Εδώ και χρόνια διάφοροι, κυρίως παγανιστές, προσπαθούν να μας πείσουν ότι τους πρώτους αιώνες του Χριστιανισμού ανθέλληνες χριστιανοί, που δήθεν διακατέχονταν από μίσος προς κάθε τι ελληνικό, κατέστρεφαν συστηματικά -μεταξύ άλλων- την ελληνική γραμματεία καίγοντας βιβλιοθήκες, σβήνοντας σκόπιμα συγγράμματα ειδωλολατρών από περγαμηνές για να τα εξαφανίσουν και να γράψουν από πάνω τα δικά τους κ.α.. Οι ίδιοι εκθειάζουν τον αυτοκράτορα Ιουλιανό τον επονομαζόμενο Παραβάτη που προσπάθησε, όπως μας λένε, να ξαναφέρει την αρχαία σοφία και δεν δίωξε τους «αθέους» χριστιανούς. Το παρακάτω κείμενο είναι πολύ διαφωτιστικό για όσους, μην έχοντας τις απαραίτητες γνώσεις, παρασύρονται από αυτή την παραπληροφόρηση. Παρατίθεται με την ορθογραφία του συντάκτη του και με πλήρη αναφορά της πηγής.
Η ΔΙΑΣΩΣΙ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ
Εἶναι γεγονὸς ὅτι ἀπὸ τά κείμενα τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων διασώθηκε μικρό μόνο μέρος, ἐνῷ τὸ μεγαλείτερο χάθηκε. ὑπολογίζω ὅτι ἀπ’ ὁλόκληρη τήν ἀρχαία ἑλληνική γραμματεία διασώθηκε περίπου τὸ 10%, ενῷ χάθηκε τὸ 90%. σε μερικὰ εἲδη κειμένων ἢ συγγραφεῖς παρατηρεῖται μικρή ἀπώλεια (10%), σὲ ἂλλα μεγάλη (70%), σε ἄλλα πολὺ μεγάλη (90%), καὶ σε ἂλλα ὁλοσχερής (100%). δίνω τά περίπου ποσοστὰ ποὺ ὑπολογίζω γιὰ μερικὰ γνωστὰ εἲδη ἢ μερικοὺς γνωστοὺς συγγραφεῖς σε κλίμακα κατιοῦσα ὡς πρὸς τήν διάσωσι.
- διάσωσι 100%: Ὅμηρος, Ἡρόδοτος, Θουκυδίδης.
- διάσωσι 95%: Ξενοφῶν, Διοσκουρίδης, Γαληνός,
- διάσωσι 90%: Ἱπποκράτειο σῶμα, Πλάτων, Ἀριστοτέλης.
- διάσωσι 75%: Ἐπική ποίησι, ἱστορικοί, ἐπιστήμονες.
- διάσωσι 10%: Πίνδαρος, Αἰσχύλος, Σοφοκλῆς, Εὐριπίδης.
- διάσωσι 1%: Λυρικοὶ ποιηταί (πλὴν Πινδάρου καὶ Θεόγνιδος), τραγικοὶ ποιηταί (πλήν τῶν 3 παραπάνω), κωμικοὶ ποιηταί (πλήν Ἀριστοφάνους), φιλόσοφοι (πλήν Πλάτωνος και Ἀριστοτέλους).
- ὁλοσχερὴς ἀπώλεια: πάρα πολλοὶ ποιηταὶ καὶ συγγραφεῖς.
ποιό εἶναι τὸ αίτιο τῆς τόσο μεγάλης ἀπωλείας; δἐν εἶναι ἕνα, ἀλλὰ πολλά. Θά ἐμφανίσω τά τρία κυριώτερα.
- Ἡ ἀπαξία τῶν ἐν λόγῳ κειμένων εἶναι τὸ πρώτο καὶ κυριώτερο αἲτιο τῆς μεγάλης ἀπωλείας των· ή ἒλλειψι δηλαδή ὁποιασδήποτε ἀξίας. αὐτὸ συμβαίνει με τὰ κείμενα ὁποιασδήποτε γραμματείας, σ’ ὁποιαδήποτε ἐποχή τῆς ἱστορίας καὶ σ’ ὁποιοδήποτε ἔθνος τῆς γῆς κι ἂν ἀναπτὺχθηκε αὐτή. δὲν εῖναι χαρακτηριστικὸ μόνο τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γραμματείας. σ’ ὁποιαδήποτε γραμματεία τῆς γῆς γράφονται πάρα πολλὰ κείμενα, ἀπὸ τὰ ὁποῖα εἶναι ἀνθεκτικά στὸ χρόνο, λόγῳ τῆς ὁποιασδήποτε ἀξίας των, τὸ ἕνα δὲκατο ἀπ’ αὐτὰ ἢ και λιγώτερο. τὰ ἂλλα χάνονται μετὰ τὸ θάνατο τῶν συγγραφέων τους, ἐπειδή δέν ἒχουν καμμιὰ ἀξία καὶ γι’ αὐτὸ δὲν τοὺς δίνει σημασία κανείς. αὐτὸ εἶναι φυσικὸς νόμος στὸν ὁποῖο ὑπόκεινται ὅλα τά κείμενα ὅλων τῶν ἐποχῶν καὶ τῶν ἐθνῶν. καὶ δεν μπορεῖ νὰ σώσῃ ἀπὸ τὸ φυσικὸ αὐτὸ νόμο τὰ κείμενα οὔτε ή τυπογραφία. ή τυπογραφία διατηρεῖ ἁπλῶς σέ καλή κατάστασι μόνο τά κείμενα ποὺ θά σῴζονταν καὶ χωρὶς αὐτή. Το πολὺ πολὺ κάποια συλλεκτική προσπάθεια νά διατηρήσῃ στή ζωὴ τά χωρὶς ἀξία κείμενα γιά λίγα χρόνια ἢ λίγους αἰῶνες, κι ἔπειτα αὐτὰ χάνονται πολλὰ μαζὶ σε μιά χρονιὰ ἢ καὶ σε μιὰ μέρα. τέτοιες προσπάθειες εἶναι λ.χ. ἡ κατὰ την ἀρχαιότητα περισυλλογή ὅλων, εἰ δυνατόν, τῶν ὑπαρχόντων κειμένων στη βιβλιοθήκη τῆς Ἀλεξανδρείας (τὸ λεγόμενο μουσεῖον), ἢ σήμερα στἰς ἐθνικές βιβλιοθῆκες τῶν κρατῶν. ἔπειτα ἕνας ἐμπρησμὸς ἢ βομβαρδισμὸς ἢ τὸ φανατικὸ καπρίτσι ἑνὸς χαλίφη καταστρέφει τὶς βιβλιοθῆκες αὐτές σε μία μέρα, καὶ ὅσα βιβλία, λόγῳ τῆς ἀπαξίας των, δεν βρίσκονται πουθενά ἀλλοῦ ἐκτὸς ἀπὸ τίς πολυσυλλεκτικές αὐτές βιβλιοθῆκες, χάνονται γιά πάντα. στήν Ἀλεξάνδρεια λ.χ. κατὰ τὸν Γ’καί Β’π.Χ. αἰῶνα εἶχε δημιουργηθῆ ἀπὸ τοὺς Μακεδόνες βασιλεῖς Πτολεμαίους ἡ προειρημένη βιβλιοθήκη, ἡ μεγαλείτερη τοῦ ἀρχαίου κόσμου, στήν ὁποία ἦταν ἀποθησαυρισμένα σχεδὸν ὅλα τὰ συγγράμματα ὅλων τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων συγγραφέων ἀπὸ τὸ 500 περίπου μέχρι τὸ 50 π.Χ.. ἡ βιβλιοθήκη αὐτή ὅμως πυρπολήθηκε δύο φορές· μία τὸ 47 π.Χ., ὅταν ὁ Ἰούλιος Καῖσαρ ἔσπευσε ἐκεῖ ἀπὸ τὰ Φάρσαλα κυνηγώντας τὸν ἡττημὲνο ἀντίπαλό του Πομπήιο, καὶ μία ἐπὶ τοῦ Βυζαντινοῦ αὐτοκράτορος Ἡρακλείου τὸ 641 μ.Χ., ὅταν οἱ μουσουλμάνοι κατέλαβαν τὴν Ἀλεξάνδρεια. τήν πρώτη φορὰ κάηκαν περίπου τὰ μισά βιβλία, καὶ τη δεύτερη ὂχι μόνο τὰ ὑπόλοιπα μισά ἀλλὰ καὶ πάρα πολλὰ χριστιανικὰ ποὺ εἶχαν στὸ μεταξὺ ἀποθησαυριστῆ ἐκεῖ ἐπὶ μισή χιλιετία. τὴν πρώτη φορὰ ὁ ἐμπρησμὸς ἔγινε κατὰ λάθος, ὁ δε Ἰούλιος Καῖσαρ, που ἧταν ἂνθρωπος τῶν γραμμάτων κι ἑλληνομαθής καί συγγραφεὺς ὁ ἲδιος, λυπήθηκε πολύ. τη δεύτερη φορὰ ὅμως ὁ πορθητής μουσουλμάνος χαλίφης ἕκαψε τή βιβλιοθήκη ἠθελημενα ἀπὸ μισαλλοδοξία. ἂλλος ἕνας ἀθέλητος ἐμπρησμὸς ἀξιόλογης ἀρχαίας ἰδιωτικῆς βιβλιοθήκης, ἐκείνης τοῦ Ῥωμαίου ἀξιωματούχου Καλπουρνίου Πίσωνος με 200 παπυρίνους κυλίνδρους, ἀνακαλύφτηκε ἀνασκαφικῶς τὸ 1752 στὸ Ἡράκλειο τῆς Ἰταλίας δίπλα στην Πομπηΐα· εἶχε γίνει τὸ 79 μ.Χ. κατὰ τήν τότε ἐκρηξι τοῦ ἡφαιστείου τοῦ Βεζουβίου που σκέπασε μέ πυρακτωμένη λάβα τίς προειρημενες πόλεις. σήμερα οἱ ἀπανθρακωμένοι πάπυροι διαβάζονται κάπου κάπου με πολλή δυσκολία καί δίνουν μερικὰ ἀποσπάσματα Ἑλλήνων κυρίως συγγραφέων. δὲν μνημονεύεται στην ἱστορία ἄλλος ἐμπρησμὸς βιβλιοθήκης οὔτε ἀνασκαφικῶς διαπιστώνεται. δεν ἀποκλείεται μέσα σε 2,5 χιλιετίες νά ἒγιναν κι ἄλλοι ἄγνωστοι. μαρτυρεῖται ὅμως ὅτι τὰ 70 σπουδαῖα συγγράμματα τοῦ μεγάλου φυσικοῦ καὶ φιλολόγου Δημοκρίτου και πολλὰ τοῦ μεγάλου φιλολόγου Πρωταγόρου τ’ ἀναζητοῦσε μέ μανία καὶ τὰ ἒκαιγε ὁ Πλάτων, ἐπειδὴ τοὺς φθονοῦσε, κι ἐπέτυχε νά τά ἐξαφανίσῃ ὅλα ἤδη πρὶν ἀπὸ τὸ 350 π.Χ. (Διογένης Λαέρτιος 9,40· 52). ἄξιο σημειώσεως ἴσως εἶναι καὶ τὸ ὅτι καὶ τὰ προαλφαβητικὰ συλλαβικά ἀχαιικά κείμενα (ὅλα ἀνεξαιρέτως λογιστικά), πού βρέθηκαν στὸν αἰῶνα μας ἀνασκαφικῶς κυρίως στήν Κνωσὸ τῆς Κρήτης καὶ στήν Πύλο τῆς Πελοποννήσου, κείμενα τοῦ ΙΕ’ καὶ ΙΒ’ π.Χ. αἰῶνος, ποὺ εἶναι καὶ τ’ ἀρχαιότερα ἑλληνικά κείμενα που ὑπάρχουν, βρέθηκαν σε πυρπολημένες ἀνακτορικές λογιστικές βιβλιοθῆκες. τὴν πρώτη πυρπόλησαν προφανῶς οἰ Ἀχαιοὶ καὶ τή δεύτερη οἱ Δωριεῖς πορθηταί. εὐτυχῶς στὶς περιπτώσεις αὐτές ποὺ οἱ βιβλιοθῆκες πυρπολήθηκαν, διότι οἱ γραπτές ὠμές πήλινες πινακίδες διασώθηκαν, ἀκριβῶς ἐπειδή ψήθηκαν στήν πυρκαϊά. σήμερα στίς μεγάλες βιβλιοθῆκες τοῦ κόσμου, ὅπως τῶν Παρισίων ἦ τοῦ Λονδίνου ἢ τοῦ Μονάχου ἦ τῆς Οὐάσιγκτων, μπορεῖ νά στέλνουν τά βιβλία τους ὅλοι, ἀλλ’ ἐκεῖ ύπάρχουν εἰδικοὶ που με μια ματιά, σ’ ἕνα μόνο λεπτό, ἀντιλαμβάνονται τήν ἀξία τῶν λίγων, τά ὁποῖα καὶ κρατοῦν γιά τή βιβλιοθήκη, τά δὲ ἄλλα τά στέλνουν γιά πολτοποίησι καὶ παρασκευή μουντῆς χαρτόμαζας γιά χαρτοκιβώτια. μία τεράστια νταλίκα με δεύτερο βαγόνι ῥυμουλκούμενο βγαίνει κάθε μέρα ἀπὸ τὶς παραπάνω βιβλιοθῆκες κατάφορτη μέ βιβλία, τά ὁποῖα πηγαίνουν κατ’ εὐθεῖαν γιά πολτοποίησι. ποτέ κανένα κείμενο στήν παγκόσμια ἱστορία δέν διασῴζεται χάρι στἰς μεγάλες βιβλιοθῆκες. διασώζεται μόνον, ἂν ὑπάρχουν ἰδιῶτες, κυρίως μεταγενέστεροι τοῦ συγγραφέως του, ποὺ τὸ ἐκτιμοῦν καὶ τὸ διατηροῦν. οἱ βιβλιοθῆκες εἶναι μόνο γιά τή διευκόλυνσι τῆς ἀνευρέσεως τῶν βιβλίων ἀπὸ τοὺς πελάτες των, ποὺ ζοῦν ὅσο ὑπάρχουν αὐτές. καὶ τ’ ἀρχαῖα ἑλληνικά κείμενα ὑπόκεινται σ’ αὐτὸ τὸ φυσικὸ νόμο τῆς σκληρῆς ἐπιλογῆς, ὅπως ὅλα τά κείμενα τῆς ἀνθρωπότητος. δὲν ἦταν μεγαλοφυεῖς ἢ εὐφυεῖς ὅλοι οἱ ἀρχαῖοι Ἓλληνες, οὔτε ὅλοι οἰ ἀρχαῖοι ὁποιουδήποτε ἔθνους. κι ἀλίμονό μας ἂν σώζονταν ὅλα τά βιβλία ποὺ γράφτηκαν. ἲσως μόνο ή ἕρημος Σαχάρα ἢ οἱ βυθοὶ τῶν ὠκεανῶν θα τά χωροῦσαν, ἂν δέν ἦταν κι ἐπικίνδυνα γιά τή ῥύπανσι τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος. ὁ χρόνος εἶναι ὁ σκληρὸς ἀλλά κι ἀπαραίτητος ἐκτιμητής κι ἐπιλογεὺς τῶν γραφομένων βιβλίων καὶ ἀρκετά εὔστοχος συντηρητης ἐκείνων ποὺ ἔχουν ἀξία ἢ ἀπόλυτη ἢ καὶ δειγματοληπτική. αὐτὸ λοιπὸν εἶναι τὸ πρῶτο καὶ κυριώτερο αἰτιο, γιά τὸ ὁποῖο χάθηκαν τά περισσότερα ἀρχαῖα ἑλληνικα κείμενα, περισώθηκε δέ τὸ πολὺ ἕνα 10% ἀπ’ αὐτά. πάλι πολύ.
- Η ἐπίμονη χρῆσι τοῦ παπύρου καὶ τῆς ἀπαρχαιωμένης μή σιδηρούχου μελάνης γιά τά κλασσικά κείμενα εἶναι τὸ δεύτερο σε μέγεθος αἲτιο τῆς ἀπωλείας τῶν χαμένων κειμένων. μέχρι τά χρόνια τοῦ Μ. Ἀλεξάνδρου τά ἑλληνικα κείμενα γράφονταν στὸν προαλεξανδρινὸ χοντροκαμωμένο αἰγυπτιακὸ πάπυρο, τὴ λεγομένη βύβλον, μὲ μια μελάνη ἐξ ὁλοκλήρου φυτική, καμωμένη ἀπὸ καπνιά ἢ καρβουνόσκονη καὶ φυτικὴ κόλλα (κόμμι δέντρων) διαλυμένα μέσα σέ νερό. τά γράμματα τά γραμμένα μ’ αὐτή τή μελάνη εἶχαν ζωή 50 – 100 χρόνια. γρήγορα ξεθώριαζαν κι ἐξαφανίζονταν. καὶ ἡ παλιά βύβλος ἦταν ἕνας πολύ εὔφθαρτος πάπυρος. καταστρεφόταν μέσα σέ λίγα χρόνια. σέ τέτοιο πάπυρο μέ τέτοια μελάνη ἒγραφαν τά κείμενά τους οἱ λεγόμενοι κλασσικοί συγγραφεῖς γι’ αὐτὸ εἶχαν καί τήν πιὸ μεγάλη ἀπώλεια κειμένων ἤδη πρὶν ἀπὸ τὸ Β’ π.Χ. αἰῶνα. στά χρόνια τοῦ Μ. Ἀλεξάνδρου καὶ τοῦ Πτολεμαίου Α’ οἰ Μακεδόνες ἒκαναν τέσσερες πολύ σπουδαῑες ἐφευρέσεις, ἀπαραίτητες γιά τή διαιώνισι τῶν κειμένων.
α’) Ἑφεῦραν τή μελάνη ποὺ περιέχει ἀνόργανο συστατικό, τή μελαντηρία ἢ θειικὸ σίδηρο (FeSO4 + 7H2O), ἡ ὁποία δέν ξεθωριάζει ποτέ, κι ἒτσι τά γράμματα διατηροῦνται στὸν αἰῶνα.
β’) Βελτίωσαν τήν παλια αἰγυπτιακή βύβλο ἐπιτυγχάνοντας τὸν ἀλεξανδρινὸ πάπυρον ἢ χάρτην, ποὺ ἦταν λίγο πιὸ ἐμφανίσιμος ἀπὸ τὴ βύβλο, ἀλλ’ ὂχι καὶ ἀνθεκτικώτερος,
γ’) Ἐπινόησαν στὸ Πέργαμο τῆς Μ. Ἀσίας τή δερμάτινη γραφική ὓλη, τήν περίφημη περγαμηνή ἢ μεμβράνα, ἡ ὁποία εἶναι ἀσύγκριτα ἀνθεκτικώτερη ἀπὸ τὸν πάπυρο καὶ ὡς δέκτης γραφῆς πολὺ ὡραιότερη. ἕνα παπύρινο βιβλίο ζοῦσε 1 ἢ τὸ πολὺ 2 αἰῶνες, ἐνῷ ἕνα περγαμηνὸ ζῇ περισσότερο κι ἀπὸ 22 αἰῶνες (δέν ἕχουμε νά μετρήσουμε ἄλλους αἰῶνες μέχρι σήμερα). γι’ αὐτὸ σήμερα ἀρχαῖα χειρόγραφα ἑλληνικά διασώζονται περγαμηνά 50.000 τόμοι, χάρτινα 10.000 τόμοι, καὶ παπύρινα μισὸς τόμος καὶ 3 φυλλάδια κι αὐτά μισοκατεστραμμένα.
δ’) Ἐπινόησαν τή σημερινή βιβλιοδεσία (στάχυς = τὸ σημερινὸ ῥαφτὸ βιβλίο), ποὺ σέ σχέσι με τὸ ῥόλο (Κύλινδρον ή εἰλητάριον) εἶναι ἀσύγκριτα ἀνθεκτικώτερο στὸ χρόνο.
Τόσο ὅμως ἀπὸ τὸν ἀνταγωνιστικὸ φθόνο τῶν Ἀλεξανδρινῶν ἐναντίον τῶν ἄλλων ἑλληνιστῶν ὅσο κι ἀπὸ μιά πολὺ μεταδοτικώτερη κουλτουριάρικη καί παράλογη συντηρητικότητα τῶν ἑλληνιστῶν γενικῶς ἐπικράτησε ἡ ξιππασμένη ἀντίληψι καὶ μόδα, ὅτι τά ἔνδοξα κλασσικά κείμενα δέν ἐπιτρέπεται νά γράφωνται ποτέ σέ περγαμηνή καὶ ραφτὸ βιβλίο, πράγματα ποὺ ταιριάζουν μόνο σέ τιποτένια μπακαλοτέφτερα καί σέ χυδαῖα κείμενα ἀσημάντων ἀνθρώπων. ἡ ἀνεξίτηλη ὅμως σιδηροῦχος μελάνη, ἡ ὁποία κάθεται στήν περγαμηνή πολύ καλά καί διατηρεῖται μαζί της θαυμάσια, τὸν πάπυρο τὸν κατατρώει καὶ τὸν διατρυπάει. ἒτσι στή μελάνη, που προωριζόταν γιά τήν ἀνθεκτική περγαμηνή, ἒβαζαν ἀρκετή μελαντηρία (μέχρι 4,5%), ἐνῶ στή μελάνη που προωριζόταν γιά τὸν ἀρχαιοπρεπῆ παπύρινο ῥόλο τῶν ἐνδόξων κλασσικῶν, ἢ ἒβαζαν ἐλάχιστη (0,5%) ἢ δέν ἒβαζαν καθόλου. Κατά τοὺς μετά Χριστὸν αἰῶνες οἱ μέν εἰδωλολάτρες, πιστεύοντας ὅτι τὸ νά γράψῃς κλασσικά καὶ ἄλλα εἰδωλολατρικά κείμενα σέ περγαμηνή καὶ σε ῥαφτὸ βιβλίο εἶναι μιά βέβηλη καὶ ἱερόσυλη χοντροκοπιά, σά νά φορέσῃς νά ποῦμε σέλλα σέ γάιδαρο, ἀπὸ τήν τέτοια ἀρτηριοσκληρωτική ξιππασιά τους δέν δέχονταν νά διαπράξουν τέτοια ἱεροσυλία, ἀλλ’ ἐπέμεναν νά γράφουν τά κείμενά τους σέ πάπυρο, πού μόνο αὐτὸς τοὺς ἕπρεπε! καὶ φυσικά μέ μελάνη χωρὶς μελαντηρία, γιά νά μή γίνῃ ὸ πάπυρος κόσκινο μὲ τρύπες ἀντὶ γράμματα. ἒτσι οἱ πάπυροι εἶχαν ζωή 1-2 αἰώνων καὶ τά γράμματα ξεθώριαζαν σέ 1 αἰῶνα (τελείως τά χωρὶς μελαντηρία) ἢ σέ 2 (μ’ ἐλαχίστη ἐμφάνεια τά μ’ ἐλάχιστη μελαντηρία)’ καὶ μέ τίς ἀναγκαστικα πολὺ συχνές μεταγραφές τά κείμενα φορτίζονταν μέ ὅλο καὶ περισσότερα λάθη ἢ καὶ μέ ἀνεπιτυχεῖς «διορθώσεις», ὥστε σήμερα νά ὑστεροῦν σέ αὐθεντικότητα. γιά νά φανῇ ὅμως τὸ ξεθώριασμα τῆς μελάνης, χρειαζόταν χρόνος περισσότερος ἀπὸ μια ἀνθρώπινη ζωή ἢ φιλολογική καριέρα, καὶ γιά νά φανῇ ἡ συσσώρευσι τῶν λαθῶν, χρειάζονταν 2 καὶ περισσότεροι αἰῶνες, κι ἒτσι ἕνας ἀσύνετος γραμματικὸς τῶν ἀρχαίων κειμένων δέν προέβλεπε σέ τί ἀφανισμὸ καταδίκαζε τά κείμενα ποὺ λάτρευε. οἱ Χριστιανοὶ ὅμως, ἀπαλλαγμένοι ἀπὸ κάθε συντηρητική ξιππασιά καὶ διακρινόμενοι γιά τήν ταπεινοφροσύνη τους καὶ τήν πρακτικότητά τους, δέν τὸ θεωροῦσαν καθόλου ἀταίριαστο καὶ βέβηλο νά γράφουν τά κείμενά τους στή νεωτεριστική περγαμηνή (Β’ Τι 4, 13) καὶ σέ ραφτά βιβλία, που τότε μπροστά στὸν παπύρινο κύλινδρο θεωροῦνταν ὅπως θεωρεῖται σήμερα ἡ φτηνή συνθετικὴ γούνα τῶν φτωχῶν μπροστά στήν πανάκριβη φυσική γούνα ποὺ φοροῦν οἱ πλούσιες. καὶ μιά κι ἒγραφαν σέ περγαμηνή, χρησιμοποιοῦσαν φυσικά καὶ τήν ἀνεξίτηλη σιδηροῦχο μελάνη, τήν ὁποία οἱ εἰδωλολάτρες δέν μποροῦσαν νά χρησιμοποιήσουν, ἀλλά καὶ δέν καταδέχονταν. ἒτσι ἡ Ἁγία Γραφή καὶ τ’ ἄλλα χριστιανικά κείμενα εἶχαν τά δυὸ ἐξαιρετικα προνόμια νά εἶναι καί βιώσιμα στούς αἰῶνες ὡς συγκεκριμένα βιβλία καὶ ἀπαλλαγμένα ἀπὸ λάθη ὡς κείμενα μεταγραφόμενα ἀπὸ χειρόγραφο σέ χειρόγραφο ὂχι πολὺ συχνά. γιά νά μιλήσω καὶ πνευματικά, αὐτὸ συνέβη, ἐπειδή ὁ θεὸς τῶν Χριστιανῶν εἶναι ὑπαρκτὸς καὶ γι’ αὐτὸ μποροῦσε καὶ νά φωτίζῃ τοὺς Χριστιανοὺς καὶ νά τυφλώνῃ τοὺς εἰδωλολάτρες μέ τὸν ἲδιο τους τὸν ἐγωϊσμό, ἐνῶ οἱ καημένοι οἱ θεοὶ τῶν εἰδωλολατρῶν εἶναι ἀνύπαρκτοι καὶ γι’ αὐτὸ δέν μποροῦν οὔτε νά φωτίσουν κανέναν οὔτε νά σκοτίσουν. γιά τοὺς παραπάνω λόγους ἐπίσης σήμερα παρατηρεῖται τὸ ἐξῆς ἀξιοπρόσεκτο φαινόμενο. ἂν συγκεντρώσουμε καί κατατάξουμε χρονικῶς ὅλα τά σῳζόμενα ἀκέραια ἀρχαῖα χειρόγραφα βιβλία (ἑλληνικά, λατινικά, ἐβραϊκά, ἀραβικά, ἰνδικά, κινεζικά, παλαιαμερικανικά, κλπ.), θα διαπιστώσουμε ὅτι τὸ ἀρχαιότερο βιβλίο τοῦ κόσμου (τὸ βατικανὸ ἑλληνικὸ χειρόγραφο 1209 ἢ 03 ἢ Β, τοῦ 340 μ.Χ.) εἶναι Ἀγία Γραφή (Παλαιά καί Καινή Διαθήκη, ὁλόκληρη), καί στή συνέχεια ἐπὶ μισή χιλιετία (Δ’ – Θ’ αἰῶνες) ὅλα τά χειρόγραφα τῆς γῆς εἶναι μόνο Ἁγία Γραφή. μόλις ἀπὸ τὸ 900 μ.Χ. περίπου ἀρχίζουν δειλά δειλά νά ἐμφανίζωνται λίγα λίγα τά ἄλλα βιβλία τῆς γῆς, ἑλληνικά λατινικά κι ἑβραϊκά, ὅπως οἱ Χριστιανοὶ ἐκκλησιαστικοὶ συγγραφεῖς πρῶτα, κι ἔπειτα τά Ὁμηρικὰ Ἒπη, οἱ προχριστιανικοὶ Ἕλληνες καὶ Ῥωμαῖοι συγγραφεῖς, οἱ ἑβραιόγλωσσοι Ἰουδαῖοι, καὶ τὸ ἑβραϊκὸ κείμενο τῆς Π. Διαθήκης. ἔπειτα μερικοὶ ἄλλης ἐθνικότητος παραμεσόγειοι Χριστιανοὶ συγγραφεῖς (Κόπτες, Σύροι, Αἰθίοπες, Ἄραβες, Ἀρμένιοι, Πέρσες, Γεωργιανοί, Σλάβοι, κλπ.). ἀπὸ τὸ ΙΒ’ αἰῶνα ἀρχίζουν νά ἐμφανίζωνται τά ἰσλαμικά ἀραβικά χειρόγραφα, ἀπὸ τὸν ΙΓ’ τά ἰνδικά καὶ κινεζικὰ εἰδωλολατρικά χειρόγραφα, καὶ μόνο τὸν ΙΡ’ αἰῶνα τὰ παλαιαμερικανικά. ἀπὸ τ’ ἀρχαῖα ἑλληνικα κείμενα μόνο 2-3 σῴζονται σέ μικρὸ χειρόγραφο φυλλάδιο, τὸ καθένα σχεδὸν ἀκέραιο ἢ μισό, ἀπὸ τὸν Β’ καὶ Γ’ μ.Χ. αἰῶνα· ἡ ἀκέφαλη καὶ κολοβὴ Ἀθηναίων πολιτεία τοῦ Ἀριστοτέλους, ὁ σχεδὸν ἀκέραιος Δύσκολος τοῦ Μενάνδρου, καὶ τὸ μεγάλο κομμάτι ἀπὸ τήν ἀνώνυμη ἱστορία τή γνωστὴ ὡς «Ἑλληνικὰ Ὀξυρρύγχεια». σῴζεται δέ ἀπὸ τὸν Ζ’ αἰῶνα καὶ ἡ βοτανική φαρμακολογία Περὶὕλης ἰατρικῆς τοῦ Διοσκουρίδου καλλιγραφημένη ἀπὸ χριστιανικὸ χέρι σέ περγαμηνή. ὅλη ἡ ἀρχαία ἑλληνική γραμματεία ἀρχίζει νά ἐμφανίζεται στή χειρόγραφη παράδοσι μέ ἀκέραια ἒργα ἀπὸ τὸ 900 μ.Χ. περίπου, δηλαδὴ μετά τὸν πατριάρχη Φώτιο Κωνσταντινουπόλεως.
Συνέβησαν δέ καὶ τά ἑξῆς δυὸ ἐπὶ μέρους γεγονότα. στή μέγιστη πόλι τῆς Ῥωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας, τήν Ἀλεξάνδρεια, καὶ στήν περίχωρό της (Αἴγυπτο καὶ Παλαιστίνη), οἱ Χριστιανοί, γιά λόγους προτιμήσεως ἐγχωρίου προϊόντος, ἒγραφαν τὸ βιβλικὸ κείμενο κυρίως σέ πάπυρο μέ φυτική μελάνη καὶ λιγώτερο σέ περγαμηνή μέ σιδηροῦχο μελάνη, ἐνῷ οἱ Χριστιανοὶ τῆς Ἑλλάδος τῆς Βαλκανικῆς τῆς Μ. Ἀσίας καὶ τῆς Συρίας τὸ ἒγραφαν πάντοτε σέ περγαμηνή μέ σιδηροῦχο μελάνη. ἒτσι προέκυψε ἕνας παπυρικὸς – φυτικὸς τύπος τοῦ βιβλικοῦ κειμένου, ἡ λεγόμενη καὶ ἀλεξανδρινη παράδοσι κειμένου, πού ἒχει ἀρκετά λάθη (πάντως ὂχι ποτέ ὅσα λάθη ἔχουν τά ἐξωχριστιανικα κείμενα). ἀντίθετα ὁ, ἂς τὸν πῶ ἒτσι, περγαμηνὸς τύπος τοῦ βιβλικοῢ κειμένου, ἢ ἄλλως ἀντιοχειανὸς ἢ κωνσταντινουπολιτικὸς ἢ ἐκκλησιαστικὸς λεγόμενος, ποὺ ἐκπροσωπεῖται ἀπὸ τὸ 90% τῶν σῳζομένων χειρογράφων, δέν ἒχει λάθη, παρὰ ἐλάχιστα κι ἀσήμαντα, τὰ ὁποῖα καὶ ἀποκαθίστανται εὔκολα, διότι βρίσκονται τὸ καθένα σ’ ἐλάχιστα μόνο χειρόγραφα, ἐνῷ τὸ ἀντίστοιχο ὀρθὸ κείμενο τοῦ κάθε χωρίου βρίσκεται ἀσφαλές σέ ὅλα σχεδὸν τὰ χειρόγραφα αὐτοῦ τοῦ τύπου τοῦ κειμένου.
Ἒτσι λοιπὸν οἱ εἰδωλολάτρες φιλόλογοι, μέ τὸν ἀνόητο ἐγωϊσμό τους καὶ τήν ξιππασμένη συντηρητικότητά τους, καταδίκασαν οἱ ἲδιοι τά κείμενά τους σέ μεγαλείτερο ἀφανισμὸ καὶ ποιοτικὴ φθορά, ἐνῶ οἱ Χριστιανοί, μέ τήν ταπεινοφροσύνη τους καὶ τήν πρακτικότητά τους, ἐξασφάλισαν στά δικά τους διαιώνισι καὶ ἀσύγκριτη ποιοτική ὑπεροχή καὶ καθαρότητα ἀπὸ λάθη, καὶ αὐθεντικότητα.
- Τρίτο σέ βαρύτητα αἲτιο τῆς ἀπωλείας πολλῶν θύραθεν κειμένων ἦταν τὸ χριστιανικὸ φίλτρο, ἀπὸ τὸ ὁποῑο πέρασαν, τὸ ὅτι δηλαδή οἱ Χριστιανοὶ ἐπὶ 1.100 περίπου χρόνια (400 – 1500), μέχρι τήν τυπογραφία, εἶχαν αὐτοὶ μόνοι στα χέρια τους ὁλόκληρη τήν προχριστιανική γραμματεία· καὶ φυσικὰ τὴν ἒχουν καὶ μετα τήν τυπογραφία ἐπὶ 5 αἰῶνες μέχρι σήμερα διότι οὔτε οἱ Ἰουδαῖοι οὔτε οἱ μουσουλμάνοι οὔτε οἱ Ἰνδοὶ καὶ Κινέζοι εἰδωλολάτρες ἀσχολοῦνται μ’ αὐτὴν ἢ ἐνδιαφέρονται γι’ αὐτήν. μόνο τά 10 τελευταῖα χρόνια ξεφύτρωσαν στῆν Ἑλλάδα κάπου 10 παγανισταί, πού παριστάνουν τοὺς νονούς τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γραμματείας, χωρὶς νά τήν κατέχουν βέβαια, ἐπειδή οἱ ἄνθρωποι εἶναι ἀμαθεῖς καὶ ἀγράμματοι, καὶ τῆς πωλοῦν προστασία ἒναντι τῆς χριστιανικῆς ἐπιβουλῆς! οἱ Χριστιανοὶ λοιπόν, γιά ν’ ἀρκεστῶ στήν προτυπογραφική μόνο ἐποχή, ἐπὶ 11 αἰῶνες μόνοι αὐτοί, τή μετέγραφαν αὐτή τή γραμματεία, αὐτοὶ τή μελετοῦσαν, αὐτοὶ τή δίδασκαν στά παιδιά τους, αὐτοὶ τή σχολίαζαν καὶ τή λεξικογραφοῦσαν· αὐτοὶ τήν πέρασαν στήν ἀνθεκτική καὶ ὡραία περγαμηνή μέ ἀνεξίτηλη σιδηροῦχο μελάνη, καὶ τη διέσωσαν ἀπὸ τὸ καταστρεπτικὸ ξιππασμένο καπρίτσι τῶν εἰδωλολατρῶν. καὶ φυσικά, ἐδῶ θέλω νά καταλήξω, αὐτοὶ διάλεγαν ποιά κείμενα προτιμοῦν νά διαβάζουν -δικαίωμα παντὸς ἀνθρώπου αὐτό-, καὶ γιά ποιά ν’ ἀδιαφοροῦν καὶ νὰ μὴν τ’ ἀντιγράφουν. ἒτσι κείμενα, πού ἀποπειρῶνταν ν’ ἀπαντήσουν στα ἲδια μεταφυσικα ἐρωτήματα, στα ὁποῖα ἀπάντησε ἡ χριστιανική πίστι, καὶ ἳδρυαν μ’ αὐτὸ τὸν τρόπο ἰδιωτικὰ θρησκεύματα (αὐτὰ εἶναι τά φιλοσοφικά κείμενα· καὶ ἡ φιλοσοφία γενικῶς δέν εἶναι τίποτε περισσότερο ἀπὸ ἰδιωτικὸ θρήσκευμα· καὶ ἀσφαλῶς σέ καμμιά περίπτωσι δέν εἶναι ἐπιστήμη), οἱ Χριστιανοὶ δέν τ’ ἀγόραζαν, οὔτε τ’ ἀντέγραφαν. καὶ κείμενα πορνογραφικά καὶ κιναιδικά, που προσέβαλλαν τήν αἰδῶ καὶ τήν ἠθική τους, ἐπίσης δέν τ’ ἀγόραζαν, οὔτε τ’ ἀντέγραφαν. αὐτὸ ἦταν τὸ πιὸ ἀθῷο δικαίωμα τους. κανεὶς σήμερα δέν μπορεῖ νά ὑποχρεώσῃ ἕναν ἅνθρωπο νά διαβάζῃ πορνογραφήματα ἢ νά δώσῃ στα παιδιά του τέτοια βιβλία καὶ περιοδικά καὶ τέτοιες κασσέττες. καὶ κανεὶς δέν μπορεῖ νά γκρινιάζῃ, γιατί οἱ εἰδωλολάτρες τοῦ Δ’ αἰῶνος δέν διάβαζαν τήν Καινή Διαθήκη ἢ γιατί δέν ξόδευαν χρόνο καὶ χρήματα γιά νά κάνουν μερικά ἀντίγραφά της καὶ νά τά διαδώσουν! τόσο αὐτονόητο κι ἀθῷο δικαίωμα ἦταν καὶ τὸ δικαίωμα τῶν Χριστιανῶν ν’ἀδιαφοροῦν γιά τά βιβλία τῶν πάππων τους ἐκεῖνα που ἦταν σκληρῶς ἐτερόθρησκα ἣ πορνογραφικα ἢ κιναιδικά, κι ὅταν ἕνα τέτοιο βιβλίο, γραμμένο σέ πάπυρο ζωῆς 2 αἰώνων, μέ μή σιδηροῦχο μελάνη ζωῆς αἰῶνος, ἐπὶ 1.100 χρόνια δέν βρεθῇ κανεὶς θαυμαστής του καὶ νοσταλγός του νά τὸ διαβάσῃ καὶ νά τὸ ἀνανεώσῃ ἀντιγράφοντάς το, εἶναι εὐνόητο ὅτι ἐξαφανίζεται.
Μπορεῖ κανεὶς σήμερα νά κατηγορήσῃ ἕνα σεμνὸ οἰκογενειάρχη, γιατί δέν μερίμνησε καὶ δέν ξόδεψε, ὥστε νά μὴ χαθῇ ἀπὸ τὴν κυκλοφορία μιά βιντεοκασσέττα μέ πορνικά καὶ κιναιδικα ὂργια τοῦ πατέρα του, ἢ μέ βουδιστικές καὶ ἰσλαμικές διδαχές τοῦ γείτονά του, ἀλλά καὶ νά τὴ διαφυλάξῃ γιά τά παιδιά του; μόνο φρενοβλαβὴς βέβαια μπορεῖ νά τὸν κατηγορήσῃ. καὶ ποιά ἦταν τά πορνικά καὶ κιναιδικά βιβλία τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων; ἀσφαλῶς ἐκεῖνα ποῦ χαρακτήρισαν ὡς τέτοια οἱ ἲδιοι οἱ θαυμασταί τους, οἱ εἰδωλολάτρες, λέει λ.χ. ό εἰδωλολάτρης τοῦ Γ’ μ.Χ. αἰῶνος Ἀθήναιος μέ πολὺ καμάρι· «Καὶ ὁ Αἰσχύλος, πού ἦταν μέγας ποιητής, καὶ ὁ Σοφοκλῆς παρουσίαζαν μέ τὶς τραγῳδίες των στά θέατρα τους ἔρωτες (ἐννοεῑ τοῦς κιναιδικούς), ό μέν τὸν ἔρωτα τοῦ Ἀχιλλέως πρὸς τὸν Πάτροκλο, ὁ δέ (Σοφοκλῆς) στὴν τραγῳδία του Νιόβη τὸν ἔρωτα τῶν ἀνηλίκων ἀγοριῶν, γι’ αὐτὸ καὶ μερικοὶ (ἐννοεῖται ἀρχαῖοι γραμματικοὶ) καλοῦσι τήν τραγῳδίαν παιδεράστριαν· καὶ οἱ θεαταὶ ἐδέχοντο τά τοιαῦτα ᾄσματα» (Ἀθήναιος 13,75, σελ. 60lab). οἱ Χριστιανοὶ ὅμως οὔτε νά τά διαβάζουν εἶχαν ὅρεξι αὐτα τά πράγματα, οὔτε νά τ’ ἀγοράζουν, οὔτε νά τ’ ἀντιγράφουν, παρ’ ὅλο ποὺ οἱ εἰδωλολάτρες τά καμάρωναν ἢ τά νοσταλγοῦσαν. ὅσο ἔνιωθαν ἐκεῖνοι τὸ δικαίωμα νά τά καμαρώνουν, τόσο καὶ οἱ Χριστιανοὶ εἶχαν τὸ δικαίωμα ν’ ἀδιαφοροῦν γι’ αὐτά. οἱ ἲδιοι οἱ εἰδωλολάτρες καμάρωναν τὴν κατ’ ἐξοχὴν κιναιδικὴ λυρική τους ποίησι, καὶ τὸ Σόλωνα που ἔγραφε στα μέν ποιήματά του ποιά μέλη τῶν ἀνηλίκων ἀγοριῶν λαχταροῦσε ν’ ἀπολαύσῃ (Σόλων, Ἀπόσπ. 23 Crucius ἢ Πλούταρχος, Ἐρωτ, 5 σελ. 751bc), στους δέ νόμους του ὅτι μέ ἐλεύθερο αγόρι μόνον ὁ ἐλεύθερος Ἀθηναῖος πολίτης μποροῦσε νά συνουσιάζεται, ὁ δέ δοῦλος πού θα τολμοῦσε νά κάνῃ τὸ ἲδιο ἔπρεπε νά μαστιγώνεται μέ 50 βουρδουλιές (Αἰσχίνης, Τιμ, 138-9, Πλούταρχος, Σόλ. 1,6, Ἰωάννης Χρυσόστομος, εἰς Ῥωμ, ὁμιλ. 4,2)’ ἢ καμάρωναν τὴ Σαπφώ, που στιχουργοῦσε γιά πόσα καὶ ποιά ὀνομαστὶ ἀνήλικα κοριτσάκια ἔνιωθε ἀσυγκράτητο σεξουαλικὸ πόθο πού φώλιαζε μέσα της σαν «ἀκατανίκητο γλυκύπικρο φίδι» (γλυκύπικρον αμαχανον ὄρπετον) ἢ μέ ποιά ἄλλη λεσβία ἀνταγωνιζόταν γιά τὴν ἲδια ἀνήλικη κοπελίτσα (Σαπφώ, Ἀποσπ. 191· 206· 214· 218· 238· Page. Πλούταρχος, Ἐρωτ, 18 σελ. 753a. Ἀθήναιος 13,84 σελ. 605e) ἢ καμάρωναν τὸν Ἀνακρέοντα, πού καυχιόταν στά ποιήματά του γιά τὸ πόσες φορές ἀνέβηκε ἕνα ἀνήλικο ἀγόρι σέ ἕνα μόνο κιναιδικὸ ὅργιο σέ συμπόσιο (Ἀνακρέων, Ἀποσπ. 301· 303· 308· Page)· οἱ Χριστιανοὶ ὅμως δέν εἶχαν καμμια ὄρεξι νά διαβάζουν καὶ ν’ ἀντιγράφουν τέτοια κείμενα, καὶ κανεὶς δέν μπορεῖ νά τοὺς κατηγορήσῃ γι’ αὐτό, ἐκτὸς ἂν διακατέχεται ἀπὸ σκληρὸ καὶ ἀπαιτητικὸ καπρίτσι ν’ ἀσχολοῦνται οἱ ἄλλοι, θέλουν δέν θέλουν, μ’ αὐτά ποὺ ἀρέσουν σ’ αὐτόν. γι’ αὐτὸ καὶ κατα τὴ χριστιανικὴ χιλιετία ἡ λυρικὴ ποίησι τῶν εἰδωλολατρῶν, ἡ ἀπαράδεκτη στὸ χριστιανικὸ αἲσθημα, χάθηκε κατά 99%. τά λίγα ἀποσπάσματα, ποὺ διασώθηκαν μέχρι σήμερα, βρέθηκαν στὸν αἰῶνα μας ἀνασκαφικῶς στοὺς κοπρῶνες τῆς Ὀξυρρύγχου καὶ ἂλλων αἰγυπτιακῶν πόλεων γραμμένα πάνω σ’ αὐτὸ που ὁ Κάτουλλος (36,1· 20) λέει cacata charta (=σκατωμένο χαρτί), κομμάτια δηλαδὴ παπύρου, σχισμένα ἀπὸ βιβλία, τά ὁποῖα εἶχαν χρησιμοποιηθῆ ὡς χαρτὶ ὑγείας. δέν ἔχουν περάσει ἀπὸ χριστιανικά χέρια τ’ ἀποσπάσματα αὐτά. ὅ,τι ἦταν γιά τοὺς Χριστιανοὺς ἀπαράδεκτο, οἱ Χριστιανοὶ ἀδιαφόρησαν γι’ αὐτό, κι αὐτὸ χάθηκε. διότι ἐπὶ 11 αἰῶνες κανεὶς δέν ἐνδιαφέρθηκε γι’ αὐτό, κι ἐφ’ ὅσον ἡ φυσικὴ βιωσιμότητά του ἦταν 1-2 αἰῶνες (τόσο ἂντεχαν ὁ πάπυρος καὶ ἡ μὴ σιδηροῦχος μελάνη, ὅπως εἶπα), ἦταν φυσικὸ ν’ ἀφανιστῆ, χωρὶς κανεὶς νά ἐπιδιώξῃ τὸν ἀφανισμὸ του.
Λέν μερικοὶ ἀμαθεῖς παγανισταὶ σήμερα μέ φαρμακερὴ πικρία ὅτι οἱ Χριστιανοὶ ἔκαιγαν τά προχριστιανικα βιβλία, φροντίζοντας ἔτσι νά τά ἐξαφανίσουν. αὐτὸ εἶναι χοντροκομμένο ψέμμα ἀγραμμάτων μόνο ἀνθρώπων. διότι ἕνας ποὺ ἔχει καὶ λίγη γεῦσι ἀρχαιογνωσίας ξέρει ὅτι οἱ Χριστιανοὶ ἀπὸ τὸ Β’ κιόλας αἰῶνα στα συγγράμματά τους ἔχουν πλῆθος παραπομπῶν στα εἰδωλολατρικα ἀρχαῖα ἑλληνικα κείμενα. πῶς εἶναι δυνατὸν νά θέλουν νά ἐξαφανίσουν κείμενα στα ὁποῖα παραπέμπουν τόσο συχνά; ἀντίθετα αὐτὸ τὂκαναν οἱ εἰδωλολάτρες εἰς βάρος τῶν Χριστιανῶν μέ μιά πολὺ ἐντυπωσιακὴ καὶ κομπλεξικὴ φθονερότητα. ὁ φιλόσοφος Ἀμέλιος λ.χ., ποὺ φθόνησε τὴ μεγαλοπρεπῆ ἀρχὴ τοῦ Κατά Ἰωάννην Εὐαγγελίου -γιατί νά μὴν εἶναι δική του;- τὴν παραθέτει λέγοντας μόνον «ὅπως λέει κι ὁ βάρβαρος». δέν θέλει μέ κανέναν τρόπο νά τὸν ὀνομάσῃ, γιατὶ πιστεύει αὐτὸ ποὺ λαχταράει, ὅτι ὁ Ἰωάννης καὶ τὸ Εὐαγγέλιό του καὶ ἡ Καινὴ Διαθήκη καὶ οἰ Χριστιανοὶ θα σβήσουν γρήγορα ἀπὸ τὴ μνήμη τῆς ἱστορίας, θα μείνουν δέ μόνον αὐτὸς καὶ οἱ ὅμοιοί του καὶ τά κείμενα τους, καὶ κανεὶς δέν θα ξέρῃ ποιός ἦταν ἐκεῖνος ὁ «βάρβαρος». καὶ ὁ φιλόσοφος Ἐπίκτητος, ποὺ ἔχει διαβάσει τὴν Κ. Διαθήκη, ἔχει κατακλέψει ἀπ’ αὐτὴ πολλὰ ποὺ ζήλεψε φθονερά, ἐπειδὴ ἤλπιζε ὅτι ἡ Κ. Διαθήκη θα ἐξαφανίστῇ. διότι στὶς μέρες τους οἱ αὐτοκράτορες Μάρκος Αὐρήλιος καὶ Διοκλητιανὸς ἐξέδωσαν διατάγματα, που σῴζονται μέχρι σήμερα, νά συλλέγωνται ὅλα τ’ ἀντίγραφα τῆς Κ. Διαθήκης καὶ νά καίγωνται, καὶ νά εἶναι αὐτὸ ῥήτρα γιά νά γλυτώνουν τὸ κεφάλι τους οἱ συλλαμβανόμενοι Χριστιανοί. ποιός ξέρει σήμερα τὸν Ἀμέλιο καὶ τὸν Ἑπίκτητο; δέν εἶναι λοιπὸν ἀλήθεια ὅτι οἱ Χριστιανοὶ ἐπιδίωκαν τὸν ἀφανισμὸ τῆς προχριστιανικῆς γραμματείας. οἱ Χριστιανοὶ ἐκτιμοῦσαν τά ἂξια λόγου προχριστιανικα κείμενα, καὶ τά μετέγραφαν, καὶ τά ἐπιμελοῦνταν, καὶ τά διαιώνιζαν· ποιός διέσωσε 2000 σημερινούς τόμους ἀρχαίων ἑλληνικῶν κειμένων, ἀφοῦ ἐπὶ 16 αἰῶνες δέν ὑπῆρχαν εἰδωλολάτρες, καὶ μόνο γιά 17 μῆνες ἕνας Ἰλλυριὸς (=Ἀλβανὸς) «Ῥωμαῖος» αὐτοκράτορας, ὁ Ἰουλιανὸς ὁ παραβάτης, παλιὸς κατηχούμενος τῆς αἱρέσεως τῶν ἀρειανῶν, λάτρης τῆς περσικῆς εἰδωλολατρικῆς θρησκείας τοῦ Μίθρα, τοῦ ὁποίου ἰσχυριζόταν ὅτι εἶναι γιός, καὶ συνήγορος τῶν ἀρειανῶν, ἀπαγόρευσε στοὺς Χριστιανοὺς νά διαβάζουν καὶ νά διδάσκουν τά κείμενα αὐτά, μέ τὸ αἰτιολογικὸ ὅτι «δέν εἶναι δικά τους»· λές καὶ ἦταν πιὸ πολὺ τοῦ Ἰλλυριοῦ αὐτοῦ. οἱ 17 ὅμως ὅλοι κι ὅλοι μῆνες τῆς βασιλείας του δέν ἦταν, νομίζω, ἀρκετοὶ νά βλάψουν τ’ ἀρχαῖα ἑλληνικα κείμενα στερώντας τά ἀπὸ τὴ σωστικὴ φροντίδα τῶν Χριστιανῶν. οὔτε 17 χρόνια δέν θ’ ἀρκοῦσαν, γιά νά χαθῇ κάποιο βιβλίο· εἶπα ὅτι χρειάζονται 2 αἰῶνες. οὔτε βέβαια καὶ οἱ Χριστιανοὶ ἔμειναν ἀγράμματοι ἀπὸ ἀρχαία ἑλληνικὴ γραμματεία, τὴν ἀξιόλογη, γιά μια 17 μηνῶν ἀπαγόρευσι, τὴν ὁποία ἄλλωστε οὔτε καὶ τηροῦσαν· τὴν ἔγραφαν στα παπούτσια τους. εἶναι πανανθρώπινος νόμος ὅτι αὐτὸ ποὺ ἐπιτρέπεται στὸν ἕνα πολίτῃ ἐπιτρέπεται καὶ στὸν ἄλλο. ἂν τηροῦσαν οἱ Χριστιανοὶ τὸ νόμο αὐτὸ τοῦ Ἰουλιανοῦ ἐπὶ 1100 χρόνια, ἡ ἀρχαία ἑλληνικὴ γραμματεία θα εἶχε ἐξαφανιστῆ· δέν θα εἲχαμε σήμερα τοὺς 2000 τόμους της. ό διάδοχος τοῦ Ἰουλιανοῦ Ἰοβιανός, εἰδωλολάτρης κι αὐτός, μόλις δολοφόνησε τὸν Ἰουλιανὸ καὶ τὸν διαδέχτηκε, τὸ πρῶτο που ἔκανε ἦταν ὅτι ἀκύρωσε τὴν ἀπαγόρευσι αὐτή, κι ἐπέτρεψε στοὺς Χριστιανοὺς νά μελετοῦν νά μεταγράφουν καὶ νά διδάσκουν στα παιδιά τους τ’ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ κείμενα. εὐτυχῶς γιά τά κείμενα αὐτά.
Πρέπει ὅμως νά πῶ καὶ γιά τὴν καῦσι καὶ γενικῶς γιά τὴν καταστροφὴ τῶν ἀρχαίων χειρογράφων, ποὺ εἶναι μέν γεγονός, εἶναι ὅμως ἀξιοθρήνητα παρεξηγημένη ἀπὸ τοῦς σημερινοὺς ἀμαθεῖς παγανιστάς, αὐτὰ τά τσόκαρα. εὐτυχῶς δέ πάλι ποὺ ὑπάρχει ἡ παρεξήγησι αὐτή, γιά νά εἶναι καὶ δείκτης τῆς νοημοσύνης των καὶ τῶν «γνώσεών» τους. ὅλοι οἱ ἀρχαῖοι ὅλα τά χειρόγραφα τά κατέστρεφαν, ὅταν ἡ φθορά τους ἀπὸ τὴ χρῆσι τους ἔφτανε σέ βαθμὸ ποὺ τά καθιστοῦσε ἐλλιπῆ καὶ ἂχρηστα. τά κατέστρεφαν δέ μέ τρεῖς κυρίως τρόπους.
α’) τά ἔκαιγαν χρησιμοποιώντας τά ὡς καύσιμη ὔλη σέ μυροποιεῖα, σέ πλυντήρια (γναφεῗα), σέ ὑπόκαυστα (καυστῆρες λουτρῶν καὶ καλοριφέρ), σέ ὑαλουργεῖα, καὶ σέ ἄλλα παρόμοια καμίνια.
β’) τά τεμάχιζαν (μόνο τά παπύρινα) φύλλο φύλλο καὶ τά χρησιμοποιοῦσαν ὡς χαρτὶ ὑγείας.
γ’) διάλεγαν μερικά καλά φύλλα τους, τῶν περγαμηνῶν κυρίως, καί, ἀποξύνοντας τὸ παλιό, ξεθωριασμένο ἴσως, κείμενό τους, ἔγραφαν σ’ αὐτὰ ξανὰ ἂλλα κείμενα· αὐτὰ εἶναι τά λεγόμενα παλίμψηστα, σάν τὸ κείμενο τοῦ Ἀρχιμήδους πού ἀκούστηκε τελευταία πολύ. ἔτσι ἔχουμε σήμερα παλίμψηστα μέ ξυμμένο τὸ εἰδωλολατρικὸ κείμενο καὶ δευτερογραμμένο τὸ χριστιανικό, ἢ μέ ξυμμένο τὸ χριστιανικὸ καὶ δευτερογραμμένο τὸ εἰδωλολατρικό, ἢ καὶ στοὺς δύο ἂλλους εὐνοήτους συνδυασμούς. καὶ ὂχι ὅπως φαντάστηκαν οἱ φαντασιοκόποι σημερινοὶ παγανισταί, ποὺ κανείς τους δέν ἔχει ἰδέα ἀπὸ παλαιογραφία καὶ κωδικολογία καὶ γενικῶς ἀπὸ ἀρχαῖα χειρόγραφα, ὅτι δῆθεν οἱ Χριστιανοὶ ἔξυναν τὰ εἰδωλολατρικά, γιά νά γράψουν τὰ δικά τους. ἐννοεῖται ὅτι καὶ χειρόγραφα τῆς Βίβλου, ὅπως τὸν κώδικα C, ἔξυναν, καὶ ἂλλων χριστιανικῶν κειμένων καὶ ἔξυναν καὶ κατέστρεφαν οἱ Χριστιανοί, ὅταν αὐτὰ πάλιωναν. οἱ κανόνες ὅμως τῆς ἐκκλησίας διατάζουν, ὅταν οἱ Χριστιανοὶ καταστρέφουν χειρόγραφα τῆς Βίβλου ἢ τῶν ἐκκλησιαστικῶν συγγραφέων, νά τά καταστρέφουν μόνο μέ τὸν πρῶτο τρόπο, δηλαδὴ μέ καῦσι, καὶ νὰ τὰ καῖνε οἱ ἴδιοι, χωρὶς νά τὰ πουλοῦν γιά καῦσι σέ μυρεψοὺς καὶ ἂλλους καμινευτάς, ἐπειδὴ ἐπάνω τους εἶναι γραμμένα τὸ ὂνομα τοῦ Κυρίου καὶ ὁ λόγος του, ποὺ δέν πρέπει νὰ κυλιοῦνται ἐδῶ κι ἐκεῖ σὰν σέ σωροὺς σκουπιδιῶν καὶ νὰ καταπατοῦνται. οἱ ἂλλοι δύο τρόποι καταστροφῆς ἀπαγορεύονταν γιά χριστιανικά βιβλία. φυσικὰ τά μὴ χριστιανικά καταστρέφονταν, ὅταν ἦταν νά καταστραφοῦν, καὶ μέ τοὺς τρεῖς τρόπους. ἡ ἐκκλησία δέν ἐνδιαφερόταν γιά τὴ σεμνὴ καταστροφὴ ἐκείνων. οὔτε καὶ οἱ ἲδιοι οἱ εἰδωλολάτρες φυσικὰ ἐνδιαφέρονταν. μόνο τῶν σημερινῶν παγανιστῶν τὸ ἂστοχο ἐνδιαφέρον ἠλεκρίστηκε ἐλαττωματικὰ καὶ ἀναφλέχτηκε σέ βραχυκύκλωμα τῆς διανοίας των ἐνδοκρανιακό.
Θέλω νά πῶ δύο λόγια καὶ γιά τὴ διάσωσι τῶν ἀρχαίων κειμένων ἀπὸ τοὺς Χριστιανούς· γιά τὸ τί εἶδος δηλαδὴ διασώσεως ἔκαναν καὶ ποιοῦ βαθμοῦ. ἡ σῳζόμενη σήμερα ἀρχαία ἑλληνικὴ γραμματεία διασώθηκε κατὰ 99% ἀπὸ τούς Χριστιανούς, καὶ κατὰ 1% ἢ λιγώτερο ἀπὸ ἄλλους μὴ Χριστιανοὺς ποὺ χρησιμοποίησαν μερικά φύλλα της ὡς ναστὸν πάπυρον, δηλαδὴ πολλαπλᾶ πεπιεσμένα παπύρινα περιτυλίγματα σέ μούμιες, καὶ ὡς διεσκατωμένον χάρτην (cacata charta) ἀνευρισκόμενο στοὺς κοπρῶνες τῶν αἰγυπτιακῶν πόλεων. κι αὐτά ἀνευρίσκονται σήμερα ἀνασκαφικῶς. εἶναι δέ σέ ἔκτασι ἡ σῳζόμενη ἀρχαία ἑλληνικὴ γραμματεία ἡ δεύτερη στὸν κόσμο μετά τὴ χριστιανική. ἀκριβέστερα πρώτη εἶναι ή χριστιανικὴ (λεπτομερέστερα πρώτη ἡ λατινικὴ χριστιανικὴ καὶ δεύτερη ἡ ἑλληνικὴ χριστιανικὴ), δεύτερη ἡ ἑλληνικὴ εἰδωλολατρική, τρίτη ἡ λατινικὴ εἰδωλολατρική, τέταρτη ἡ συριακὴ χριστιανικὴ, πέμπτη ἡ μετὰ Χριστὸν ἰουδαϊκὴ ἑβραϊκή, ἕκτη ἡ ἀραβικὴ χριστιανική, ἑβδόμη ἡ ἰσλαμικὴ ἀραβική, ὀγδόη ἡ εἰδωλολατρικὴ ἰνδική, ἐνάτη ἡ εἰδωλολατρικὴ κινεζική, δεκάτη ἡ εἰδωλολατρικὴ ἰνδοκινεζική· ἔπειτα οἱ ἂλλες ἀρχαῖες καὶ προτυπογραφικές γραμματεῖες (χριστιανικές κοπτική, αἰθιοπική, περσική, γεωργιανή, γοτθική, ἀρμενική, σλαβονική, ἰταλική, ἀγγλική, ἱσπανική, γαλλική, ἀφγανική, μογγολική, καὶ εἰδωλολατρικές ἰαπωνική, κορεατική, θιβετική, μογγολική, καὶ παλαιαμερικανική). ἡ χριστιανικὴ γραμματεία (ἑλληνικὴ καὶ λατινικὴ) ὡς πρώτη, ἡ θύραθεν ἑλληνικὴ ὡς δεύτερη, καὶ ἡ θύραθεν λατινικὴ ὡς τρίτη, ὑπερέχουν πολὺ σέ ἔκτασι ἔναντι ὅλων τῶν ἂλλων γραμματειῶν. ἐδῶ φαίνεται πόσο καλά διέσωσαν ἀποκλειστικῶς οἱ Χριστιανοὶ τὴν προχριστιανικὴ ἑλληνικὴ γραμματεία. διότι οἱ Χριστιανοί, μαζὶ μέ τοῦς προχριστιανικοὺς Ἕλληνες Λατίνους καὶ Ἑβραίους, εἶναι οἱ μόνοι λόγιοι στὴν παγκόσμια ἱστορία ποὺ ἔχουν ἱστορικὰ καὶ λοιπὰ ἐπιστημονικά ἐνδιαφέροντα καὶ ἐρευνοῦν ἀνεξάρτητα ἀπὸ τά φρονήματά τους. ὅλοι οἱ ἄλλοι εἶναι μυθολόγοι καὶ φανατικοὶ ψευδολόγοι. στούς Χριστιανοὺς λοιπὸν ὀφείλουμε τὴ σῳζόμενη προχριστιανικὴ ἑλληνικὴ γραμματεία κατα 99% (τὴν ἀντίστοιχη λατινικὴ κατα Ι00%), καὶ εἶναι ἡ μεγαλείτερη τοῦ κόσμου μετά τὴ χριστιανικὴ. φυσικὰ τά κείμενα της εἶναι διαλεγμένα μέ κριτήριο τὴν ἀξία τους· Ὅμηρος, Ἱπποκράτης, Ἡρόδοτος, Θουκυδίδης, Ξενοφῶν, Λυσίας, Ἀριστοτέλης, Θεόφραστος, Ἀρχιμήδης, Πολύβιος, Στράβων, 33 τραγῳδίες τῶν τριῶν τραγικῶν ποὺ οἱ Χριστιανοὶ τὶς ἔκριναν κατάλληλες γιά σχολικὰ βιβλία τῶν παιδιῶν τους, κλπ.. ἦταν δέ τὸ κριτήριο τῶν Χριστιανῶν πολὺ ἀνεκτικό, θα ἔλεγα χαλαρὸ γιά τὴν πίστι τους, ἀφοῦ διασώθηκαν καὶ οἱ 11 ἀθυροστομώτατες κωμῳδίες τοῦ Ἀριστοφάνους, καὶ τ’ ἀδιάντροπα ποιήματα τῆς Παλατινῆς ἀνθολογίας, καὶ τ’ ἀνερυθρίαστα ἔργα τοῦ Πλουτάρχου καὶ τοῦ Ἀθηναίου, καὶ τά σκληρῶς ἐτερόδοξα κι ἀντιχριστιανικά κείμενα τοῦ Πλάτωνος ἢ τοῦ Σέξτου Ἐμπειρικοῦ, καὶ τά συκοφαντικά γιά τοὺς Χριστιανοὺς ἔργα τοῦ Λουκιανοῦ, καὶ τά μυθοβριθῆ ἔργα τοῦ Ἀπολλοδώρου καὶ τῶν ὀψίμων ἐπικῶν, καὶ τά σιχαμερά βιβλία τῶν ὀνειροκριτῶν καὶ ἀστρολόγων μάντεων Ἀρτεμιδώρου καὶ Οὐεττίου, κλπ.. χωρὶς τοὺς Χριστιανοὺς οἱ σημερινοὶ παγανισταὶ δέν θα εἶχαν θρήσκευμα! τὸ φανταστήκατε αὐτό;
Ὃποιος ἐκτιμάει καὶ θαυμάζει τοὺς ἀρχαίους Ἕλληνες καὶ τά κείμενά τους, ἂν θέλῃ νά εὐγνωμονῇ κάποιον γιά τὸ θησαυρό του αὐτόν, ὀφείλει νά εὐγνωμονῇ μόνο τοὺς Χριστιανοὺς τοῦ Βυζαντίου, διότι μόνο αὐτοί, κινούμενοι ἀπὸ ἱστορικὸ καὶ γενικῶς ἐπιστημονικὸ ἐνδιαφέρον, διέσωσαν τά κείμενα αὐτά, καὶ κανεὶς ἂλλος. καὶ χωρὶς αὐτοὺς δέν θα γνωρίζαμε κανέναν ἀπολύτως ἀρχαῖο Ἕλληνα ποιητὴ ἢ συγγραφέα ἢ ἱστορικὸ ἄντρα καὶ δέν θά εἲχαμε καμμία πληροφορία γιά τὴν ἀρχαία ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ ἔθνους. τὸ Ἑλληνικὸ ἔθνος θα ἦταν ἔθνος χωρὶς ἱστορία, ὅπως τὸ Ἀλβανικὸ πού εἶναι ἐξ ἲσου ἀρχαῖο μέ τὸ Ἑλληνικό, ὅπως μερικά ἔθνη τῆς Κεντρικῆς Ἀφρικῆς. αὐτα εἶναι ἀποκλειστικὴ δωρεὰ τῶν Χριστιανῶν πρὸς τὸ Ἑλληνικὸ ἔθνος εἰδικῶς καὶ πρὸς ὁλόκληρη τὴν ἀνθρωπότητα γενικῶς.
Αὐτά γιά τὴ διάσωσι καὶ τὴν ἀπώλεια τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γραμματείας καὶ ὁποιασδήποτε γραμματείας τῆς ἀνθρωπότητος γενικώς.
Ἡ μελέτη αὐτὴ πρωτοδημοσιεύτηκε τὸ 1999 στὸ περιοδικὸ Σάλπιγξ Ὀρθοδοξίας, σέ 2 συνέχειες, τεύχη 348-350.
——————————————————
Η ΔΙΑΣΩΣΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ
Ὅταν οἱ Πέρσες κατέκτησαν καὶ κράτησαν στὴν κατοχή τους γιά 50 μέχρι 170 χρόνια τά τρία τέταρτα τῆς Ἑλλάδος, δηλαδὴ τὴ Μικρασιατικὴ Ἑλλάδα, πού ἦταν ἡ μισή, γιά 170 περίπου χρόνια, κι ἀπὸ τὴ μητροπολιτικὴ Ἑλλάδα τὴ Βόρειο, που ἦταν τὸ ἕνα τέταρτό της, γιά 50 περίπου χρόνια, σεβάστηκαν τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα τῶν ἐκεῖ Ἑλλήνων καὶ δέν τὴν ἐμπόδισαν ποτέ. ὅταν πάλι οἱ Ῥωμαῖοι κατέκτησαν τὴν Ἰταλικὴ καὶ Σικελικὴ Ἑλλάδα στα τέλη τοῦ Γ’ π.Χ. αἰῶνος, τὴ Βόρειο μητροπολιτικὴ τὸ 168 π.Χ., καὶ τὴ Νότιο τὸ 146 π.Χ., ὂχι μόνο σεβάστηκαν, ἀλλά καὶ θαύμασαν τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα τόσο πολύ, ποὺ ἀπὸ τὴν ἀρχὴ κιόλας τὴ θεώρησαν ἀνώτερη ἀπὸ τὴ δική τους, κι αὐτὴ καὶ τὴ γραμματεία της, καὶ ὅσοι ἀπ’ αὐτοὺς ἦταν εὐγενεῖς ἣ εὐκατάστατοι, τὸ θεωροῦσαν ἀπαράδεκτο νά μὴν ξέρουν νά μιλοῦν καὶ νά γράφουν ἑλληνικά. ὁ Ἰούλιος Καῖσαρ, ὅταν ὑπέτασσε τὴ Γαλατία, γιά νά μὴ μποροῦν νά διαβάζουν οἱ Γαλάτες τὶς διαταγές του, ὅταν ἔπεφταν στα χέρια τους, ἀλλήλογραφοῦσε μέ τοὺς ἀξιωματικούς του στὴν ἑλληνικὴ. καὶ τὴ σεβάστηκαν οἱ Ῥωμαῖοι τὴ γλῶσσα αὐτὴ ὂχι μόνο στά παραπάνω ἑλληνικα ἐδάφη, ἀλλὰ καὶ σέ ξένα ἐδάφη, ὅπως λ.χ. στὴν Παλαιστίνη. ἡ Παλαιστίνη τῶν χρόνων τοῦ Χριστοῦ ἦταν δίγλωσση· δηλαδὴ κι ὁ φτωχὸς καὶ ἀγράμματος λαός της μιλοῦσε παιδιόθεν ὡς μητρικές δύο γλῶσσες, καὶ ἡ μία ἀπ’ αὐτές ἦταν ἡ ἑλληνική. γι’ αὐτὸ καὶ εἶχαν καὶ πολλά ὀνόματα ἑλληνικά ὂχι μόνον οἱ πλούσιοι, ὅπως ὁ βασιλεὺς Ἡρώδης ἢ ὁ πατέρας του Ἀντίπατρος ἢ ὁ γιός του Ἀρχέλαος ἢ ὁ ἀδερφός του Φίλιππος, ἀλλὰ καὶ οἱ φτωχοὶ τοῦ λαοῦ, ὅπως οἱ μαθηταὶ τοῦ Χριστοῦ Ἀνδρέας καὶ Φίλιππος. ὁ Ῥωμαῖος Πιλᾶτος μέ τὸν Ἑβραῖο Χριστὸ συνωμίλησαν ἑλληνικά, διότι οὔτε ό Πιλᾶτος ἤξερε ἑβραϊκα οὔτε ὁ Χριστὸς μιλοῦσε λατινικά, ἡ κυρία γλῶσσα τῆς Ῥωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας, ἡ διαφυλετική, δέν ἦταν, ὅπως θα νόμιζε κανείς, ἡ λατινική, ἀλλ’ ἡ ἑλληνική. οἱ Ῥωμαῖοι σέ κάθε χώρα χρησιμοποιοῦσαν ὡς ἐπίσημες κρατικές τρεῖς γλῶσσες· πρώτη καὶ κύρια τὴν έλληνική, δεύτερη τὴν ἐντόπια (λ.χ. συριακή, γαλατική, αἰγυπτιακή, κλπ.), καὶ τρίτη τὴ δική τους τὴ λατινική. γι’ αὐτὸ καὶ στὴν πινακίδα τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ τὸ αἰτιολογικὸ τῆς θανατικῆς του καταδίκης γράφτηκε, ὅπως ἱστοροῦν οἱ εὐαγγελισταί, ἑβραϊστὶ ἑλληνιστὶ ρωμαίστί. αὐτὸς ὁ τρίλεξος ὅρος ἀνευρίσκεται πολλές φορές σέ πολλὰ ἀρχαῖα κείμενα, ἄσχετα μέ τὴ Χριστιανικὴ πίστι ἢ τὸν Ἰουδαϊσμό· μόνο πού στὴν πρώτη θέσι πολλές φορές ἀντὶ ἑβραϊστὶ ἔχει συριστί, αἰγυπτιστί, ἀραβιστί, κλπ.. ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα ἦταν ἡ μόνη κοινὴ γλῶσσα ὅλων τῶν ἐθνῶν τῆς Ῥωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας. γι’ αὐτὸ κι ὁ Ἑβραῖος ἀπόστολος Παῦλος, ὁ κατά τὴ νομική του ἰθαγένεια Ῥωμαῖος πολίτης, ὅταν γράφῃ Ἐπιστολές πρὸς Ῥωμαίους, πρὸς Γαλάτας, πρὸς Ἑβραίους, γράφει στὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα. γι’ αὐτὸ καὶ γενικῶς ἡ Κ. Διαθήκη γράφτηκε ὁλόκληρη στὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα (δέν ἀληθεύει ὁ μῦθος ὅτι τὸ Κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιον γράφτηκε πρῶτα στὴν ἑβραϊκή). αὐτὸς ὁ σεβασμὸς πρὸς τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα καὶ τὴν ὑπεροχή της ἐκ μέρους τῶν Ῥωμαίων καὶ ἡ ἐπικράτησί της ὡς πρώτης γλώσσης τῆς αὐτοκρατορίας των, μέ δεύτερη τὴ λατινική, διήρκεσε μέχρι τὸ 284 μ.Χ.. καὶ τὴ σεβάστηκαν τὴ γλῶσσα αὐτὴ ὂχι μόνο οἱ καθαρόαιμοι Ῥωμαῖοι αὐτοκράτορες, οἱ μέχρι δηλαδὴ τὸν Ἀδριανό, ἀλλὰ καὶ οἱ Γαλάτες, καὶ οἱ Σύροι, καὶ οἱ Ἄραβες, καὶ οἱ Θρᾷκες αὐτοκράτορες τῆς Ῥωμαῖκῆς αὐτοκρατορίας.
Τὸ 284 μ.Χ. ἀναρριχήθηκε στὸν αὐτοκρατορικὸ θρόνο ὁ ἐξ ὑπαξιωματικῶν Ἰλλυριός, ἤτοι Δαλμάτης (= Ἀλβανός), στρατηγὸς Διοκλητιανός. ἕνα ἀπὸ τά πρῶτα ποὺ ἔκανε ὁ βάρβαρος αὐτὸς αὐτοκράτορας, μόλις ἐνθρονίστηκε, ἦταν ὅτι κατήργησε τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα καὶ ἀπαγόρευσε τὴν ἐπίσημη χρῆσι της. καὶ ἡ ἀπαγόρευσι αὐτὴ διήρκεσε τρισήμισυ αἰῶνες, μέχρι τὸ 610 ποὺ ἀνατράπηκε ὁ αὐτοκράτορας Φωκᾶς ὁ μέθυσος. τὴν ἐπανέφερε ὡς γλῶσσα τῆς αὐτοκρατορίας, ἐπίσημη καὶ μοναδική, ὁ αὐτοκράτορας Ἡράκλειος ποὺ ἀνέτρεψε τὸ Φωκᾶ. ὁ Διοκλητιανός, ἐπειδὴ φοβόταν τὸν πανίσχυρο Γερμανὸ συστράτηγό του καὶ συναυτοκράτορα Κωνστάντιο, ποὺ βασίλευε στὶς ἐπαρχίες Αὐστρία Γερμανία Ἑλβετία Γαλλία καὶ Ἀγγλία, κι ἐπειδὴ δέν ἔνιωθε -ὁ Διοκλητιανὸς- καθόλου ἀσφαλὴς στὴν καρέκλα του, εἶχε κάνει συναυτοκράτορές του ἄλλους δυὸ Ἰλλυριούς, τὸ γαμπρό του Γαλέριο καὶ τὸν ψυχοπαθῆ φίλο του Μαξιμιανό· ἦταν καὶ οἱ δύο τοῦ χεριοῦ του. ὁ Γερμανὸς Κωνστάντιος ἀπὸ τὴν Ἑλληνίδα γυναῖκα του Ἑλένη, τὴν πρώτη, εἶχε γιὸ τὸ Μ. Κωνσταντῖνο· κι ἀπὸ τὴν Ἰλλυρίδα, τὴ δεύτερη γυναῖκα του, τὴν κόρη τοῦ ψυχασθενοῦς Μαξιμιανοῦ, ἀπέκτησε ἕναν ψυχασθενῆ γιό, τὸν Κωνστάντιο, τὸν πατέρα τοῦ Ἰουλιανοῦ τοῦ λεγομένου παραβάτου. μετὰ τὴν ἀπαγόρευσι τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης ἀπὸ τὸ Διοκλητιανό, ὅλοι σχεδὸν οἱ ἐγγράμματοι εἰδωλολάτρες Ἓλληνες -ποὺ ἦταν τότε περίπου τὸ ἕνα τρίτο ἢ τέταρτο τῶν Ἑλλήνων- ἀπαρνήθηκαν τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα, ἐπειδὴ μ’ αὐτὴ δέν εἶχαν καμμία πρόσβασι στά κρατικά ἀξιώματα καὶ κανένα λαμπρὸ μέλλον, ἔμαθαν καλά τὴ λατινική, κι ἔγραφαν πλέον σ’ αὐτήν, γιατὶ καὶ σ’ αὐτὴ πλέον μιλοῦσαν. ἔτσι λ.χ. οἱ σύγχρονοι τοῦ Ἰωάννου Χρυσοστόμου Ἑλλήνες Ἀμμιανὸς Μαρκελλῖνος ὁ ἱστορικὸς καὶ Μακρόβιος ὁ γραμματικὸς καὶ πάρα πολλοὶ ἄλλοι ὡς συγγραφεῖς εἶναι Λατῖνοι καὶ λατινόγλωσσοι. στὴν ἑλληνικὴ ἔμειναν γιά λίγα χρόνια λίγοι εἰδωλολάτρες Ἓλληνες, οἱ ὁποῖοι γρήγορα κι ἐγκατέλειψαν τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα ὅλοι. μ’ αὐτὸ τὸν τρόπο ἐξέλιπαν οἱ τελευταῖοι Ἓλληνες εἰδωλολάτρες, μηδενὸς διώκοντος. ὡς τυχοδιῶκτες ἐκλατινίστηκαν, γιά νά μὴ χάσουν τὴν ὑψηλὴ κοινωνικὴ τάξι στὴν ὁποία πάσχιζαν νά μποῦν. τά δυὸ ὅμως τρίτα ἢ τρία τέταρτα τῶν Ἑλλήνων ἤδη τῆς ἐποχῆς τοῦ Διοκλητιανοῦ ἦταν, ὅπως εἶπα, Χριστιανοί. κι αὐτοὶ μόνοι κράτησαν μέ πεῖσμα ὡς γλῶσσα τους, καὶ λαλούμενη καὶ γραφόμενη, ἀπὸ ἐγγραμμάτους κι ἀγραμμάτους, τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα· μόνο τὴν ἑλληνική.
Ὅταν 80 χρόνια μετὰ τὸ Διοκλητιανό, ἐπὶ Ἰουλιανοῦ, ἐπανῆλθε ἡ δίωξι τῶν Χριστιανῶν, γιά 17 μόνο μῆνες που βασίλευσε ὁ Ἰουλιανός, ὁ Γερμανοϊλλυριὸς αὐτὸς αὐτοκράτορας ὁ λεγόμενος καὶ παραβάτης (= πρώην Χριστιανὸς ἀποσκιρτήσας), ἐπειδὴ ἀπὸ κατηχούμενος τοῦ ἀρειανισμοῦ, που ἦταν, ἀσπάστηκε τὴν περσικὴ εἰδωλολατρία, γιατὶ μέσα στὴν ψυχασθενική του φαντασίωσι πίστευε ὅτι εἶναι γιὸς τοῦ περσικοῦ θεοῦ Μίθρα, ὁ φρενοβλαβὴς αὐτός, λαμβάνοντας εἰς βάρος τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης μέτρα πολὺ σκληρότερα ἐκείνων τοῦ Διοκλητιανοῦ, ἀπαγόρευσε στούς Χριστιανούς, δηλαδὴ στα 90 ἢ 95% πλέον τοῦ Ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ τῆς αὐτοκρατορίας, ἀκόμη καὶ τὴν ἐντελῶς ἰδιωτικὴ διδασκαλία καὶ ἐκμάθησι τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης. αὐτὸ τὸ ἔκανε κυρίως, ἐπειδὴ πίστευε ὅτι ἔτσι θα πλήξῃ τὴν Καινὴ Διαθήκη. ἀλλα βέβαια οἱ 17 μῆνες τῆς βασιλείας του γιά τοὺς Χριστιανοὺς ἦταν κουνούπι στοῦ βοδιοῦ τὸ κέρατο· οὔτε πού τὴν κατάλαβαν· διότι γι’ αὐτοὺς σήμαινε μόνον ὅτι τά παιδιά τους στὴν ἐκμάθησι τῆς μητρικῆς των γλώσσης στά σχολεῖα ἔχασαν μόνο μιά χρονιά. τὴν ἀπαγόρευσι τοῦ Ἰουλιανοῦ καὶ τὸν ἲδιο τὸν Ἰουλιανὸ οἱ Χριστιανοὶ οὔτε που τά ἔνιωσαν. γελοῦσαν μέ τά καμώματα τῆς ἀνισορροπίας του. ὁ Μ. Ἀθανάσιος μάλιστα, ἐπίσκοπος τῆς μεγαλείτερης πόλεως τῆς αὐτοκρατορίας, τῆς Ἀλεξανδρείας, τὸν ὁποῖο ὁ Ἰουλιανὸς «ἐξώρισε», οὔτε κἂν ξεκίνησε γιά τὴν ἐξορία ἐκείνη, παρ’ ὅλο που ὸ παλαβὸς προσπαθοῦσε μέ ἀλλεπάλληλες ἐπιστολές νά διεγείρῃ ἐναντίον του τούς Ἀλεξανδρεῖς, λές καὶ αὐτὸς ἦταν ὁ ἀντάρτης, ὁ δέ αὐτοκράτορας ἦταν ὁ Ἀθανάσιος. τοὺς ἔγραφε μάλιστα, γιά νά τούς φιλοτιμήσῃ, ὅτι εἶστε ἀπόγονοι τοῦἈλεξάνδρου τοῦ Μακεδόνος, τοῦ πιὸ γενναίου καὶ τρομεροῦἛλληνος, ὁὁποῖος, ἂν ζοῦσε σήμερα, θα ἔφερνε σέ κάποια ἀγωνία ἀκόμη κι ἐμᾶς τοὺς Ῥωμαίους! ἐκεῖνο τὸν καιρὸ ἔγραψε καὶ δυὸ φαντασιωτικα βιβλία τρελλοῦ, δυὸ ψυχασθενικές λογόρροιες, ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων, ἐπειδὴ ἦταν φανατικὸς ἑβραιόφιλος, κι ἐναντίον τοῦ Μ. Ἀλεξάνδρου. τὸ πρῶτο, στὸ ὁποῖο χλευάζει κι ἐξυβρίζει τους Ἓλληνες, τὸ τιτλοφορεῖ Μισέλλην, τὸ δεύτερο, στὸ ὁποῖο προσπαθεῖ νά λασπώσῃ τὸν Ἀλέξανδρο μέ πολλὴ μανιακὴ κακία, τὸ τιτλοφορεῖ Συμπόσιον ἢ Κρόνια. οἱ σημερινοὶ Ἑλληναρᾶδες ἐξυμνοῦν καὶ θεοποιοῦν τὸν Ἰουλιανὸ γιά δύο λόγους· ἀπὸ ἀντιχριστιανικὴ λύσσα κι ἀπὸ πολλὴ ἀγραμματοσύνή σαν τσόκαρα καὶ στειλιάρια, ποὺ εἶναι, οὔτε διάβασαν τά δυὸ αὐτὰ βιβλία του οὔτε κἂν τὴν ὓπαρξί τους ξέρουν· κούτσουρα. καὶ τὸν λένε «μέγαν Ἰουλιανό», ἐπειδὴ δέν ξέρουν ὅτι βασίλευσε μόνο 17 μῆνες καὶ δέν ἔκανε ἀπολύτως τίποτε. ἦταν δέ καὶ κίναιδος. ὁ Ἀθανάσιος ἐξακολουθοῦσε πολὺ ἐπίσημα νὰ ἐπισκοπεύῃ στὴ μεγαλούπολι καὶ ἔλεγε ὅτι δέν βλέπει νά διαρκέσῃ γιά πολὺ αὐτὴ ἡ παλαβομάρα. μᾶλλον καταλάβαινε ὅτι ἕνα τέτοιο ψυχοπαθές ἂτομο δέν θα τὸ ἀνεχτοῦν στὸ θρόνο οἱ στρατηγοὶ παραπάνω ἀπὸ μιά χρονια περίπου. καὶ φυσικά δέν διαψεύστηκε. ὁ πανίσχυρος εἰδωλολάτρης στρατηγὸς Βαλεντινιανὸς δολοφόνησε τὸν ψυχασθενῆ, διώρισε γιά ἕνα ἔτος αὐτοκράτορα τὸν εἰδωλολάτρη συστράτηγό του Ἰοβιανό, ὥσπου νά δῇ ἂν θά ἐπικρατήσῃ τὸ κίνημα του, κι ὅταν εἶδε ὅτι ἐπικράτησε, δολοφόνησε καὶ τὸν Ἰοβιανό, κι ἔγινε αὐτοκράτορας ὁ ἴδιος γιά πολλά χρόνια. ὅλοι οἱ τότε εἰδωλολάτρες αὐτοκράτορες, Ἰοβιανός, Βαλεντινιανός Α’, Β, Γ’, Βάλης, καὶ Γρατιανός, εὐνόησαν τοὺς Χριστιανούς καὶ τοὺς ἂφησαν ἣσυχους νά διδάσκουν καὶ νά μαθαίνουν ὅ,τι θέλουν. εἶναι οἱ 6 εἰδωλολάτρες αὐτοκράτορες τῆς πραγματικῆς ἀνεξιθρησκίας, οἱ προκάτοχοι τοῦ Θεοδοσίου Α’. ἀλλά κι ὁ Θεοδόσιος, ὁ ἕβδομος τῆς σειρᾶς, ἦταν εἰδωλολάτρης, ὅταν ἔγινε αὐτοκράτορας· ἔπειτα ἔγινε Χριστιανός, ἐπειδὴ σχεδὸν ὅλοι οἱ ὑπήκοοί του ἦταν πλέον Χριστιανοί. τὸ πρῶτο πρᾶγμα που ἀκύρωσε ὁ Ἰοβιανός, μόλις διαδέχτηκε τὸν Ἰουλιανό, ἦταν τὸ διάταγμα τοῦ Ἰουλιανοῦ ποὺ ἀπαγόρευε στοὺς Χριστιανοὺς τὴ σπουδὴ τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης. ἦταν ἐξωφρενικό, διότι, ὅπως εἶπα, τὸ 95% τῶν Ἑλλήνων ἦταν τότε Χριστιανοί. ἦταν σα ν’ ἀπαγόρευε κανεὶς στούς Ἓλληνες νά μιλοῦν ἑλληνικά. γι’ αὐτὸ κι ὁ Ἰοβιανὸς ἀκύρωσε τὸ τρελλὸ διάταγμα τοῦ Ἰουλιανοῦ. δέν ἐπανέφεραν ὅμως οἱ αὐτοκράτορες ἐκεῖνοι, οὔτε κανεὶς ἂλλος μέχρι τὸν Ἡράκλειο, ὡς ἐπίσημη γλῶσσα τοῦ κράτους τὴν ἑλληνική γιά τὸν ἁπλούστατο λόγο ὅτι δέν ἦταν Ἓλληνες· δέν τοῦς ἔνοιαζε. οὔτε τὴν ἐπανέφεραν ἀλλ’ οὔτε κι ἐμπόδιζαν τὴν ἰδιωτικὴ μάθησι καὶ χρῆσι της· ἀκριβῶς ὅπως γινόταν ἐπὶ τουρκοκρατίας. οἱ δέ ἐλάχιστοι πλέον εἰδωλολάτρες Ἓλληνες, ἐπειδὴ διακατέχονταν ἀπὸ τυχοδιωκτική καὶ ἀκόρεστη ὅρεξι γιά κρατικά ἀξιώματα, υἱοθετοῦσαν τὴ λατινικὴ γλῶσσα καὶ ἀρνοῦνταν τὴν ἑλληνική. ἀναφέρω τὸ ἐπιφανές παράδειγμα ἑνὸς τέτοιου αὐτοκράτορος μὴ Ἕλληνος, που ἦταν ἀδιάφορος γιά τὴν τύχη τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης τὴν ὁποία δέν μίλησε ποτέ του, κι ἑνὸς συγχρόνου του ἀξιωματούχου Ἓλληνος εἰδωλολάτρου ἀπὸ κείνους πού ἀπαρνήθηκαν τὴν ἑλληνικὴ μητρική τους γλῶσσα, γιά ν’ ἀναρριχηθοῦν στά ὑψηλὰ ἀξιώματα, πρὸς τὸ τέλος περίπου τῆς μαύρης περιόδου 284 – 610. ὁ Ἰουστινιανὸς (527 – 565) καὶ ὁ ἐπὶ τῆς δικαιοσύνης ὑπουργός του Τριβωνιανός, πού προτίμησε νά κωδικοποιήσῃ τά μέχρι τότε κείμενα τοῦ ῥωμαϊκοῦ δικαίου στὴ λατινικὴ γλῶσσα, καὶ ὂχι ὅπως τά κωδικοποίησαν ἀργότερα οἱ αὐτοκράτορες τῆς Μακεδονικῆς δυναστείας στὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα. ὁ Ἰουστινιανὸς ἦταν «Χριστιανός», ἀλλά δέν ἦταν Ἕλληνας· ὁ Τριβωνιανὸς ἦταν Ἕλληνας, ἀλλά δέν ἦταν Χριστιανός· ἦταν ἀπὸ τούς τελευταίους εἰδωλολάτρες. καὶ οἰ δυό, καὶ ὁ πανίσχυρος αὐτοκράτορας κι ὁ εὐνοημένος του ὑπουργὸς, συμφωνοῦσαν ὅτι ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα πρέπει νά παραμείνῃ θαμμένη, μέχρι νά σβήσῃ τελείως, ὅτι οἱ νόμοι τοῦ κατὰ 80% ἑλληνικοῦ κράτους πρέπει νά εἶναι γραμμένοι στὴ λατινική, οἱ νομομαθεῖς οἱ δικασταὶ καὶ οἱ δικηγόροι νά μιλοῦν στά δικαστήρια μόνο λατινικά, καὶ ὁ ἁπλὸς λαός, ὁ Ἑλληνικός, τόσο στα δικαστήρια ὅσο καὶ στὸ στρατὸ καὶ σ’ ὅλες ἀνεξαιρέτως τὶς δημόσιες ὑπηρεσίες πρέπει νά ἐξαναγκάζεται νά μιλάῃ λατινικά. τότε μπῆκαν στὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα οἱ σημερινές ἂφθονες λατινικές λέξεις της, ὅπως σπίτι πόρτα σκάλα κάγκελλο κολόνα κελλί φροῦτο φρέσκος μαρούλι ῥαδίκι μανίκι μουλάρι σκρόφα πουλί κουνέλι κότα παϊδάκια φαμίλια μπάρμπας κάστρο ταβέρνα καὶ χιλιάδες ἂλλες.
Καὶ ποιός κατὰ τή μαύρη ἐκείνη ἐποχὴ τῶν 3,5 αἰώνων ἦταν ὁ μοναδικὸς χρήστης τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης, ποιός ἦταν ἐκεῖνος ποῦ ἐπέμενε μέ πεῖσμα νά μιλάῃ τὴν ἑλληνικὴ καὶ μόνο τὴν ἑλληνική, πού ἂν δέν τὴ μιλοῦσε κι αὐτὸς ὁ τελευταῖος φορέας, ἡ ἑλληνικὴ σ’ ἓναν αἰῶνα θά γινόταν μιά πενιχρὴ γλῶσσα τῶν 3000 λέξεων σάν τὴν τσιγγάνικη, καὶ σ’ ἂλλον ἕναν αἰῶνα θά ἔσβηνε τελείως, ὅπως συνέβη μέ ἂλλες ἐθνικές γλῶσσες σάν τὴν προρρωμαϊκὴ γαλατικὴ καὶ τὴν προρρωμαϊκὴ ἱσπανικὴ καὶ τὴν προαραβικὴ αἰγυπτιακή, ποιός εἶναι ὁ ἕνας καὶ ἀποκλειστικὸς χρήστης καὶ διατηρητὴς καὶ σωτήρας τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης, πού ὂχι μόνο τὴ διέσωσε, ἀλλὰ καὶ τὴν κράτησε στὸ πιὸ ὑψηλό της ἐπίπεδο, ἐπίπεδο ποὺ δέν δοκίμασε ποτέ ἄλλοτε καμμία γλῶσσα τῆς γῆς, καὶ διατήρησε μαζὶ μ’ αὐτὴ καὶ τὴν ἀρχαία της προχριστιανικὴ γραμματεία, δεύτερη σέ ἔκτασι πάνω σ’ ὅλη τὴ γῆ, κι ἔγραψε σ’ αὐτὴ ἂλλη μιά τεράστια γραμματεία, πρώτη σέ ἔκτασι πάνω σ’ ὅλη τὴ γῆ, ποιός εἶναι αὐτὸς ὁ μοναδικός χρήστης καὶ σωτήρας τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης; ἡ Χριστιανικὴ ἐκκλησία· οἱ Χριστιανοὶ Ἓλληνες. ὅταν οἱ Ἓλληνες εἰδωλολάτρες πρόδωσαν τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα, γιά νά μὴ χάσουν τ’ ἀξιώματα καὶ τὴν ἔνταξί τους στὴν τότε κοινωνικὴ ἐλὶτ καὶ κρατικὴ νομενκλατούρα. δέν ὑπάρχει ἱστορικὸς ἢ γνώστης τῆς ἱστορίας πού θά τολμήσῃ ν’ ἀμφισβητήσῃ αὐτὴ τὴ μεγάλη ἀλήθεια. μόνο φρενοβλαβὴς θά τολμοῦσε κάτι τέτοιο.
Βέβαια ἐξ ἲσου ἀλήθεια εἶναι ὅτι τὸ κίνητρο τῶν Χριστιανῶν γι’ αὐτὴ τὴ μεγάλη πρᾶξι τους ἦταν ἡ Κ. Διαθήκη καὶ ἡ Π. Διαθήκη, τὸ ὅτι δηλαδὴ ἢθελαν πάσῃ θυσία νά κρατήσουν ζωντανὴ τὴ γλῶσσα στὴν ὁποία γράφτηκε πρωτοτύπως ἡ Κ. Διαθήκη καὶ ή αὐθεντικὴ μετάφρασι τῆς Π. Διαθήκης. τὸ κίνητρο ὅμως αὐτὸ δέν μειώνει καθόλου τὴν προσφορά τους στὸ Ἑλληνικὸ ἔθνος, ὅτι μόνοι αὐτοὶ διέσωσαν τὴ γλῶσσα του, τὴ γλῶσσα τους.
Οἱ Χριστιανοί, οἱ ἐκκλησιαστικοὶ συγγραφεῖς, οἱ πατέρες τῆς ἐκκλησίας, ὁ Ἀθανάσιος, ὁ Ἰωάννης Χρυσόστομος, καὶ τόσοι ἄλλοι ἐπέμεναν νά γράφουν, ἁπαξάπαντες καὶ μόνον αὐτοί, στὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα, νά κηρύττουν τὴν πίστι στὴν ἑλληνικὴ, νά χρησιμοποιοῦν στὴ λατρεία τὴν ἑλληνική. καὶ γιά νά τὴ γνωρίζουν εἰς βάθος καὶ ἐκ περισσοῦ, ἔκριναν ὅτι πρέπει νά διαφυλάξουν καὶ νὰ σπουδάζουν καὶ τά προχριστιανικά κείμενά της, 2000 τόμους, τὴ δεύτερη, ὅπως εἶπα, σέ ἔκτασι ἀρχαία γραμματεία τῆς γῆς μετά τὴ χριστιανικὴ. οἱ εἰδωλολάτρες Ἓλληνες ἐν τέλει προσῆλθαν ὅλοι στὴν προσοδοφόρο λατινικὴ κι ἀφωμοιώθηκαν ἀπὸ τὸ λατινισμό, γι’ αὐτὸ καὶ οἱ μέν Χριστιανοὶ λέγονταν τότε μέ τὴν ἑλληνικὴ λέξι πιστοί, οἱ δέ εἰδωλολάτρες μέ τὴ λατινικὴ λέξι παγάνοι (pagani)· καὶ σήμερα τοὺς λέμε παγανιστάς. διότι ἐκλατινίστηκαν· πρόδωσαν τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα. ὁ τυχοδιώκτης καὶ ὑλόφρων καὶ ἄπληστος εἰδωλολάτρης ποτέ δέν χαλάει τὴ ζαχαρένια του, ἀλλὰ τὸ μόνο πού κυττάει εἶναι τὸ τομαράκι του· καὶ γι’ αὐτὸ θέλει πάντα κοινωνικῶς καὶ κρατικῶς νά ἔχῃ τὸ πάνω χέρι· καὶ γιά νά τὸ ἐπιτύχῃ αὐτό, πουλάει, ὅταν χρειαστῇ, καὶ τὴ γλῶσσα του καὶ τὸ ἔθνος του. εἶναι τέτοιος λόγῳ τῆς ἠθικῆς που τοῦ ὑπαγορεύει ἡ ἀκάθαρτη θρησκεία του, ἡ θρησκεία τοῦ ψεύτη καὶ κλέφτη Ἑρμοῦ, τῶν φονιάδων Ἀπόλλωνος καὶ Ἄρεως, τοῦ κτηνοβάτου Ποσειδῶνος, τῆς πόρνης Ἀφροδίτης, τῆς μοιχαλίδος Δήμητρος, τοῦ μοιχοῦ καὶ αἶμομίκτου καὶ ἀρσενοκοίτου Διός, καὶ τοῦ κιναίδου Διονύσου, τοῦ ψευδάνορος (= ψευτοάντρα), ὅπως τὸν ἔλεγαν μέ σιχασια στὴ διάλεκτό τους οἱ ἀρχαῖοι Μακεδόνες· τέτοια εἶναι ή ἠθικὴ τῶν φαντασιωτικῶν αὐτῶν προσωποποιήσεων τῆς κακίας τῆς ἀκαθαρσίας καὶ τῆς διαστροφῆς. ποιά ἐθνικὴ γλῶσσα νά διασώσῃ ὁ παγανιστής, ὅταν θα χρειαστῆ νά τὴν προδώσῃ καὶ νά τὴ θάψῃ, γιά νά μὴ χάσῃ τὸ τομαράκι του τὴν καλοπέρασι καὶ τὴν ὑστερικὴ προβολή; οἱ ἐλάχιστοι τελευταῖοι εἰδωλολάτρες τῆς Ἑλλάδος χάθηκαν, ὂχι διότι κάποιος τοὺς κυνήγησε· κανεὶς δέν τοὺς πείραξε μέχρι τὸν Θ’ μ.Χ. αἰῶνα πού ὑπῆρχαν λίγοι ἀκόμη· ἀφοῦ ἀνέβαιναν καὶ στα ὔπατα ἀξιώματα, ὅπως ὁ ἐπὶ Θεοδοσίου πρωθυπουργὸς Εὐτρόπιος κι ὁ ἐπὶ Ἰουστινιανοῦ ὑπουργὸς Τριβωνιανός, γιά τὸν ὁποῖο ὅλες οἱ πηγές μαρτυροῦν ὅτι ἦταν ὁ μεγαλείτερος μιζαδόρος καὶ δωρολήπτης (δωροδοκῶν) τῆς αὐτοκρατορίας. οἱ Ἓλληνες εἰδωλολάτρες ἐξέλιπαν, ἐπειδὴ ἐκλατινίστηκαν· τότε χάθηκαν γιά τὸ Ἑλληνικὸ ἔθνος· ὅπως ἀκριβῶς χάθηκαν γι’ αὐτὸ καὶ οἱ ἐξισλαμισθέντες Βυζαντινοί, ὅσοι ἔγιναν Ἄραβες καὶ Τοῦρκοι, καὶ πασᾶδες καὶ τύραννοι καὶ βασανισταὶ τῶν ἄλλων ἀδερφῶν τους Ἑλλήνων· αὐτὸ ἦταν δική τους ἐπιλογή.
Ἀλλά καὶ λίγο πρὶν ἀπὸ τὴν τουρκοκρατία, ὁ Γεώργιος Γεμιστὸς καὶ περίπου ἄλλοι 10 τῆς παρέας του, πού ἀπὸ Χριστιανοὶ ἔγιναν εἰδωλολάτρες, γιατὶ φαντάστηκαν ὅτι ἔτσι θα σώσουν τὸ Ἑλληνικὸ ἔθνος ἀπὸ τοὺς Τούρκους, ὅταν τοὺς παρουσιάστηκε ἡ εὐκαιρία νά πᾶν στὴν Ἰταλία ὡς διαπραγματευταὶ τῆς ἑνώσεως ὀρθοδόξων καὶ παπικῶν, ξανάγιναν «Χριστιανοὶ» ὀρθόδοξοι, σαν τὸν Καραχαβιάρη καὶ τά ζαγάρια του, πῆγαν στὴν Ἰταλία, ὑπέγραψαν τὴν «ἕνωσι», κι ἐκεῖ, ὅταν ὁ φιλοτομαρισμός τους καὶ ἡ φιλαυτία τους γλυκάθηκαν καὶ ζεστάθηκαν, γιά νά παραμείνουν στὴν Ἰταλία καὶ νά γίνουν ἰταλόγλωσσοι καὶ Ἰταλοί, ἔγιναν παπικοί· δέν ξαναγύρισαν στὴν Ἑλλάδα. χάθηκαν γιά τὸ Ἑλληνικὸ ἔθνος, μηδενὸς διώκοντος. διότι δέν μποροῦσε τὸ τομαράκι τους νά ὑπομείνῃ τὴν τουρκοκρατία, ὅπως τὴν ὑπέμειναν καρτερικα καὶ ἡρωϊκὰ οἱ πιστοὶ Χριστιανοί, αὐτοὶ ποὺ διατήρησαν μέχρι τὴν ἀπελευθέρωσί του καὶ τὸ ἔθνος καὶ τὴ γλῶσσα του.
Δεύτερη λοιπὸν φορά ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα κινδύνευσε νά σβήσῃ, μαζὶ καὶ μέ τὴ γραμματεία της καὶ μέ τὸ ἔθνος, κατὰ τοὺς 4 αἰῶνες τῆς τουρκοκρατίας, πού γιά τὸ βόρειο μισὸ τῆς Ἑλλάδος ἦταν 5. τότε ὅλοι οἱ ὑλόφρονες καὶ καιροσκόποι καὶ τυχοδιῶκτες “Έλληνες ἔγιναν Τοῦρκοι καὶ μουσουλμάνοι· καὶ λίγοι που μποροῦσαν νά φύγουν στὸ ἐξωτερικὸ καὶ νά ῥίξουν πίσω τους στὴν πατρίδα μαύρη πέτρα, ἔγιναν παπικοὶ καὶ Ἰταλοί. οἱ δέ πιστοὶ Χριστιανοὶ ἔμειναν Ἓλληνες. πάλι βέβαια τὸ κίνητρό τους ἦταν ἡ πίστι τους ἡ χριστιανική· ἐπειδὴ δέν μποροῦσαν νά γίνουν Τοῦρκοι οὔτε Ἰταλοί, ἂν δέν ἀπαρνοῦνταν αὐτὴ τὴν πίστι· οὔτε αὐτὸ μειώνει ὅμως τὴ μεγάλη πρᾶξι τους, τὴ μόνη πρᾶξι ποὺ διέσωσε τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα καὶ φυσικα καὶ τὸ ἔθνος τὸ Ἑλληνικό. οὔτε αὐτὸ εἶναι σύμπτωσι, οὔτε ἂσχετο μέ τὴ θεία πρόνοια. ὅσοι δέν κρατήθηκαν πιστά μέλη τῆς Χριστιανικῆς πίστεως καὶ ἐκκλησίας, ἔχασαν τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα· καὶ τὴν ἐθνικότητά τους βέβαια. γιά κείνους ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα ἔσβησε· χάθηκε. σήμερα μιλοῦν τουρκικά καὶ ἰταλικά· κι ἔχουν καὶ τὴν ἀντίστοιχη ἐθνικὴ συνείδησι· κι ἐπιβουλεύονται κιόλας τὸ Ἑλληνικὸ ἔθνος καὶ τὴ γλῶσσα του. μόνη ἡ ἐκκλησία διέσωσε, γιὰ δεύτερη φορα στὴν ἱστορία, τὴ γλῶσσα αὐτὴ τὴν ἑλληνική. οἱ Ἓλληνες γιά 4-5 αἰῶνες καὶ στα δικαστήρια καὶ στὶς κρατικές ὑπηρεσίες ἦταν ἀναγκασμένοι νά μιλοῦν τουρκικά, μόνο στὴν ἐκκλησία μιλοῦσαν ἑλληνικά, καὶ στὸ σπίτι τους βέβαια ὡς Χριστιανοί. ἡ ἐκκλησία κράτησε καὶ στὴ λατρεία της καὶ στὸ κήρυγμά της καὶ σέ κάθε χρῆσι της μόνο τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα. μόνη ἡ ἐκκλησία. δέν ὑπῆρξε ἄλλος φορεὺς τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης τότε. κι ἂν χανόταν ἡ γλῶσσα βέβαια, θα χανόταν καὶ ἡ γραμματεία της καὶ ή ἱστορία καὶ τὸ ἔθνος.
Καὶ παρ’ ὅλες τὶς δυσμενεῖς, δυσμενέστατες κι ἐπικίνδυνες, συνθῆκες ἡ ἐκκλησία τὴ γλῶσσα τὴν ἑλληνικὴ τὴν κράτησε σ’ ὅλο τὸ ὔψος της καὶ σ’ ὅλη τὴν καθαρότητά της. ἀφήνω τοὺς λογίους ἐκκλησιαστικοὺς ἡγέτες, σαν τοὺς κληρικοὺς Μελέτιο Πηγᾶ, Εὐγένιο Βούλγαρι, Νικηφόρο Θεοτόκη, Νεόφυτο Δούκα, Ἀθανάσιο Πάριο, Θεόφιλο Καμπανίας Θεσσαλονίκης, καὶ τόσους ἄλλους, πού ἔγραφαν σέ ἀρχαΐζουσα γλῶσσα. παίρνω τὶς ἁπλές Διδαχές τοῦ Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ! τί δημοτικὴ ἑλληνική! τί καθαρότητα ἑλληνικῆς γλώσσης! κάνετε ἕνα πείραμα. πάρετε τρία δημοτικὰ κείμενα τῆς τουρκοκρατίας, δυὸ ἰδιωτικὰ κι ἕνα ἐκκλησιαστικό· ἕνα τοῦ ΙΖ’ αἰῶνος, ἓνα τοῦ ΙΗ’, κι ἕνα τοῦ ΙΘ’· τὸ Χρονικὸ τοῦ Παπασυναδινοῦ τοῦ Σερραίου (ΙΖ’), τὶς Διδαχές τοῦ Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ (ΙΗ’), καὶ τὸ Στορικὸν (= Ἱστορικὸν) τοῦ στρατηγοῦ Μακρυγιάννη (ΙΘ’), δηλαδὴ αὐτὸ ποὺ λέμε Ἀπομνημονεύματα του· (διότι ὁ Μακρυγιάννης μπορεῖ νἂγραψε τὸ κείμενό του μετὰ τὴν τουρκοκρατία, ἀλλὰ τὴ γλῶσσα του τὴν ἔμαθε ὡς μητρικὴ καὶ τὴ μιλοῦσε ὡς ὥριμος πλέον ἂντρας ἤδη ἐπὶ τουρκοκρατίας). πάρτε τά κείμενα αὐτά καὶ χτενίστε τὸ λεξιλόγιό τους. στα δύο, Παπασυναδινὸ και Μακρυγιάννη, θά βρῆτε μιά δημοτικὴ ἑλληνικὴ κατάφορτη ἀπὸ τουρκικές λέξεις· τί ἀμανάτι καὶ τί τζιβαέρι καὶ τί χαζίρι! κατάφορτη. διαβάστε καὶ τὶς Διδαχές τοῦ Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ, τὸ χριστιανικὸ κήρυγμα τῆς ἐκκλησίας· τὸ δημῶδες, τὸ ἄκρως λαϊκό· δέν θά βρῆτε τέτοιες λέξεις· θα βρῆτε ὁλοκάθαρα ἑλληνικά. γιατί; γιατὶ ἡ ἐκκλησία τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα, καὶ τὴν ἀρχαΐζουσα στὴ λατρεία της καὶ τὴ δημοτικὴ στὸ κήρυγμά της, τὴ μιλοῦσε μόνο καθαρή· μ’ ἕνα αἰσθητήριο ἀλάθητο. ξένες λέξεις δέν δεχόταν στὴ λαλιά της. δέν κακίζω τοὺς ἂλλους δύο συγγραφεῖς· ἂνθρωποι ἁπλοϊκοὶ ἦταν· ἦταν φυσικὸ νά δεχτοῦν τουρκικές λέξεις· δέν ἤξεραν κἂν ποιές ἀκριβῶς εἶναι τουρκικές καὶ ποιές καθαρόαιμες ἑλληνικές. δέν ἦταν φιλόλογοι οἱ ἅνθρωποι. ἡ ἐκκλησία ὅμως οὔτε αὐτὸ τὸ ἁπλοϊκὸ καὶ ἀπολύτως δικαιολογημένο μειονέκτημα εἶχε στὴ γλῶσσα τὴς καὶ τὴ δημοτικὴ καὶ τὴν ἀρχαΐζουσα. ἡ ἐκκλησία μιλοῦσε μόνο καθαρὴ ἑλληνικὴ γλῶσσα, πεντακάθαρη· μόνη αὐτή. ἀλλά καὶ οἱ ἄλλοι, ὅση ἑλληνικὴ γλῶσσα ἦξεραν, στὴν ἐκκλησία τὴ μάθαιναν· ἐκεῖ τὴ φρεσκάριζαν, ἐκεῖ τὴ διατηροῦσαν καὶ τὴ συντηροῦσαν, γιά χάρι τῆς Χριστιανικῆς πίστεως τὴν κράτησαν. γιά κανέναν ἄλλο λόγο.
Λέμε συνήθως· τὸ Ἑλληνικὸ ἔθνος χάρισε στὴ Χριστιανικὴ πίστι τὴ γλῶσσα του γιά τὴ Βίβλο της. ναί· ἀλλα καὶ ἡ Χριστιανικὴ πίστι, δύο φορές αὐτή, χάρισε στὸ Ἑλληνικὸ ἔθνος τὴ γλῶσσα του. τὸ Ἑλληνικὸ ἔθνος σέ ἕναν μόνο ὀφείλει εὐγνωμοσύνη, διότι δύο φορές διέσωσε μόνος αὐτὸς τὴ γλῶσσα του καί γε τὴν ἐπιβίωσί του ὡς ἔθνους· στὴ Χριστιανικὴ πίστι, στὴ Χριστιανικὴ ἐκκλησία. ποῦ ἦταν τότε οἰ παγανισταί, αὐτὰ τά τσόκαρα, αὐτὰ τ’ ἀγράμματα κι ἀπελέκητα σαχλοκούδουνα; ὅλοι τούς πρόδωσαν κι αὐτομόλησαν τὴ μιά φορὰ στὸ λατινισμὸ τὴν ἄλλη στὸ ἰσλάμ, κι ἔσβησαν τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα τους. αὐτὸ τοὺς ὑπαγορεύει πάντα τὸ θεοποιημένο τομαράκι τους. ἡ Χριστιανικὴ πίστι διέσωσε, δίς, τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα καὶ γιά πάντα τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γραμματεία καὶ τὴν ἑλληνικὴ ἱστορία. τὸ Ἑλληνικὸ ἔθνος ὀφείλει τὴ σημερινὴ ὓπαρξί του μόνο στὴ Χριστιανικὴ πίστι, στὴν ἐκκλησία. σέ κανέναν ἄλλο· καὶ κυρίως σέ κανένα πατριδοκάπηλο, σέ κανένα ψιλικατζῆ ὀλυμπιακῆς φανφάρας. ξέρετε τώρα ποῦ θ’ αὐτομολήσουν αὐτοὶ σέ περίπτωσι πού ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα θά κινδυνεύσῃ. γιά χάρι τῆς Παλαιᾶς καὶ τῆς Καινῆς Διαθήκης διέσωσαν δὶς οἱ Χριστιανοὶ τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα, μέ συνέπεια νά διασωθῇ καὶ ἡ ἑλληνικὴ γραμματεία καὶ ἡ ἑλληνικὴ ἱστορία καὶ τὸ Ἑλληνικὸ ἔθνος. γι’ αὐτὸ ἄλλωστε κι ὁ διαμορφωτὴς πού διέπλασε τὴ νεώτερη ἑλληνικὴ γλῶσσα εἶναι μόνο ἕνας· ἡ Βίβλος· ἡ Παλαιὰ Διαθήκη κατά τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ μετάφρασι τῶν Ἑβδομήκοντα καὶ ἡ Καινὴ Διαθήκη ὅπως γράφτηκε ἀπὸ τοὺς ἀποστόλους τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. ἡ Βίβλος διέπλασε πρῶτα τὴ γλῶσσα τῆς χριστιανικῆς λατρείας καὶ τοῦ χριστιανικοῦ κηρύγματος κι ἔπειτα ὅλη τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα.
Ἡ μελέτη αὐτὴ πρωτοδημοσιεύτηκε τὸ 1999 στὸ περιοδικὸ Σάλπιγξ Ὀρθοδοξίας, σέ 3 συνέχειες, τεύχη 354-6.