «πυρ καταναλίσκον».
(Βασιλόπουλος, Χαράλαμπος, «Βενέδικτος Πετράκης, ο φλογερός ιεροκήρυξ», Εκδόσεις Ορθόδοξος τύπος, σελ.21, http://books.orthodoxostypos.gr/product/βενεδικτοσ-πετρακησ/)
[10] Μάτσος, Γιώργος, Θεία Κοινωνία και Επιστήμη, https://www.antibaro.gr/article/26282?fbclid=IwAR1UI1JKFhB5-0HQYAcYrt1PfHcL0aBMkXaH4Tmmlv-x6EJ912768xfH0qA
[11] Ζαραβέλας, Γεώργιος, Η εισαγωγή και η χρήση της λαβίδας στη Θεία Κοινωνία, https://proskynitis.blogspot.com/2020/03/blog-post_82.html
[12] Χαρώνης, Βασίλειος, Παιδαγωγική Ανθρωπολογία Μεγάλου Βασιλείου, Ιδιωτική έκδοση https://www.ebooks.gr/gr/παιδαγωγικη-ανθρωπολογια-μεγαλου-βασιλειου-367762.html. Απόσπασμα: 999. Ακόμη λοιπόν και το να κοινωνεί κανείς καθημερινά το άγιο Σώμα και Αίμα του Χρίστου είναι καλό και ωφέλιμο, εφόσον ο Ίδιος λέει σαφώς: «Εκείνος που τρώει τη Σάρκα μου (με το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας) και πίνει το Αίμα μου έχει ζωή αιώνια»1. Γιατί ποιος αμφιβάλλει ότι το να μετέχει κανείς συνεχώς στη ζωή (που είναι ο Χριστός) δεν είναι τίποτε άλλο παρά να ζει μια πλούσια και γεμάτη από όλα τα είδη των αγαθών ζωή; Εμείς πάντως κοινωνούμε τέσσερις φορές την εβδομάδα, δηλαδή Κυριακή, Τετάρτη, Παρασκευή και Σάββατο, αλλά επίσης και τις άλλες ημέρες, όταν υπάρχει μνήμη κάποιου Αγίου. Εξάλλου το να εξαναγκάζεται κανείς στις περιόδους διωγμού, εφόσον δεν υπάρχει ιερεύς και μάλιστα λειτουργός, να λαμβάνει με τα δικά του χέρια την θεία Κοινωνία, είναι περιττό να αποδείξω ότι αυτό δεν είναι καθόλου αξιόμεμπτο, αφού την πρακτική αυτή έχει κατοχυρώσει μακρά συνήθεια με τα ίδια τα γεγονότα. Πράγματι όλοι όσοι μονάζουν στην έρημο, όπου δεν υπάρχει ιερεύς, μεταλαμβάνουν μόνοι τους από τη θεία Κοινωνία που διατηρούν στα ερημητήρια τους. Στην Αλεξάνδρεια δε και σ’ όλη την Αίγυπτο ακόμη και κάθε λαϊκός έχει συνήθως Κοινωνία στο σπίτι του και μεταλαμβάνει οποτεδήποτε θέλει… «Άλλωστε και στην Εκκλησία ο ιερεύς παραδίδει την αγία Μερίδα και εκείνος που την δέχεται την κρατεί με όλη την ελευθερία και έτσι την πλησιάζει στο στόμα του με το δικό του χέρι. Το ίδιο είναι λοιπόν κατ’ ουσίαν, είτε μία Μερίδα δεχθεί κανείς από τον ιερέα είτε πολλές Μερίδες μαζί 2. [Επιστ. 93, Προς Καισαρίαν Πατρικίαν περί Κοινωνίας, ΕΠΕ3, 502-504 ΒΕΠ55,124-125ΜG 32, 484-485). Ι.Ιω. 6,54. https://www.sostis.gr/blog/item/1695-i-theia-koinwnia-megalou-basileiou
[13] Κυριαζόπουλος, Κυριάκος, «Η προσωρινή απαγόρευση της λατρείας, για την προστασία της υγείας, παραβιάζει τη θρησκευτική ελευθερία», https://www.romfea.gr/katigories/10-apopseis/35960-i-prosorini-apagoreusi-tis-latreias-gia-tin-prostasia-tis-ugeias-parabiazei-ti-thriskeutiki-eleutheria
Πηγή: https://euxh.gr/theologia/orthodoxia/ekklisia-koronoios-kai-apagoreyseis
ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΩΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ! 9 Ιανουαρίου, 2013
Posted by expaganus in προπαγάνδα, παγανισμός, Βυζάντιο, Θρησκευτική ελευθερία, Ορθοδοξία, κλήρος, μοναχισμός.Tags: προπαγάνδα, παράδοση, παγανισμός, σταυρός, Αρειανιστές, Αρειανισμός, Γρηγόριος Θεολόγος, Μέγας Βασίλειος, Ορθοδοξία, Ουάλης, Χριστός, διωγμοί, κλήρος, ντοκιμαντέρ
2 Σχόλια
Όταν είδα αυτό το ντοκιμαντέρ δεν πίστευα στα μάτια μου!
Μπορούμε να πούμε ποιον μισούν, αλλά, ποιόν αγαπούν; 31 Μαΐου, 2011
Posted by expaganus in Επικαιρότητα, Ελευθερία συνείδησης, Θρησκευτική ελευθερία, Ορθοδοξία, κλήρος.Tags: π. Δανιήλ Συσόεφ, συνεντεύξεις, Ορθοδοξία, κλήρος
add a comment
Εξαιρετική συνέντευξη του δολοφονημένου μάρτυρα π. Δανιήλ Συσόεφ. Με αγγλικούς υπότιτλους. Αφιερωμένη σε κάποιους που θέλουν να συνδέσουν την Εκκλησία με πολιτικά συστήματα και άλλα πράγματα αυτού του κόσμου…
ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ! 9 Δεκεμβρίου, 2009
Posted by expaganus in προπαγάνδα, προβοκάτσια, Άγιο Όρος, Ορθοδοξία, Σύγχρονα προβλήματα, κλήρος, μοναχισμός.Tags: προφητείες, Αντίχριστος, Γέροντας Παΐσιος, Εφραίμ Φιλοθεΐτης, Λιακόπουλος, Ορθοδοξία, Πόλη, έσχατες ημέρες
add a comment
Αγαπάτε τις προφητείες, ψάχνεστε με το τι είπαν ή δεν είπαν Ορθόδοξοι γέροντες για τις έσχατες ημέρες, τον Αντίχριστο, την Πόλη; Διαβάζετε αφιερώματα στον Νοστράδαμο και βιβλία του Λιακόπουλου; Ή αντίθετα, κοροϊδεύετε αυτούς που κάνουν έτσι; Τότε το παρακάτω άρθρο σας ενδιαφέρει!
| Πονηρές μεθοδεύσεις και προβληματικές προσωπικότητες
του κ. Αθανασίου Ρακοβαλή Κοντά στο 1992 κυκλοφόρησε η φήμη ότι θα ξεκινήσει ένας μεγάλος πόλεμος, στον οποίο θα μπλεχτεί και η Ελλάδα, γιατί τότε έπεφταν δύο πασχαλιές μαζί, όπως είχε προφητέψει ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός. Πράγματι τότε συνέπιπταν ημερολογιακά δύο μεγάλες γιορτές μαζί, το Πάσχα και ο Ευαγγελισμός και αυτό θεωρήθηκε από κάποιους σαν ερμηνεία της προφητείας του αγίου. Η φήμη διανθιζόταν και με άλλες λεπτομέρειες… Στο Άγιον Όρος Χριστιανοί (μοναχοί και λαϊκοί) αναμετέδιδαν την φήμη με κάποιο δισταγμό και επιφύλαξη, άλλοι βρίσκονταν σε μια κατάσταση διέγερσης και αναμετέδιδαν την φήμη σαν σίγουρο γεγονός και κάποιοι άλλοι δεν ήθελαν να ακούσουν τίποτα και τα θεωρούσαν όλα αυτά ανοησίες. Τα πράγματα δικαίωσαν τους τελευταίους. Λίγο πριν το 2004 κυκλοφορούσε η φήμη ότι δεν θα γίνουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην Αθήνα, γιατί θα ξεσπάσει πόλεμος. Πάλι εμφανίσθηκαν οι τρεις παρά πάνω κατηγορίες ανθρώπων. Μερικοί μάλιστα αγόραζαν και τρόφιμα…Πάλι τα πράγματα απέδειξαν ότι η φήμη ήταν μία σαπουνόφουσκα. Αυτές είναι δύο από αρκετές άλλες φήμες μικρότερης έκτασης που έφτασαν στα αυτιά μου. Τι συμβαίνει;…Υπάρχουν κάποιοι προβληματικοί, κάποιοι συμπλεγματικοί χριστιανοί (μοναχοί, ιερείς και λαϊκοί) που έχουν ευλάβεια ανακατεμένη με βλάβη, όπως έλεγε χαριτολογώντας ο π. Παΐσιος, που παριστάνουν τους χαρισματικούς, ενώ δεν είναι, κινούνται στα όρια της ψυχασθένειας και της απάτης, επιθυμούν τον θαυμασμό και τον σεβασμό του πλήθους, γι’ αυτό διαδίδουν αυτές τις φήμες έστω και αν γνωρίζουν υποσυνείδητα ότι αυτό το παιχνίδι έχει ημερομηνία λήξης; Περιπαίζονται από την ματαιοδοξία; Δεν μπορούν να αντιληφτούν τη μεγάλη ζημιά που προκαλούν στην Εκκλησία και στους αδύναμους στην πίστη; Κοντά σ’ αυτούς υπάρχει και μία κατηγορία ανθρώπων που αρέσκονται να ακούν και να πιστεύουν τέτοιες φήμες χωρίς να εξετάζουν την εγκυρότητα της πηγής που τις διαδίδει, χωρίς να κοσκινίζουν τα πράγματα, χωρίς να βάλουν την απλή λογική να δουλέψει. Προφανώς μια τέτοια φήμη τους δημιουργεί μια ψυχική διέγερση που τους ευχαριστεί, κάνει την ζωή τους πιο συναρπαστική και έρχεται να καλύψει κάποια ψυχολογικά κενά. Από που αλλού μπορεί να πηγάζει αυτή η ανώριμη συμπεριφορά; Έτσι κάπως εξηγούσα τα πράγματα για αρκετά χρόνια. Τι είχε συμβεί; Όλοι αυτοί οι άνθρωποι που είχαν δώσει βάση στο όνομα του γέροντος Εφραίμ ένοιωθαν τώρα εξαπατημένοι και γελοιοποιημένοι. Οι έμποροι είχαν κερδίσει από την χαζομάρα των χριστιανών, το κύρος του γέροντος είχε δεχθεί ισχυρό πλήγμα, η πίστη των αδύνατων στην Εκκλησία και στους Αγίους της είχε κλονισθεί. Και οι εχθροί της Εκκλησίας χαίρονταν που είχε -κατ’ αυτούς- αποδειχθεί περίτρανα η χαζομάρα και η συμλεγματικότητα των Χριστιανών, που πιστεύουν σε Αγίους χαρισματούχους γέροντες και στις προφητείες τους. Κερδισμένοι βγήκαν οι εχθροί της Εκκλησίας και ό διάβολος. Ο π. Εφραίμ έχει ιδρύσει 19 μοναστήρια στις Η.Π.Α. όπου μονάζουν άνθρωποι απ’ όλες τις φυλές της γης. Είναι αυτός που μετέφερε το Ορθόδοξο Αγιορείτικο μοναχικό πνεύμα στην Αμερικανική ήπειρο. Χαίρει μεγάλης εκτιμήσεως μεταξύ των Ορθοδόξων της Αμερικής. Ο διάβολος και κάποιοι άνθρωποι τον μισούν και τον αντιστρατεύονται στο έργο του. Δεν θα μπορούσαν όλα αυτά να είναι ένας ενορχηστρωμένος, ύπουλος πόλεμος εναντίον του, αλλά και εναντίον των χαρισματούχων Αγίων και σε τελευταία ανάλυση εναντίον της Εκκλησίας και του Χριστού; Το ίδιο ακριβώς διάστημα έπαιζε και ένα άλλο σενάριο, που αφορούσε τον γέροντα Παΐσιο, και συνδυαζόταν με το σενάριο που προσπαθούσαν να το αποδώσουν στον π. Εφραίμ. Είναι γεγονός ότι ο γέροντας Παΐσιος είχε πει ότι θα φέρει ο Θεός έτσι τα συμφέροντα των μεγάλων και στο τέλος θα μας δώσουν την Πόλη. Θα πολεμούν μεταξύ τους και στο τέλος θα πουν σαν συμβιβαστική λύση: Την Πόλη ούτε εμείς ούτε εσείς θα την πάρετε. Θα την δώσουμε στους Έλληνες. Αυτά τα λόγια τα έχω ακούσει και εγώ με τα αυτιά μου και γνωρίζω ότι τα έχει πει και σε πολλούς άλλους. Μάλιστα είπε σε κάποιον νεαρό άνδρα που τον επισκεπτόταν για πρώτη φορά εσύ θα μπεις σημαιοφόρος στη Πόλη. Αποδείχθηκε ότι ο νέος αυτός ήταν αξιωματικός του Ελληνικού στρατού. Αυτή την ιστορία την γνωρίζουμε εδώ και πολλά χρόνια και είναι αληθινή πέρα ως πέρα. Δεκαπέντε χρόνια μετά την κοίμηση του γέροντα άκουσα αυτή την ιστορία διανθισμένη με κάποιες λεπτομέρειες που εγώ τις άκουγα για πρώτη φορά και όσους από τους κοντινούς μαθητές του γέροντα ρώτησα και αυτοί δεν τις γνώριζαν. Αυτό το γεγονός με παραξένεψε πολύ. Πως γίνεται και οι κοντινοί του π. Παϊσίου δεν τα γνώριζαν και τα γνώριζαν κάποιοι άλλοι; Οι λεπτομέρειες που κόλλησαν κοντά στον αληθινό πυρήνα της ιστορίας είναι οι εξής: α) Το όνομα αυτού του αξιωματικού και ότι β) αποστρατευόταν την άνοιξη του 2009. Αυτό αμέσως έδινε ένα δραματικό προσδιορισμό, ότι αυτή η προφητεία θα έπρεπε να εκπληρωθεί την άνοιξη που μας πέρασε. Το ίδιο διάστημα άρχισε να κυκλοφορεί μια γελοία ιστορία για τρεις επιστολές που δήθεν έγραψε ο π. Παΐσιος και τις εμπιστεύθηκε σε ένα άγνωστο πρόσωπο με την οδηγία να τις παραδώσει τόσα χρόνια μετά τον θάνατο του, στον πρόεδρο της Ρωσσίας, στον Έλληνα πρωθυπουργό και στον αρχηγό του ελληνικού στρατού. Και αυτό πολύ παράξενο. Για ένα τόσο σοβαρό θέμα κανένας από τους γνωστούς του γέροντα να μην γνωρίζει τίποτε; Ποιοί είναι αυτοί οι άγνωστοι που κυκλοφόρησαν αυτή την γελοία και προβοκατόρικη ιστορία με τις επιστολές: Τι ρόλο παίζουν; Που αποσκοπούν; Αυτό συνδυάσθηκε και με το δήθεν σενάριο του π. Εφραίμ και κυκλοφορούσαν μαζί ευρέως στο διαδίκτυο και παρέσυραν πολλούς ευλαβείς μεν αφελείς δε, που είχαν εμπιστοσύνη στους δύο γεροντάδες. Δυστυχώς υπήρχαν και μερικοί χριστιανοί, που είχαν πολλή ευλάβεια μαζί με λίγη βλάβη, που αναπαρήγαγαν αυτές τις ύποπτες ιστορίες με περισσή ελαφρότητα, αφέλεια και ζήλο.
 Η άνοιξη ήρθε και πέρασε, ο αξιωματικός αποστρατεύθηκε, πόλεμος δεν έγινε, την Πόλη δεν μας την δώσανε. Έτσι με την βοήθεια αυτών των λεπτομερειών που κόλλησαν στον αληθινό πυρήνα των προφητειών του π. Παϊσίου, κατόρθωσαν να τον βγάλουν ψεύτη και αναξιόπιστο στα μάτια των ανθρώπων που δεν τον γνώρισαν και που δεν γνωρίζουν τα πράγματα από κοντά. Προσπαθούν δηλαδή να κτυπήσουν το κύρος και την επιρροή που έχει ό γέροντας Παΐσιος στους ορθοδόξους χριστιανούς. Από την μέθοδο και τον τρόπο διάδοσης, από το γεγονός ότι κατόρθωσαν να διαδώσουν τόσο πλατιά τα ψέμματά τους, μήπως μπορούμε να συμπεράνουμε ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με κάτι το σχεδιασμένο και καλά οργανωμένο; Αν σκεφτούμε δε, ότι όλα αυτά συμβαίνουν σε μια εποχή όπου η Εκκλησία πολεμείται συστηματικά, ότι υπάρχει σε εξέλιξη μία πολιτική αποχριστιανικοποίησης της ελληνικής κοινωνίας, μπορούμε να σκεφτούμε ότι όλα αυτά είναι ένα κομμάτι ενός ευρύτερου σχεδίου επεξεργασμένου από πληρωμένους ψυχολόγους, επαγγελματίες συκοφάντες, πληρωμένους καθοδηγητές γνώμης, πράκτορες που εκμεταλλεύονται την ανοησία και τις προβληματικές προσωπικότητες κάποιων χριστιανών για να πλήξουν το κύρος των Αγίων και της Εκκλησίας. Ας σταθούμε με φόβο και προσοχή. Ας μην επιτρέπουμε στον εαυτό μας την αφέλεια και την ανοησία. Ας γίνουμε φρόνιμοι ως οι όφεις και ακέραιοι ως αι περιστεραί, γιατί -όπως έλεγε ο μακαριστός άγιος γέροντας Παΐσιος- ζούμε στον καιρό του Αντιχρίστου και κοιμόμαστε με τα τσαρούχια. |
«Φούστευε και μη ερεύνα» 4 Δεκεμβρίου, 2009
Posted by expaganus in Γυναίκες, Ορθοδοξία, Σύγχρονα προβλήματα, Τα δυο φύλα στον Χριστιανισμό, κλήρος.Tags: παράδοση, παντελόνι, σχολικές εκδρομές, τζην παντελόνι, φαλλοκρατία, φούστα, φούστες, Μετέωρα, Ορθοδοξία, γιούνισεξ, εκδρομές, κανόνες, κλήρος, μοναστήρια, unisex
22 Σχόλια
Αφιερωμένο στον φίλο Γιώργο
Ένας φίλος μου ζήτησε πρόσφατα τη γνώμη μου για ένα άρθρο με τον ευρηματικό τίτλο «Φούστευε και μη ερεύνα», το οποίο δημοσιεύθηκε στη μαθητική εφημερίδα «Schooligans» (τ. 14 – Μάιος 2009, μπορείτε να το δείτε εδώ). Θέμα του άρθρου τα «κορίτσια που πάνε εκδρομή με το σχολείο τους στα Μετέωρα» και «το ξέρουν» ότι «πριν μπουν στο μοναστήρι, πρέπει να φορέσουν φούστες, έστω και πάνω από το παντελόνι». Στο άρθρο, 7 κορίτσια και 3 αγόρια της Α’ Λυκείου έλεγαν τη γνώμη τους γι’ αυτό. Και όταν είδα τις γνώμες τους, πραγματικά μου έκαναν εντύπωση:
«Παρακαλώ κάποιος να μου εξηγήσει τι το αμαρτωλό έχει ένα τζιν παντελόνι.» έλεγε η Νεφέλη.
«Μπορεί σαν κίνηση να φαίνεται κάτι απλό και μικρό – μια φούστα φοράς για μισή ώρα – αλλά με κάτι τέτοια απλά και μικρά η εκκλησία υποβιβάζει τη γυναίκα και την κάνει να νιώθει κατώτερη. Τη βάζει να κρύψει το σώμα της σαν να έπρεπε να ντρέπεται για αυτό. Και αυτό περνάει υποσυνείδητα και στον κόσμο.» έλεγε η Δάφνη.
«Είχε πολύ πλάκα!» έλεγε η Αναστασία, που πρέπει να ήταν μεγάλο πειραχτήρι, αφού στη συνέχεια ομολόγησε: «Όποτε περνούσε ένας μοναχός, βγάζαμε λίγο το πόδι μας έξω από το σκίσιμο της φούστας για να δει το παντελόνι και να κολαστεί.»
«Εμένα μ’ ενόχλησε η υποκρισία» είπε η Μαρίσα. «Μπήκε μια γυναίκα με τη ζακέτα δεμένη στη μέση πάνω απ’ το παντελόνι και την άφησαν να περάσει, θεωρώντας τη ζακέτα φούστα! Φυσικά έκανα κι εγώ το ίδιο με το μπουφάν μου. Δεν είναι μαλακία όμως αυτό; Ή φοράς φούστα ή δε φοράς!»
«Κοιτάξτε, εγώ είμαι αγόρι οπότε δε φοράω φούστες – στα μοναστήρια τουλάχιστον (χαχαχα)» έλεγε ο Γιώργος. «Πιστεύω όμως ότι όταν βρίσκεσαι σε έναν χώρο ιερό, πρέπει να τηρείς τους κανόνες του. Αλλιώς μην πας! Όταν πηγαίνεις στο τζαμί, γιατί βγάζεις τα παπούτσια σου; Άντε πες στους Μουσουλμάνους «δεν τα βγάζω» και θα δεις τι έχει να γίνει! Και στο κάτω-κάτω γιατί κυρά μου νιώθεις κατώτερη όταν φοράς φούστα; Αμάν πια αυτά τα φεμινιστικά!»
«Εγώ αρνήθηκα να φορέσω φούστα», έλεγε η Σεμέλη. «Το θεωρώ φαλλοκρατικό και προσβλητικό. Και μην ακούσω πάλι αυτή την μαλακία
με τα τζαμιά και τα παπούτσια! Εκεί όλοι βγάζουν τα παπούτσια, και άντρες και γυναίκες! Και εγώ θα τα έβγαζα. Θα το έκανα από σεβασμό σε κάτι ξένο, όπως είναι ο μουσουλμανισμός. Η Ορθοδοξία, όμως, δεν είναι κάτι ξένο, ανήκει και σε μένα. Μου προκαλούν δέος τα λόγια του Χριστού. Και δεν νομίζω ότι θα καθόταν ο Χριστός να ασχοληθεί με τις φούστες. Θα σου έλεγε απλώς «Έλα όπως είσαι».»
«Εγώ δεν είμαι ούτε φανατική χριστιανή, ούτε φανατική φεμινίστρια. Είδα την όλη φάση ως τουρίστρια» έλεγε η Έλενα, που μάλλον είναι πρακτικό πνεύμα. «Έβαλα τη φουστίτσα μου, μπήκα, βγήκα και έβγαλα και ωραίες φωτογραφίες.»
«Εγώ φόρεσα τη φούστα χωρίς να το πολυσκεφτώ» έλεγε η Μελίνα. «Κάτι όμως μου βρωμούσε. Ήταν η ίδια η φούστα! Έλεος! Δεν μπορούν να
τις πλένουν συχνότερα;»
«Οι γυναίκες είναι αχάριστες!» έλεγε ο Νίκος. «Ξεχνάνε ότι πριν 50-60 χρόνια δεν είχαν καθόλου δικαιώματα, τώρα θέλουν να μπαίνουν και με φούστα στο μοναστήρι. Σε λίγο θα ζητάνε να μπουν και στο Άγιο Όρος! Αντί να κάνουν τον σταυρό τους που έχουν σχεδόν τα ίδια δικαιώματα με εμάς, το
παίζουν αδικημένες και επαναστάτριες. Σιγά μωρέ!»
Και η τελευταία λέξη ήταν του Αλέξανδρου: «Είμαι αγόρι. Τα κορίτσια του σχολείου μου είχαν ένα τελείως φυσιολογικό ντύσιμο, καθόλου προκλητικό. Κάτι τέτοια κάνει η εκκλησία και μετά σιχαινόμαστε τη θρησκεία μας. Κρίμα.»
Τα σχόλια αυτά μου έκαναν μεγάλη εντύπωση, αναγνώστες. Κατ’ αρχήν μου έκανε εντύπωση που, παρότι ο τίτλος διευκρίνιζε ότι τα κορίτσια ήξεραν πως ο όρος για να μπουν στο μοναστήρι ήταν να φοράνε φούστα, κανένα δεν το έκανε από μόνο του. Οι πέντε στις έξι που φόρεσαν φούστα για να μπουν, περίμεναν να χρησιμοποιήσουν τις φούστες που έχει το μοναστήρι γι’ αυτό το σκοπό. Μάλιστα η μια παραπονιόταν που η φούστα δεν ήταν τόσο καθαρή, όσο θα την ήθελε, ενώ θα ήταν τόσο απλό να έχει φορέσει από πριν, ή έστω να έχει φέρει μαζί της, μια δική της που θα ήταν του γούστου της. Μια άλλη έμοιαζε να έχει την προσδοκία ότι στο μοναστήρι θα συναντούσε, όχι αμαρτωλούς ανθρώπους που σκοτίζονται για ρούχα, αλλά τον Θεάνθρωπο Χριστό. Μια άλλη θεωρούσε ότι της ζητούσαν να φορέσει φούστα επειδή πίστευαν ότι το παντελόνι είχε κάτι αμαρτωλό, μια άλλη νόμιζε ότι το να φορέσει φούστα και όχι να μπει με παντελόνι, όπως οι συμμαθητές της, ήταν φαλλοκρατικό και προσβλητικό. Μάλιστα έλεγε ότι η Ορθοδοξία της ανήκε και δεν ήταν κάτι ξένο, κι όμως αγνοούσε – όπως κι ένα από τα αγόρια, που θεωρούσε την Ορθοδοξία «θρησκεία μας» – άρα και «θρησκεία του» – ότι στον Χριστιανισμό υπάρχει η πίστη ότι τα φύλα πρέπει να ξεχωρίζουν το ένα από το άλλο από την εξωτερική τους ενδυμασία. Αν είχα μπροστά μου τα παιδιά, πολύ θα ήθελα να τα ρωτήσω τι στο καλό ήξεραν για «τη θρησκεία τους», και ειδικότερα τα κορίτσια θα ήθελα να τα ρωτήσω αν θα απέφευγαν να πάνε σ’ ένα χορό όπου ο όρος ήταν να φοράνε τουαλέτα, με το ίδιο σκεπτικό, ότι το να τους ζητείται κάτι τέτοιο είναι «φαλλοκρατικό και προσβλητικό». Με παραξένευε γιατί μερικά έκαναν σαν ν’ αντιπαθούσαν τις φούστες, το ένδυμα που δηλώνει ότι ανήκουν στο γυναικείο φύλο… Ένιωθαν ότι το να φοράνε οποιαδήποτε φούστα τις υποβιβάζει, ή απλά αντιδρούσαν στο να φορέσουν φούστα για να μπουν στο μοναστήρι;
Διάφοροι φίλοι που είδαν αυτό το άρθρο, το σχολίασαν. «Όταν πηγαίνουν στο κλαμπάκι το βράδυ όμως, δέχονται να υπάρχει «dress code» και είναι «κότες» στους πορτιέρηδες που δεν τους βάζουν αν δεν είναι ντυμένοι με έναν τρόπο η δεν συνοδεύονται» είπε ένας. «Εκεί αναγνωρίζουν την αρμοδιότητα του φουσκωτού/πορτιέρη….στην Εκκλησία δεν αναγνωρίζουν.»
«Η απάντηση είναι απλή: το σπίτι του άλλου το σέβεσαι» είπε ένας άλλος. «Ας υποθέσουμε ότι ένας φίλος/φίλη των παιδιών κάνει δίαιτα και δεν τρώει σχεδόν τίποτα. Κάνουμε τσιμπούσι μπροστά του; Αν διαβάζει για πανελλήνιες κάνουμε πάρτι σπίτι του; Σεβόμαστε λοιπόν τις συνθήκες του άλλου αν τον επισκεπτόμαστε.»
«Η γυναίκα σήμερα υφίσταται ένα σωρό εξευτελισμούς σε όλους τους τομείς» παρατήρησε ένας τρίτος. «Σε κάθε διαφημιστικό σποτ για οποιοδήποτε είδος αναμειγνύουν και από μία εμφανίσιμη κοπέλα. Όπως είπε και ο Λεμεσού σε ακροατήριό του: «Πείτε μου ρε παιδιά τι σχέση έχει μια γυναίκα με τα μακαρόνια, λάστιχα, σφουγγάρια, παπούτσια. Κακώς οι γυναίκες δέχονται να τις εξευτελίζουν σήμερα κατ’ αυτόν τον τρόπο.» Για να μην πούμε για άλλα πιο άσχημα. Όλα αυτά μας φαίνονται φυσιολογικά. Η φούστα όμως στο μοναστήρι απομακρύνει δήθεν τους νέους από την εκκλησία!!
Κάπως έτσι φαίνεται ο εγωισμός που φωλιάζει μέσα μας. Δε μας νοιάζει ο κόπος που κάνει κάποιος μοναχός στον τόπο που επέλεξε να περάσει το υπόλοιπο της ζωής του. Θέλουμε να προσαρμοστεί εκείνος στα δικά μας θέλω για εκείνη τη μισή ώρα. Χωρίς να περνάει καν από το μυαλό μας πόσες μισές ώρες θα θελήσουν άλλοι να επισκεφτούν το μοναστήρι για να προσαρμοστεί ο μοναχός στα θέλω τους.
Από τις απαντήσεις σε γενικές γραμμές των παιδιών φαίνεται εν τέλει ότι δε μας νοιάζει τίποτα. Μόνο η επιθυμία μας και αυτό που θέλουμε να γίνει, αγνοώντας το σεβασμό απέναντι στο πρόσωπο που τον επισκεπτόμαστε στο σπίτι του στην ουσία και αν θέλετε και μου επιτρέπετε, χωρίς καν να το ρωτήσουμε.
Από την άλλη μεριά δεν φταίνε όμως πάντα τα παιδιά! Τ ι να κάνουμε! Δε μεγαλώσαν όλα μόνα τους!»
Αλήθεια είναι, ότι δεν διαφωνώ με αυτά τα σχόλια. Όμως, επειδή αυτό το «μη ερεύνα» στον τίτλο με τσίγκλισε, σκέφτηκα να «σκαλίσω» το θέμα λίγο παραπάνω, και να σας γνωστοποιήσω τις σκέψεις μου.
1) Κατά τη γνώμη μου, το παντελόνι πολλές φορές είναι πολύ πιο σεμνό από ορισμένες φούστες. (Μάλιστα για λόγους σεμνότητας άρχισαν να το φορούν ευρέως γυναίκες, κάποιες εργάτριες Αμερικανίδες, για να μην έχουν οι συνάδελφοί τους τη δυνατότητα να «μπανίζουν» κάτω απ’ τα φουστάνια τους.) Ο πνευματικός μου έλεγε ότι δεν είναι κακό να το φορά μια γυναίκα, αρκεί το παντελόνι να συνοδεύεται από κάτι που κάνει το ντύσιμο γυναικείο, κάτι που δεν το φοράνε άντρες, π.χ. γυναικεία παπούτσια ή πουκάμισο ή πανωφόρι, ή κάποιο μαντήλι, κάτι τέλος πάντων που να δείχνει ότι είναι γυναίκα και ότι ΘΕΛΕΙ να ξεχωρίζει αυτό (όχι βέβαια με το να φοράει κάτι θηλυκό μεν, προκλητικό δε, για να μην παρεξηγηθούμε). Και βέβαια, όλοι σήμερα ξέρουμε ότι σε άλλους πολιτισμούς το παντελόνι αποτελεί μέρος της γυναικείας ενδυμασίας, όμως όταν συμβαίνει αυτό διαφέρει από το αντίστοιχο ανδρικό, και ότι και στη δική μας κουλτούρα κάποια είδη παντελονιών όπως π.χ. οι φαρδιές, και ενίοτε λουλουδάτες παντελόνες, φοριούνται μόνο από γυναίκες.
2) ΟΜΩΣ:
α) Το κοινό «γιούνισεξ» παντελόνι, κατ’ αρχήν αντιβαίνει τον κανόνα ότι δεν πρέπει τα δυο φύλα να ντύνονται έτσι που να δίνουν την εντύπωση ότι ο άντρας θα ήθελε να είναι γυναίκα, ή ότι η γυναίκα θα ήθελε να είναι άνδρας. Και μόνο η έννοια «γιούνισεξ», δηλαδή «το ίδιο και για τα δύο φύλα» προδίδει μια τάση να ανακατέψουμε τα φύλα, να μην ξεχωρίζει ο καθένας από τα ρούχα του σε ποιο ανήκει.
β) Από την άλλη, το κοινό «γιούνισεξ» παντελόνι δεν είναι καθόλου κατάλληλο για να κρύψει τη διαφορά μεταξύ αντρικού και γυναικείου σώματος και να αποτρέψει σκέψεις επιθυμίας για το δεύτερο, στην περίπτωση που έχουμε να κάνουμε με άντρες μοναχούς. Το παντελόνι όπως το ξέρουμε εδώ στη Δύση, όσο σεμνό και να είναι, δίνει μια ιδέα για το ακριβές περίγραμμα του γυναικείου σώματος, που διαφέρει από το αντρικό στη μέση και τη λεκάνη, και αποτυπώνει στο μυαλό την κίνησή του, πολύ περισσότερο απ’ ότι επιτρέπει μια φούστα. Δεν είναι τυχαίο ότι κάποιοι άντρες βρίσκουν π.χ. τα τζην παντελόνια πιο «σέξυ» ακόμα κι από κοντές φούστες (γνωρίζω προσωπικά περιπτώσεις). ΕΚΤΟΣ κι αν πρόκειται για κάποια πολύ φαρδιά παντελόνα ή αν η επίμαχη περιοχή μέσης – λεκάνης – γλουτών καλύπτεται με κάτι πιο μακρύ, μπλούζα, πουκάμισο, ζακέτα, που φοριέται από πάνω. Το είπαν και κάποια παιδιά, ότι κορίτσια που έδεναν τη ζακέτα τους σαν φουστάνι περνούσαν από το μοναστικό «face-control». Γιατί; Ήταν τόσο ανόητοι αυτοί που τους άφηναν, και δεν καταλάβαιναν το κόλπο; Προφανώς όχι. Μάλλον ίσχυε ότι πραγματικά, αφενός η γυναίκα που το έκανε αυτό έδειχνε ότι ήθελε κάπως να καλύψει το ότι φορούσε παντελόνι, ότι δεν ήθελε να «κολάσει τους μοναχούς» μπαίνοντας μέσα στο σπίτι τους μ’ έναν τρόπο πο εκείνοι δεν ενέκριναν, κι αφετέρου με τον τρόπο αυτό δεν φαινόταν καλά αυτό ακριβώς το σημείο του σώματος που, μαζί με το στήθος, κάνει φανερά τις γυναίκες να ξεχωρίζουν. Και αν παρατηρήσουμε, θα δούμε ότι και η μπλούζα που δίνουν στα μοναστήρια είναι ένα φαρδύ πράγμα που δεν επιτρέπει ούτε στο στήθος να ξεχωρίσει, τραβώντας την προσοχή. Έτσι, αφού βασικά χαρακτηριστικά του φύλου που θα μπορούσαν να μας τραβήξουν την προσοχή, έχουν μπει σε δεύτερη μοίρα καθώς περιβάλλονται κυριολεκτικά από ασάφεια, μένει να κοιτάξουμε και να ρίξουμε το βάρος στο ΠΡΟΣΩΠΟ της γυναίκας. Αυτό, που είναι σε μεγαλύτερο βαθμό ο καθρέφτης της ψυχής της, αφού περιλαμβάνει τα μάτια της, και σε αυτό αποτυπώνεται η ψυχική της διάθεση με τις εκφράσεις που παίρνει. Αν θέλαμε να κρύψουμε τελείως το ον γυναίκα, αν τη θεωρούσαμε μια πηγή ντροπής όπως νομίζει η Δάφνη, αν πιστεύαμε ότι είναι κακό να τη βλέπουμε, τότε θα θεωρούσαμε ότι πρέπει να κρυφτεί και το πρόσωπό της, καθώς και σ’ αυτό φαίνεται η θηλυκότητα, και θα κοιτάζαμε να το κουκουλώσουμε κι αυτό με κάποιο κάλυμμα, όπως κάνει το Ισλάμ. Όμως δεν το κάνουμε, γιατί δεν είναι το κουκούλωμα της γυναίκας αυτό που μας ενδιαφέρει. Μας ενδιαφέρει να δούμε απαθώς τη γυναίκα, να μην αδικήσουμε την προσωπικότητά της εστιαζόμενοι σε χαρακτηριστικά του φύλου της. Και, στην περίπτωση των μοναχών, να μην αδικήσουμε και ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ αφήνοντας να πολιορκήσουν το νου μας λογισμοί, που με τόσο κόπο κρατάμε μακριά. Μην ξεχνάμε ότι αυτοί που γίνονται μοναχοί, έχουν αυτο-αποκλειστεί από τη δυνατότητα να έχουν με την ευλογία του Θεού μια γυναίκα σύντροφο, και να ζήσουν μαζί της την ερωτική ηδονή και τη χαρά της τεκνοποιΐας. Αυτοί έχουν θυσιάσει αυτές τις χαρές για άλλες, και προσπαθούν να μοιάσουν με τους άφυλους αγγέλους. Όμως, οι άγγελοι είναι αλλιώτικοι από μας, κι έχουν σώματα «πνευματικά», όπως λέμε, χωρίς βιολογικές ανάγκες. Δεν χωρίζονται σε δυο διαφορετικά φύλα, ούτε έχουν σώμα υπό το κράτος του θανάτου, το οποίο λόγω της θνητότητάς του μας σπρώχνει να διαιωνίσουμε την ύπαρξη του είδους μας μέσω του σεξ και της επακόλουθης αναπαραγωγής. Οι άγγελοι προφανώς δεν έχουν πρόβλημα και ολόγυμνους να μας δουν, όπως ακριβώς κι εμείς δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να βλέπουμε γυμνά τα ζώα, αφού ΔΕΝ τα επιθυμούμε. Οι άγγελοι μας βλέπουν χωρίς πάθος, σαν πλάσματα του Θεού. Εμείς, δεν είμαστε καθόλου άγγελοι. Μάλιστα τη ματιά του ανθρώπου που δεν διοχετεύει τη σεξουαλική του ορμή στη σχέση με κάποιο σύντροφο, ούτε και κάνει κάποιες πνευματικές προσπάθειες να την θέσει υπό έλεγχο, μας την περιγράφει πολύ γλαφυρά μια επιστολή νεαρού που δημοσιεύεται στην ίδια εφημερίδα: «…μες στο Μετρό είδα την πιο καύλα γκόμενα που έχω δει στη ζωή μου! Μίνι φορεματάκι, μπότες, αφέλειες, αχ… Βγαίνω και μέσα στο σταθμό βλέπω τρεις-τέσσερις παρέες από καύλες κορίτσια! … Τι να πω; Λέτε να είναι ότι έπιασαν οι ζέστες και άρχισαν να βάζουν τα πωρωτικά ελαφριά τους ρούχα; ‘Η λέτε να φταίει απλώς η άνοιξη και να με έχει χτυπήσει η δική μου καύλα στο κεφάλι;» κ.τ.λ. κ.τ.λ.
Θα μου πείτε, ο μοναχός υποτίθεται ότι αγωνίζεται κάποιον πνευματικό αγώνα για να μην κάνει παρόμοιες σκέψεις. Συμφωνώ. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι εμείς έχουμε δικαίωμα να σαμποτάρουμε τον αγώνα του αυτό, να τον βάλουμε σε πειρασμό, να του «βάλουμε δύσκολα». ΑΝ τον σεβόμαστε και δεν θέλουμε να αναστατώσουμε τη ζωή του, θα πρέπει να τον επισκεφτούμε ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ με τον τρόπο που βολεύει αυτόν, και όχι με τον τρόπο που βολεύει εμάς. Αν στο εμπόριο δήθεν «ο πελάτης έχει πάντα δίκιο», στην κανονική ζωή – την οποία πιστεύω ότι όλοι τη θέλουμε απαλλαγμένη από «δήθεν» και ψευτοευγένειες και κολακείες σαν την προηγούμενη φράση, που έχει ως κίνητρο το συμφέρον – στις συναναστροφές μεταξύ ώριμων, υπεύθυνων ανθρώπων, ο φιλοξενούμενος ΔΕΝ έχει πάντα δίκιο. Και σίγουρα δεν έχει ΚΑΘΟΛΟΥ δίκιο όταν συνειδητά αρνείται να σεβαστεί τον τρόπο λειτουργίας του σπιτιού το οποίο επισκέπτεται, τον τρόπο ζωής του ανθρώπου που του προσφέρει φιλοξενία.
Θα μου πείτε: Καλά όλα αυτά όταν έχουμε να κάνουμε με άντρες μοναχούς, σαν αυτό στα Μετέωρα όπου πήγε το συγκεκριμένο τμήμα. Όταν όμως πάμε σε γυναικείο μοναστήρι γιατί οι γυναίκες να φορέσουν φούστα; Σε τι θα σκανδαλιστούν οι γυναίκες από τις ομόφυλές τους, που είναι ντυμένες διαφορετικά; Ή μήπως οι μοναχές είναι λεσβίες κι επιθυμούν τα σώματα του ίδιου φύλου με το δικό τους;
Αυτό το ερώτημα πρώτα-πρώτα δεν λαμβάνει υπόψη ότι και οι μοναχές, ως Χριστιανές, θεωρούν ότι τα φύλα πρέπει να ξεχωρίζουναπό την ενδυμασία τους. Δεύτερον, παρότι ο συλλογισμός αυτός μπορεί να φαίνεται σωστός, είναι στην πραγματικότητα αφάνταστα επιφανειακός. Όποιος σκέφτεται έτσι, αγνοεί την τάση του ανθρώπου να μοιάσει με τους ομοίους του, την τάση για μίμηση που αποτελεί κινητήρια δύναμη της διαφήμισης. Ένας άντρας θα αγοράσει το τάδε προϊόν, το οποίο διαφημίζει μια ωραία γυναίκα, επειδή τον ελκύει η γυναίκα. Μια γυναίκα θα το αγοράσει επειδή στο υποσυνείδητό της θέλει να μοιάσει στην ωραία αυτή γυναίκα. Γι’ αυτό άλλωστε στις διαφημίσεις που έχουν σκοπό να μας ωθήσουν στην αγορά προϊόντων βλέπουμε ωραίες γυναίκες: επειδή το ένα φύλο επιθυμεί να τις χαρεί, και το άλλο να τους μοιάσει. Μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια λοιπόν, με τη χρήση ενός ανθρώπου του ενός φύλου, στοχεύουμε στον επηρεασμό και των δύο.
Μια γυναίκα που έγινε μοναχή, όσο κι αν η απόφασή της ήταν συνειδητή και η επιθυμία της για τη μοναχική ζωή έντονη, μπορεί από καιρό σε καιρό να έχει λογισμούς που της δημιουργούν πρόσκομμα: για παράδειγμα, πώς θα έμοιαζε αν φορούσε κι αυτή τα ρούχα που φορούν οι γυναίκες που ζουν στον κόσμο, και κατ’ επέκταση, ξεκινώντας από αυτόν το λογισμό που φαίνεται αθώος, πώς θα ήταν η ζωή της αν είχε πάρει μια άλλη απόφαση, πώς θα περνούσε αν είχε άντρα, πώς θα ένιωθε αν έκανε παιδιά, αν είχε εγγόνια κ.τ.λ.- ΑΝ δηλαδή είχε πράγματα τα οποία αποκλείεται να έχει στη μοναχική ζωή, ΕΚΤΟΣ κι αν παραβεί τους όρκους της και πετάξει τα ράσα. Αν δηλαδή, αποτύχει να ακολουθήσει με συνέπεια το δρόμο, που μόνη της επέλεξε. (Σε γενικές γραμμές το ίδιο ισχύει και για τον άντρα μοναχό.)
Φανταστείτε μια μοναχή που έχει σαν σκοπό με την προσευχή και την άσκηση να μοιάσει με τους αγγέλους, να κάνει σκέψεις όπως μια επιστολογράφος της εφημερίδας Schooligans: «Θέλω το μωβ φουστάνι μου, θέλω καινούριο μαγιό, θέλω να κάνω βουτιά στην παγωμένη θάλασσα και να ουρλιάζω κάτω απ’ το νερό, θέλω ηλιοθεραπεία, θέλω … μαυρισμένα πόδια, κόκκινα νύχια και ξανθά μαλλιά. … θέλω … να κάνουμε τις Αγγλίδες όταν παίρνουμε σουβλάκια. Θέλω νυχτερινό μπάνιο… θέλω καλοκαιρινούς έρωτες, θέλω clubbing … Θέλω μπιχλιμπίδια στα πόδια … θέλω coctails, θέλω Βρετανούς» κ.ο.κ. Η ανάπτυξη τέτοιου είδους επιθυμιών πραγματικά κάνει μια μοναχή να «χάσει τη μπάλα».
Πιστεύω ότι μια κοπέλα που πηγαίνει με πραγματικό σεβασμό να επισκεφτεί ένα γυναικείο μοναστήρι, δεν θέλει να βάλει τις μοναχές του σε κανενός είδους πειρασμό. Ίσως από μόνη της να μην συλλογιστεί όλα αυτά που αναπτύχθηκαν εδώ, σίγουρα όμως αν της τα εξηγήσει κάποιος θα τα σκεφτεί σοβαρά.
Κι εξάλλου, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι μοναχοί και οι μοναχές, ως άνθρωποι, δεν είναι βέβαια ο Θεάνθωπος Χριστός που βλέπει μέσα μας και ξέρει γιατί κάνουμε ό,τι κάνουμε, και μπορεί πάντα να μας συγχωρεί. Ένας μοναχός ή μια μοναχή που θα δουν όλη αυτή τη γκρίνια μπροστά στη είσοδο του μοναστηριού, με τη μια κοπέλα να λέει ότι νιώθει πως τη θεωρούν κατώτερη, την άλλη να ρωτά τι το αμαρτωλό έχει το παντελόνι, τον άλλο να λέει ότι τους κάνουν να σιχαίνονται τη θρησκεία κτλ. μπορεί πολύ ανθρώπινα να εκνευριστεί – ειδικά αν έχει δει αυτό το φαινόμενο να επαναλαμβάνεται άπειρες φορές – και να σκεφτεί με αγανάκτηση «μα καλά, βαφτισμένοι άνθρωποι κι αγνοούν κάτι τόσο βασικό; Κι επιτέλους, αφού εμείς δεν τους φέρνουμε στο σπίτι μας με το ζόρι αλλά έρχονται από μόνοι τους, γιατί έρχονται όπως τους καπνίσει, χωρίς να μας σέβονται καθόλου;»
Θα πει τώρα κάποιος: Ωραία όλα αυτά. Αλλά αφού το παραδέχτηκες ότι κάποια παντελόνια είναι αποκλειστικά γυναικεία και δεν προκαλούν, αφού κι ο πνευματικός σου είπε ότι αρκεί για τη γυναίκα κάποιο άλλο ενδεικτικό του φύλου σε συνδυασμό με το παντελόνι, γιατί στο «μοναστικό face-control» δεν αφήνουν να περάσουν αυτές με τις παντελόνες, παρά τις βάζουν να φορέσουν φούστες από πάνω;»
Επειδή πολύ απλά στο μοναστήρι δεν εγκαταβιώνουν άνθρωποι, που ασχολούνται με τις τάσεις της μόδας. Το μοναστήρι είναι ακριβώς ένα καταφύγιο για να γλιτώνει ο άνθρωπος από εφήμερες σκέψεις κι ενασχολήσεις σαν αυτές. Η ζωή εκεί είναι απλή, η επαφή με τον έξω κόσμο – κατά κανόνα – δεν είναι μεγάλη, και οι κανόνες είναι συγκεκριμένοι: Το κάθε φύλο, για να μπει, θα φορά τα ρούχα που σύμφωνα με τις επιταγές της συγκεκριμένης κοινωνίας του ταιριάζουν, και αν πλέον στον «έξω κόσμο» ένα συγκεκριμένο είδος παντελονιού θεωρείται γυναικείο, στο μοναστήρι δεν οφείλουν να το γνωρίζουν αυτό. Ούτε τους ωφελεί να «ξεψειρίζουν» τα ρούχα του κάθε επισκέπτη: εντάξει το δικό σου παντελόνι είναι φαρδύ, πέρνα, εντάξει εσύ φοράς δαντελωτό πουκάμισο, πέρνα, εσύ δεν φοράς τίποτα γυναικείο, βάλε μια φούστα κ.ο.κ. Αυτό θα ήταν εντελώς ακατάλληλο σαν ενασχόληση για τους μοναχούς και τις μοναχές.
Επίσης, στους άντρες δεν ζητιέται να φορέσουν κάτι ιδιαίτερο, γιατί οι άντρες ΕΡΧΟΝΤΑΙ με τα ρούχα που έχουν συνδυαστεί με το φύλο τους. Αν αύριο εμφανίζονταν σε ένα μοναστήρι άντρες που φορούσαν φούστα, και ζητούσαν να μπουν, σίγουρα θα τους απαγορευόταν η είσοδος μέχρι να έρθουν με παντελόνι. Απλά πράγματα.
Οπότε μένει το κατά πόσο εμείς, ως πιστοί μιας θρησκείας που τα λόγια του ιδρυτή της «μας προκαλούν δέος», γνωρίζουμε πραγματικά το πώς και το γιατί σ’ αυτή τη θρησκεία «μας». Και κατά πόσο ως επισκέπτες σεβόμαστε τους κατοίκους του χώρου που επισκεπτόμαστε.
ΦΟΝΙΚΟ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ 22 Νοεμβρίου, 2009
Posted by expaganus in Ελευθερία συνείδησης, Θρησκευτική ελευθερία, Ισλάμ, Ορθοδοξία, κλήρος.Tags: π. Δανιήλ Συσόεφ, τρομοκρατία, φόνος, Ισλάμ, Ορθοδοξία, Ρωσία, απειλές, ιστολόγια, ιεραποστολή
10 Σχόλια
Ο τίτλος δεν αφορά το γνωστό έργο του Τόμας Στερνς Έλιοτ… Ο 34χρονος Ρώσος ιερέας Ντανίλ (Δανιήλ) Συσόεφ, έγγαμος και πατέρας τριών κοριτσιών, δολοφονήθηκε μέσα στην εκκλησία του αγίου Θωμά στη νότια Μόσχα το βράδυ της Τετάρτης, μόλις είχε τελειώσει τον Εσπερινό. Ο δράστης, ο οποίος φορούσε τη γνωστή μάσκα κατά της νέας γρίππης, όπως κάνουν πολλοί Μοσχοβίτες, μπήκε μέσα στο ναό, ρώτησε ποιος είναι ο π. Συσόεφ και μόλις ο ιερέας απάντησε και προχώρησε προς το μέρος του, τον πυροβόλησε τέσσερις φορές στο κεφάλι και στο στήθος. Ο άγνωστος δράστης που ως τώρα παραμένει ασύλληπτος, πυροβόλησε επίσης στο στήθος και τον πρωτοψάλτη του ναού, Βλαντιμίρ Στρελμπίτσκυ.
Ο ιερέας και ο ψάλτης διακομίστηκαν σε νοσοκομείο. Ο π. Ντανίλ εξέπνευσε αργά το βράδυ, ενώ ο Στρελμπίτσκυ παραμένει σε κρίσιμη κατάσταση.
Θεωρείται ότι η δολοφονία είχε θρησκευτικό κίνητρο, καθώς ο ιερέας με καταγωγή από τη ρωσική επαρχία Ταταρστάν, όπου ο πληθυσμός ασπάζεται κυρίως το Ισλάμ, είχε πλούσια ιεραποστολική δράση ανάμεσα σε μουσουλμάνους επί οκτώ συνεχή χρόνια. Είχε εκδώσει βιβλία όπως «Μια Ορθόδοξη απάντηση στο Ισλάμ», είχε μπλογκ (pr-daniil.livejournal.com) και κανάλι με βίντεο στο YouTube, και σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Κομσομόλσκαγια Πράβδα είχε δηλώσει ότι βάπτισε 80 μουσουλμάνους, μεταξύ αυτών και Τατάρους, Ουζμπέκους, Τσετσένους και Νταγκεστανούς. Στην ίδια συνέντευξη, ο π. Ντανίλ αποκάλυψε ότι είχε δεχτεί 14 φορές απειλές για τη ζωή του μέσω τηλεφωνημάτων και e-mail, και ότι την περασμένη χρονιά η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας επικοινώνησε μαζί του, πληροφορώντας τον ότι είχε ανακαλυφθεί και προληφθεί μια απόπειρα φόνου εναντίον του. Είπε ακόμη ότι άλλοι ιερείς φοβούνταν να ακολουθήσουν το δρόμο αυτό, φοβούμενοι την εκδίκηση των μουσουλμάνων. Μάλιστα ο Ναφιγκουλά Ασίροφ του Συμβουλίου των Μουφτήδων της Ρωσίας τον είχε αποκαλέσει το 2007 «Ρώσο Σαλμάν Ρουσντί», επειδή είχε γράψει ένα βιβλίο που καταδίκαζε τον τρόπο μεταχείρισης των γυναικών στο Ισλάμ και προειδοποιούσε τις χριστιανές για τους κινδύνους που ενέχουν οι γάμοι με μουσουλμάνους.
Ας σημειωθεί ότι υπάρχει κάτι σαν άτυπη συμφωνία μεταξύ των μεγάλων θρησκειών στη Ρωσία, να μην ασκούν ιεραποστολική δράση η μια σε περιοχή όπου υπερτερεί η άλλη, κάτι που όμως ούτε οι μουσουλμάνοι το εφαρμόζουν απόλυτα.
Ο Κίριλ Φρόλοφ, ένας Ορθόδοξος ιεραπόστολος ακτιβιστής είπε στο Ίντερφαξ ότι τα τελευταία δυο-τρία χρόνια ο π. Ντανίλ είχε δεχτεί απειλές που τον καλούσαν να «αφήσει την θεολογική πολεμική κατά του Ισλάμ» αλλιώς «θα τον αντιμετώπιζαν ως καφίρ (άπιστο)». Σύμφωνα με άλλες πηγές, οι απειλές από ισλαμικούς κύκλους άρχισαν τέσσερα χρόνια πριν, μετά τη δημοσια αντιπαράθεση του π. Ντανίλ με τον Αλή (Βιατσεσλάβ) Πολόζιν, τον Ρώσο πρώην Ορθόδοξο ιερέα που έγινε μουσουλμάνος. Η τελευταία απειλή που δέχθηκε ήταν στις αρχές Οκτωβρίου, και τότε του ανήγγειλαν ότι ήταν «καταδικασμένος σε θάνατο».
Όμως, ο π. Ντανίλ προσέγγιζε και διάφορες σέχτες που δρουν στη Ρωσία, όπως τους νεοπαγανιστές Ροντνοβέρ, ενώ είχε εχθρούς και μεταξύ των υπερεθνικιστών και των σταλινικών κομμουνιστών. Στο μπλογκ του είχε πρόσφατα ασκήσει κριτική στους τελευταίους επειδή κήρυτταν «τον Στάλιν αντί για τον Χριστό».
Σύμφωνα με το IslamNews.ru, Ρώσοι μουσουλμάνοι αξιωματούχοι και ακτιβιστές αποκάλεσαν το φόνο προβοκάτσια, που σε συνδυασμό με φόνους μουσουλμάνων κληρικών στο βόρειο Καύκασο έχει στόχο να προκαλέσει διαθρησκευτικές συγκρούσεις στη Ρωσία.
Μέχρι στιγμής, το Συμβούλιο Μουφτήδων της Ρωσίας έχει καταδικάσει τον φόνο, λέγοντας ότι οι διαφορές πρέπει να λύνονται πολιτισμένα, ενώ ο πατριάρχης Κύριλλος έχει δηλώσει ότι ο Θεός δεν θ’ αφήσει αυτή την αμαρτία χωρίς απάντηση, και ότι ώσπου να βρεθεί ο δολοφόνος δεν θα πρέπει να αποδίδονται κατηγορίες σε άτομα ή ομάδες. (Πηγές: http://abcnews.go.com/International/russian-priest-gunned-church/story?id=9136444 , http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article6925396.ece, http://lastochka-fromrussiawithlove.blogspot.com/ και http://www.pcusa.org/pcnews/2009/091010.htm)
Δείγμα γραφής του π. Ντανίλ (από ΕΔΩ http://freerepublic.com/focus/f-religion/2390885/posts )
«Ο παγανισμός συχνά μεταμφιέζεται με τη μάσκα του Χριστιανισμού στην Εκκλησία, και κρύβεται περισσότερο κάτω από ένα προσωπείο ευσεβισμού, παρά κάτω από φανερές εξωτερικές εκδηλώσεις. Οι άνθρωποι ξεχνούν ότι ο σκοπός τους είναι να φτάσουν στην αγιότητα. Μερικοί πιστεύουν ότι είναι αμαρτία ακόμη και να το σκέπτονται την πιθανότητα ότι μπορούν να φτάσουν την αγιότητα, παρότι αυτή είναι η εκπλήρωση μιας άμεσης εντολής του Κυρίου. Πρέπει να καταβάλουμε κάθε προσπάθεια να ξεπεράσουμε το πρόβλημα αυτό. Για να το ξεπεράσουμε, πρέπει να δώσουμε στους ανθρώπους μια εκ νέου κλήση για επιστροφή στην αγιότητα. Γι’ αυτό, είναι απαραίτητο να αναβιώσουμε την Κατήχηση σε όλη την Εκκλησία. Ακόμα κι αυτοί που είναι ήδη βαπτισμένοι θα έπρεπε να μελετήσουν την Πίστη. Οι άνθρωποι πρέπει να μάθουν σε Ποιον πιστεύουν, και τι πρέπει να κάνουν με σκοπό να Τον πλησιάσουν. Οι άνθρωποι που έρχονται στην Εκκλησία τη βλέπουν σαν μια ‘’γραμμή συναρμολόγησης’’ πνευματικών υπηρεσιών. Δεν τους προσφέρεται κάποια πνευματική ανάπτυξη, γι’ αυτό πηγαίνουν στους αιρετικούς.»
Δείτε εδώ δυο σχετικά ρεπορτάζ:
Ο π. Ντανίλ, που επαινέθηκε από τον πατριάρχη Κύριλλο για τον ιεραποστολικό του ζήλο, ήδη θεωρείται από ορισμένους Ρώσους νεομάρτυρας.
ΑΝΑΝΕΩΣΗ: Η κηδεία του π. Ντανίλ Συσόεφ έγινε στη Μόσχα τη Δευτέρα, 23 Νοεμβρίου 2009. Τις τελευταίες ημέρες το σώμα του π. Ντανίλ παρέμεινε στον ναό του αγίου Θωμά όπου ήταν πρεσβύτερος και όπου δολοφονήθηκε, κι εκεί του απέδωσαν τον ύστατο χαιρετισμό χιλιάδες πιστοί. Η εξόδιος ακολουθία έλαβε χώρα στο ναό των αγίων Πέτρου και Παύλου, παρουσία του πατριάρχη Μόσχας και πασών των Ρωσιών Κυρίλλου. Στη συνέχεια ο κληρικός τάφηκε στο κοιμητήριο Κουντσέφσκογιε στη Μόσχα.
Ο π. Ντανίλ είναι ο 25ος Ορθόδοξος ιερέας που δολοφονείται τα τελευταία 19 χρόνια στη Ρωσία. Ο δολοφόνος του παραμένει ασύλληπτος.
(Πηγή: http://www.interfax-religion.com/?act=news&div=6665)
ΕΚΦΡΑΖΕΤΑΙ ΑΝΗΣΥΧΙΑ ότι η δολοφονία του π. Ντανίλ, η οποία έγινε την ημέρα των γενεθλίων του Πατριαρχη Κυρίλλου, αποτελεί προειδοποίηση στον Πατριάρχη Κύριλλο ο οποίος υποστήριζε φανερά το ιεραποστολικό έργο του π. Ντανίλ και πίστευε ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία πρέπει όχι μόνο να κατηχήσει τους ήδη πιστούς, αλλά να ανοιχτεί και στους αλλοδόξους με ιεραποστολή. (Πηγή: http://blog.beliefnet.com/crunchycon/2009/11/fr-daniil-murder-a-warning-to.html)
ΔΕΙΤΕ απόσπασμα συνέντευξης του π. Ντανίλ εδώ: http://proskynitis.blogspot.com/2009/11/blog-post_29.html
Ο π. Ντανίλ περίμενε ότι θα πεθάνει… Δείτε δηλώσεις της πρεσβυτέρας του εδώ: http://orthodoxi-pisti.blogspot.com/2009/12/blog-post_393.html
Η κατσάδα του Γέροντα Παϊσίου και οι Ορθόδοξοι λαγοί… 9 Ιουλίου, 2009
Posted by expaganus in σκάνδαλα, Ορθοδοξία, κλήρος.Tags: Άγιοι, Γέροντας Παΐσιος, Εκκλησία, Ορθοδοξία, εκκοσμίκευση, λαγοί, μοναχισμός
4 Σχόλια
Ένας φίλος μου έστειλε σήμερα λινκ προς ένα ποστ της ΟΟΔΕ, με τίτλο Η ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΥ (Γερ. Παϊσίου): Είναι ένα κείμενο όπου ο Γέροντας Παΐσιος τα ψέλνει κανονικά σε διάφορους, και ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω: Μιλά για μοναχούς που «στο κελί τους ούτε δεμένοι δεν μπορούν να καθίσουν» και άλλους «που λένε: “Πρέπει να παρουσιάσουμε τον πολιτισμό μας”. Ποιόν πολιτισμό να παρουσιάσουμε; τον κοσμικό πολιτισμό; Εμείς κανονικά, σαν μοναχοί, πρέπει να παρουσιάσουμε τον πνευματικό πολιτισμό μας, την πνευματική εξέλιξη.»
Δεν θα σας παραθέσω το κείμενο εδώ. Όποιος θέλει να το διαβάσει, ορίστε το λινκ http://www.oodegr. com/oode/ pateres1/ paisios/ekkosmik _monaxismou_ 1.htm και σας συνιστώ να το κάνετε. Σας συνιστώ όμως μετά να γυρίσετε εδώ και να διαβάσετε το σχόλιο του φίλου, που μου το έστειλε. Να το διαβάσετε και να σκεφτείτε λίγο πάνω σ’ αυτό… Λέει ο φίλος:
«Είναι ωραίο να είμαστε κλεισμένοι μέσα στον μικρόκοσμό μας και να κατηγορούμε πάντοτε τους απ’ έξω λέγοντας «τι κακοί που είναι! τι καλοί που είμαστε εμείς!» , αλλα όταν έρθει ο καιρός να δούμε και τα δικά μας… λαγοί! Ο Γέροντας Παΐσιος γι’αυτούς είναι καλός μόνο όταν λέει όμορφες ιστορίες, χωρίς να θίγει κανέναν…αλλα δεν είναι και έτσι τα πράγματα. Βεβαίως κι εγώ διαφωνώ με το να θίγουμε συγκεκριμένα πρόσωπα (εκτός αν έχει φτάσει ο …κόμπος της πλάνης στο χτένι, βλ. περίπτωση μοναχού Mάξιμου με τον Αντίχριστο…) αλλά όχι να λέμε πως όλα πάνε μια χαρά και τι καλά που είμαστε. Να ακούμε και λίγο τους «βετεράνους», κάτι έχουν να μας πουν κι αυτοί.
Πρέπει να καταλάβουμε, πως η Ορθοδοξία είναι η Αλήθεια, γιατί ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ, οι υπόλοιποι στο μέτρο που μιμούμαστε τον Χριστό γινόμαστε αντανακλάσεις της αλήθειας… στο μέτρο που δεν τον μιμούμαστε γινόμαστε αντανακλάσεις του σκότους. Άλλο η Ορθοδοξία και οι Άγιοι και άλλο εμείς… Και το ότι την Ορθοδοξία την φυλάει ο «Λαός του Θεού» είναι σωστό μεν, ποιοι είμαστε «Λαός του Θεού» είναι συζητήσιμο δε.»
Και πριν σχηματίσετε τη γνώμη ότι «σας τη λέω», αναγνώστες, δηλώνω προκαταβολικά ότι αρκετές φορές μ’ έχω πιάσει να είμαι λαγός!
Ο expaganus και άλλοι άρθρο στην Ελευθεροτυπία 3 Δεκεμβρίου, 2008
Posted by expaganus in Επικαιρότητα, κλήρος, ομοφυλοφιλία.Tags: Ελευθεροτυπία, αδελφοποίηση, κλήρος, ομοφυλοφιλία
2 Σχόλια
Δεν είναι δύσκολο να γράψεις άρθρο τη σήμερον ημέρα… Κάνεις μια βόλτα στα μπλογκς και αντιγράφεις σχόλια από διάφορους μπλόγκερ. Γιατί να κουραζόμαστε άλλωστε;
http://www.enet.gr/online/online_text/c=112,dt=05.05.2007,id=45596092
Ο «Ερασμος» από την πλευρά του γράφει και, θα έλεγε κανείς, προκαλεί:
«Αδελφέ Αβέρκιε, σε καταλαβαίνω απόλυτα. Λες το αυτονόητο που η πλειοψηφία των πιστών δεν μπορεί να καταλάβει. Κατανοεί τις ιερές κρουαζιέρες, τη συνεργασία με τη χούντα, τα κηρύγματα του μίσους, το χρυσάφι των ναών, την αλαζονεία της μπέμπας, τις στρατιωτικές τιμές και τα αγήματα, τις εικόνες που κλαίνε, τα ιερά λείψανα που βρωμάνε, την απάτη του Αγίου Φωτός, τον προκλητικό πλούτο, την προκλητική φτώχεια, το ξέχειλο παγκάρι, τις αναθυμιάσεις του λιβανιού, την απίστευτη υποκρισία, αλλά της φταίει η φουκαριάρα τραβεστί της Συγγρού. Της λείπει η κουλτούρα της κατανόησης, της ανοχής και της αγάπης. Εγώ που είμαι αγνωστικιστής είμαι πιο κοντά στη χριστιανική θεολογία.
Η Ιεραρχία έχει εκτρέψει την Ορθόδοξη Εκκλησία στην αίρεση του εθνικισμού, ή φυλετισμού όπως τον λέτε εσείς. Ελλαδική Εκκλησία, Βουλγαρική Εκκλησία, Ρωσική Εκκλησία και τα ρέστα. Ετσι άνοιξε και ο δρόμος και για άλλους ρατσισμούς, όπως σεξιστικούς.
Οι άνθρωποι πρέπει να κρίνονται από το αν βλάπτουν ή ωφελούν τους συνανθρώπους τους και όχι από την κρεβατοκάμαρά τους.
Η ηθική δεν εδρεύει στα αιδοία. Καλή τύχη, Αβέρκιε, στο σπουδαίο έργο που ανέλαβες».
Ο Manolis προτείνει μετάνοια: «Αγαπητέ π. Αβέρκιε, επικρίνεις ως ηθικολόγους αυτούς «που συνιστούν να μετανοήσουν οι ομοφυλόφιλοι για την αμαρτία τους». Και συνεχίζεις: «Μπορεί η λύση που προτείνουν να εξαλείψει αυτόματα το φαινόμενο της υποτιθέμενης αμαρτωλής ομοφυλοφιλίας;»
Η λύση που προτείνουν όχι οι «ηθικολόγοι», αλλά η ίδια η θεραπευτική μέθοδος της Εκκλησίας, η Αγία Γραφή, οι Πατέρες και οι Ιεροί Κανόνες είναι η μετάνοια. Βεβαίως, δεν πρόκειται να εξαλείψει όσους αρέσκονται να μείνουν αθεράπευτοι και σοδομίτες.
Αλλά η εξάλειψη ή όχι μίας κατάστασης δεν είναι σοβαρό επιχείρημα για το αν κάτι είναι αμαρτία ή όχι! Π.χ. αν εφαρμόσουμε το ίδιο κριτήριο για την παιδεραστία, που αυτή κάποιος σας φαίνεται να την αναγνωρίζει ως αμαρτία, εσείς ποια λύση προτείνεται εκτός της μετανοίας; Και την πατερική μέθοδο θεραπείας κάποιοι θα αρνηθούν να την δεχτούν, οπότε θα συνεχίσουν να παραμένουν παιδεραστές. Μήπως για τους «αδελφοποιημένους» κληρικούς η λύση είναι να πάψουμε να θεωρούμε αμαρτία την παιδεραστία για να εξαλειφθεί το πρόβλημα; Διότι για την ομοφυλοφιλία αυτό φαίνεται να υπονοείτε!».
Ο expaganus επανέρχεται: «Πρέπει να έχεις κάνει κάποια παρανόηση, πάτερ. Η αδελφοποίηση δεν αφορά ευλογία ερωτικής σχέσης, αλλά ανθρώπους που είναι πολύ αγαπημένοι και θα ήθελαν να είναι αδέλφια.
Παράλληλα με αυτήν, υπάρχει και ευχή για την υιοθεσία παιδιών. Επειδή πρόκειται για ευχές που θεωρείται ότι εγκαθιστούν μια απτή συγγενική σχέση, η ερωτική σχέση μεταξύ ανθρώπων που έγιναν αδελφοποιτοί, ή μεταξύ θετών γονέων και υιοθετημένων παιδιών, θεωρείται ΑΚΡΩΣ ΑΘΕΜΙΤΗ.
Εξάλλου η «αδελφοποίηση» δεν γίνεται μόνο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο κλέφτης της Πελοποννήσου Ζαχαριάς, που είχε μια αδελφοποιτή, και για να τον προκαλέσουν πήγαν να την πειράξουν.
Παράλληλα, δεν υπάρχει περιορισμός στον αριθμό των αδελφοποιτών. Μπορεί κανείς να έχει πάρα πολλούς και πάρα πολλές, αν θέλει, ενώ όπως μας τα γράφεις εδώ, δίνεται η εντύπωση ότι είναι κάπως σαν ζευγαράκια.
Τέλος, ο λαός δεν μιλάει για κληρικούς «αδελφοποιημένους». Καταπώς φτάνουν τα σχόλια στα δικά μου αυτιά, μιλάει για «αδελφές» (του ελέους, προϊσταμένες κ.τ.λ.), «αδερφάρες», «αδελφάτο» κ.ά. Ούτε και νομίζω να πηγαίνει το μυαλό κανενός στην αδελφοποίηση που αναφέρεις».
Παράδοση και Φαρισαϊσμός στην Εκκλησία 18 Σεπτεμβρίου, 2006
Posted by expaganus in Ορθοδοξία, κλήρος.Tags: παράδοση, ράσα, φαρισαϊσμός, Μεταλληνός, άμφια, κλήρος
9 Σχόλια
Βρήκα το κείμενο αυτό εδώ http://www.oodegr.com/oode/orthod/genika/paradosi1.htm και επειδή μου άρεσε πολύ είπα να το μοιραστώ μαζί σας! Πρόκειται για ερωτήσεις στον π. Γεώργιο Μεταλληνό μετά από ομιλία του.
—
Ερώτηση ακροατηρίου 1η:
«Θα’ θελα να μας μιλήσετε για τον λεγόμενο κοσμικό Χριστιανισμό και τον πατερικό Χριστιανισμό.»
-Ο πρώτος είναι ο κοσμικός, όπως είπατε κι ο δεύτερος, ο πατερικός χριστιανισμός, είναι ο των Αγίων Πατέρων ο Χριστιανισμός. Ο ένας είναι ένας κοσμικός Χριστιανισμός κι αυτό αρχίζει από τον 4ο αιώνα που μπήκαμε στο Βυζάντιο, στη Ρωμανία δηλαδή, και έχουμε μία ομάδα που αρχίζει με τον Ευσέβιο Καισαρείας σχηματικά, τον ιστορικό και ημιαρειανό, ο οποίος ήταν αυλοκόλακας. Ήταν δηλαδή κοντά στους σπουδαίους και τρανούς, για να’ χει εξουσία και αυτός. Και δημιούργησε αυτή την ομάδα, του κοσμικού ή «γιαλαντζί» χριστιανισμού, ο Ευσέβιος, ο επικεφαλής αυτού του ρεύματος. Και από την άλλη πλευρά, σύγχρονός του, είναι ο Μέγας Αθανάσιος, με τον Μέγα Αντώνιο, Βασίλειο, Χρυσόστομο, Γρηγόριο, κ.ο.κ., που είναι ο Πατερικός Χριστιανισμός. Γιατί τότε, αν δεν είχε φθάσει στο φωτισμό κανείς -και στη θέωση- επίσκοπος δεν εγίνονταν.
Σήμερα, γίνεται κανείς επίσκοπος επειδή ξέρει δύο γράμματα ή είναι φίλος του μεγάλου Αρχιερέα, για να είναι χειροκροτητής του πρώτου. Και δεν είναι αρρώστια του αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, μόνο, αλλά και του Σεραφείμ, Ιερώνυμου και όσο πάμε πίσω, ο κοσμικός χριστιανισμός αυτό κάνει. Πώς εξελέγησαν αυτοί οι άνθρωποι εκεί στην Αιτωλοακαρνανία; Θα δούμε, όταν βγουν. Άμα πάρουν την πατερίτσα, τότε φαίνεται ο άνθρωπος. Εύχομαι.
Όπως πολύ σωστά είπε ο κύριος Λευτέρης, έλεγε στην αντιφώνησή του ή στη προσφώνησή του, στη χειροτονία του ο μητροπολίτης Αιτωλοακαρνανίας, που τον ξέρω και φαίνεται ωραίος άνθρωπος -μακάρι να μείνει έτσι, γιατί η εξουσία διαφθείρει- «Δώσε μου ταπείνωση γιατί αυτή χρειάζομαι από τώρα και μπρος». Θα του πω εγώ, (επειδή ήταν μαθητής μου κι ο αδελφός του μαθητής μου): «Πρόσεξε, δε σ’ τη δίνει ο Θεός τη ταπείνωση. Σ’ τη δίνει όταν κι εσύ δουλεύεις για τη ταπείνωση». Δεν είναι σαν το κλειδί που «μπαμ» πατάει από τον ουρανό ο Θεός και λέει «Ο παπα-Γιώργης, ταπείνωση!» Δε γίνεται έτσι…! Πρέπει μαζί να δουλεύω κι εγώ -όπως λέει η πίστη μας- συνέργεια και συνεργασία.
Εγώ λέω «Κύριε Ιησού Χριστέ σώσε με». Καταλαβαίνω την πτώση μου, την αρρώστια και ζητώ τη χάρη Του. Κι Αυτός έρχεται και μου λέει «Πάρε παιδί μου». Εάν όμως δεν το ζητήσω; «αιτείτε και δοθήσεται υμίν,… κρούετε, και ανοιγήσεται υμίν» (Ματθ. ζ΄/7, 7), λέει. Διότι τότε, όπως με ρωτούσε κάποιος, θα μας είχε ο Θεός κουρδιστά ρομπότ όπου θα κάνουμε αυτό που θέλει δια της βίας. Δεν είναι Χριστιανισμός αυτό. Ελεύθερα εγώ το ζητάω και βέβαια, για να φτάσω στο να το ζητήσω, έχει αρχίσει την ενέργεια ο Θεός, χωρίς να το καταλαβαίνω, διότι Εκείνος αρχίζει την Σωτηρία. Αλλά -εξωτερικά- εγώ ζητώ κι Εκείνος μου δίνει, αν πρέπει να μου δώσει κι αν μπορώ να κρατήσω αυτό που μου δίνει.
Κι έτσι, λοιπόν, η εξουσία φθείρει. Κι η απόλυτη εξουσία φθείρει απολύτως. Αυτό το έλεγε ένας μεγάλος Άγγλος πολιτικός, τέλη του 18ου αιώνος με αρχές του 19ου, ο Γουίλιαμ Πητ, στα όρια των Άγγλων, της βρετανικής πολιτικής: «Absolut power corrupts absolutly». Διαφθείρει, δηλαδή, και φθείρει τον άνθρωπο απολύτως η απόλυτη εξουσία, η απόλυτη δύναμις.
Ερώτηση ακροατηρίου 2η:
«Ήθελα να ρωτήσω, πάνω σ’ αυτό που είχε πει ο Χριστός στους Φαρισαίους ότι «καταργήσατε την παράδοση του Θεού για την παράδοση των ανθρώπων», αν συνδέεται μ’ αυτό αυτά που είχατε πει σχετικά με τα πρόσθετα στοιχεία της παράδοσης (τη μίτρα, κ.τ.λ.), πως μερικοί άνθρωποι θεωρούν παράδοση ό,τι αυτό νομίζουν ότι τους εξυπηρετεί και τους βολεύει στην ιστορική συνέχεια της χώρας και του Χριστιανισμού. Και αν μπορούμε να βρούμε κάποια βιβλιογραφία, κάποια συγγράμματα στα οποία, πιο αναλυτικά, θα μπορούσε κάποιος να παρατηρήσει αυτά τα στοιχεία της παράδοσης, που είναι τα κοσμικά στοιχεία, που έχουν ενταχθεί και τα θεωρούμε ως ελληνοχριστιανισμό.»
Έχουμε, στη γλώσσα της θεολογίας, την παράδοση και τις παραδόσεις. Οι παραδόσεις είναι ιστορικά καθιερούμενες στάσεις ζωής, τρόποι ζωής, κ.τ.λ.. Ανάλογα με τη χρήση που κάνουμε σ’ αυτά τα πράγματα δείχνουμε και την εσωτερικότητά μας. Διότι λένε πολλοί «Φορώ αυτά τα τα άμφια πολυτελή κ.τ.λ. για να τιμήσω το Χριστό». Υπάρχει η δυνατότητα να τιμήσει κανείς το Χριστό με απλούστερα άμφια. Δεν είπα ούτε βρόμικα, ούτε ξεσκισμένα, γιατί τότε πάμε στην υποκρισία των Φαρισαίων. Επομένως: αυτές οι παραδόσεις δεν είναι παράδοση της πίστεως, αλλά έχουν κάποια ιστορική αρχή. Χάνεται, δηλαδή, ο αυτοκράτορας και παίρνουμε εμείς τα αυτοκρατορικά ενδύματα, το σάκκο με τα κουδούνια, κ.τ.λ.. Το ερώτημα είναι, γιατί τα πήραμε; Για να δείξουμε δύναμη. Να επιβαλλόμεθα στο λαό!
Κάποιοι εθνάρχες είχαν ανάγκη να επιβάλλονται. Και επιβάλλεται κανείς και δι’ όλων αυτών των στοιχείων και μάλιστα τότε -μη κοιτάζετε σήμερα που έχουμε ξυπνήσει και τα βλέπουμε διαφορετικά. Το ερώτημα είναι: χάνεται η πίστις; Αν το κάνει κανείς από επιπολαιότητα και μιμείται, δεν χάνεται η πίστις. Όπως οι παλαιοημερολογίτες, που χρησιμοποιούν τα ίδια. Εάν το κάνει, όμως κανείς, επειδή πιστεύει ότι δι’ αυτών θα επιβάλλει την εξουσία του, τότε είναι -ούτε καν φαρισαϊσμός- μα σατανισμός σκέτος. Και το ονομάζουμε Ορθοδοξία!
Οπότε, αυτό κάνανε και οι Φαρισαίοι, δηλαδή, ο παρεφθαρμένος εβραϊσμός. Άλλο οι προφήτες, που είναι η γνήσια παράδοση, οι «προ Χριστού χριστιανοί» και άλλο οι Φαρισαίοι. Γι’ αυτό οι Φαρισαίοι σκοτώνανε τους προφήτες. Κανείς, προφήτης, δεν πέθανε στο κρεβάτι του. Και λέει ο Χριστός «Οι πατέρες σας σκοτώσανε τους προφήτες». Μέχρι τον Ζαχαρία και την εποχή του, σκοτώνανε προφήτες, γιατί λέγανε την αλήθεια. Άρα, για να καταλήξουμε, είναι ένας χριστιανισμός τον οποίον -τουλάχιστον- δεν πρέπει να ζηλεύουμε. Μη ξεχνάτε ότι, σχεδόν σε όλη τη διάρκεια του Βυζαντίου, στους τελευταίους αιώνες που είναι η παρακμή των πάντων και χάνουμε την ουσία, αρχίζουν οι τίτλοι «Πανυπερσέβαστος», «Πανιερότατος», κ.τ.λ.. Αυτά είναι κοσμικά που μπήκανε μέσα στη πίστη. Όταν ψάλλουμε έναν Άγιο, π.χ. Άγιο Νικόλαο, τι του λέμε; «Πανάγιε Νικόλαε» λέμε εμείς, γιατί πραγματικά είναι κορυφή αγιότητος. Κι όμως, τι λέμε ψάλλοντας; «Πάτερ Νικόλαε». Π.χ. «Πάτερ Σπυρίδων μακάριε…». Δεν λέμε «Σεβασμιώτατε Σπυρίδων». Βλέπετε ότι η πίστη μας διασώζει το σωστό, αρκεί να το διακρίνουμε.
Δε νοθεύτηκε η παράδοσή μας. Ενώ στη Δύση νοθεύτηκε, αυτά όλα έγιναν δόγματα πίστεως. Αυτή είναι η διαφορά με το Παπισμό. Δεσποτικό φρόνημα μπορεί να έχω κι εγώ, να’ μαι εξουσιαστικός τύπος, αλλά δεν μπορώ να πω ότι αυτό είναι Ορθοδοξία. Θα έλθει ο άλλος, θα’ ρθείτε κι εσείς και θα μου πείτε «Είσαι μασκαράς παπα-Γιώργη». Στον Πάπα δεν μπορείς να πεις «Είσαι μασκαράς». Γιατί τα πρωτεία εξουσίας, τα αλάθητα, το βασιλικό αξίωμα του πάπα είναι δόγματα πίστεως. Δεν σώζεσαι, δηλαδή, αν δεν τα αποδεχθείς. Εκεί είναι το τραγικό! Ακόμα εμείς, δεν φτάσαμε εκεί πέρα. Τώρα πάνε κάποιοι να τα κάνουνε δόγματα πίστεως αλλά δε πιστεύω να το κατορθώσουν.
Έτσι, λοιπόν, έχουμε την παράδοση των Αγίων που είναι το ήθος, η σεμνότητα, κ.τ.λ., μέσα από την πίστη. Γιατί; Διότι δίνουν σημασία στα πράγματα, στην ουσία. Και όχι στους τύπους. Όποιος δεν έχει περιεχόμενο μέσα του προσπαθεί να επιβληθεί με τα εξωτερικά. Βλέπεις εκεί έναν, όπως ντύνεται, φαμφαρόνος, σαν πετεινός στολισμένος και νομίζει ότι επιβάλλεται!
Μια φορά ήμουνα στο Πειραιά και έκανα μία ομιλία στη μητρόπολη Πειραιώς. Και ανέβηκε μετά ο σεβασμιώτατος -που σέβομαι σαν άνθρωπο και ως ιεράρχη, αν και δεν συμφωνώ με κάποια πράγματα κι ούτε κι εκείνος συμφωνεί με μένα- και παρεπονείτο για τη νεολαία. Ήταν οκτώ μητροπολίτες στο πανηγύρι της Αγίας Τριάδος και κάνανε λιτανεία μετά. Και ήτανε, λέει, οι νέοι στις καφετέριες και δεν σηκώθηκε κανένας. Και μετά πήρα το λόγο και του λέω, «Σεβασμιώτατε, μη παραπονείστε. Διότι κι εγώ που είμαι παπάς, θεολόγος και πανεπιστημιακός, εάν σας έβλεπα τους οκτώ με τις μίτρες, τους σάκκους, τις πατερίτσες, κ.τ.λ., δεν θα σηκωνόμουν κι εγώ, γιατί είναι εξευτελισμός της πίστεως όλα αυτά τα πράγματα».
Ξέρουν οι άνθρωποι πόσες φορές αλλάζω άμφια. Έχω δικά μου εγώ, μου πρόσφεραν και δύο στολές. «Να σου φέρουμε στολή;». Λέω «Όχι, τώρα δόξα τω Θεώ έχω. Αν αργότερα τριφθούν αυτά και δεν μπορώ να τις έχω, τότε εντάξει, θα δεχτώ την ελεημοσύνη σας ή θα ψάξω εγώ». Έχω δύο στολές καλοκαιρινές. Τη μία την έχω στον Άγιο Αντύπα -τα μπλε που φοράω την Κυριακή- και τα άλλα τα έχω για το ταξίδι που πάω στην Κέρκυρα, στην Κεφαλλονιά το Καλοκαίρι. Είμαι και άγαρμπος και επομένως δεν μου κάνει να μου δώσει ο άλλος παπάς τα άμφιά του -θέλω να το έχω ψηλό, λόγω αναστήματος, κ.τ.λ.. Το χειμώνα -από τώρα τον Οκτώβρη- μόλις βγουν τα κρύα μέχρι τα Χριστούγεννα θα φορώ μια στολή η οποία θα οδηγήσει στα Θεοφάνια. Είναι η μπλε στολή. Απλή κι απέριττη, όχι όμως βρόμικη κι ούτε σκισμένη, γιατί πάμε στο άλλο άκρο. Μόλις θα μπει η Σαρακοστή θα φορώ κόκκινα, που είναι το αίμα του Χριστού. (Το πένθος δεν είναι το μαύρο του φορούμε ή το μοβ, αλλά είναι το κόκκινο). Και τη Μεγάλη Εβδομάδα έχω να φορώ κανονικά πορφυρά, δηλαδή, απλά αλλά πορφυρά που είναι το χρώμα της Μεγάλης Εβδομάδος. Μετά έρχεται το Πάσχα που είναι λίγο πιο φωτεινή. Αυτές οι στολές είναι που έρχονται. Και τις φορώ έτσι γιατί η παράδοση των Αγίων αυτό ορίζει, για την εμφάνιση του ιερέως, τις κουρτίνες και τα πάντα.
Αυτό δεν είναι για επίδειξη, (δηλ. το να έχει βελούδα, μετάξια, κ.τ.λ.). Αλλά για να συμμετέχεις και να εμπνέεις το κλίμα της περιόδου αυτής. Ο σκοπός των αμφίων δεν είναι η εμφάνιση, σαν να είναι μια γυναίκα φιλάρεσκη -συγγνώμη που μιλώ έτσι- και να θέλει να αλλάζει συνεχώς τουαλέτες. Δεν είναι τουαλέτες τα άμφια. Τα άμφια είναι λειτουργικά στοιχεία που δένουν με όλα τα υπόλοιπα στοιχεία της λειτουργικής ζωής! Και επομένως, τα χρώματα των αμφίων βαρύνουν και σε κάθε περίοδο έχουμε τα κατάλληλα χρώματα. Από’ κει και πέρα, όσο πιο πολυτέλεια ζητεί κανείς κακόν της κεφαλής του, δεν είναι πλέον χριστιανικό.
Άρα, «Έχετε απόλυτα δίκιο…» και μην επιμείνουμε περισσότερο. Θα του πεις του άλλου με το περίστροφο ή με το όπλο, «Μη βάλεις αυτή τη στολή»; Η συνείδησή του αυτό επιτρέπει, αλλά δείχνει αμέσως την κατάπτωσή μας, το πού βρισκόμαστε. Θα πω εγώ μέσα μου: «Ε, εσύ παπα-Γιώργη μη το κάνεις». Δε θα βγω λοιπόν να βρίσω κανέναν, ούτε να προσβάλλω. Αλλά θα προσπαθήσω να μη το κάνω. Μου έλεγε ένας συνάδελφός μου, που πήγε στη Πολωνία, του παραπετάσματος τότε -οι σλαβοορθόδοξοι- έχουνε μίτρες και στους πρωτοπρεσβυτέρους, χωρίς σταυρό (σταυρό έχουν οι επίσκοποι). Και μου φέρνει μια μίτρα «Μου την έδωσε ένας μητροπολίτης και την έφερα να την φορείς». Λέω, «Για καρναβάλι θα πάμε ή για λατρεία; Εγώ δεν έγινα δεσπότης και έκαμα οικογένεια -δόξα τω Θεώ- για να μη φορώ μίτρες, πατερίτσες, κ.τ.λ. κι εσύ μου φέρνεις μίτρα;» Γελούσαμε βέβαια...
Somewhere Between the Sacred Silence and Sleep 